تجریش

تجریش نام شهری در شمال کلانشهر تهران و مرکز شهرستان شمیرانات در استان تهران است.میدان تجریش که نقطه پایانی خیابان ولیعصر است، یکی از مکان های تجاری و شلوغ تهران به شمار می رود.بازار تجریش، تکیه بزرگ تجریش و امامزاده صالح از نقاط دیدنی محله تجریش اند.
امامزاده صالح
شهرداری منطقه ۱ تهران (شمیران)
تکیه تجریش
بازار تجریش
کاخ موزه سعدآباد
بیمارستان شهدای تجریش
ایستگاه متروی تجریش
اداره پست تجریش
اداره برق تجریش
بنیاد شهید شمیرانات
سازمان تأمین اجتماعی شمیران
مرکز خرید قائم
مرکز خرید تندیس
مرکز خرید البرز
مرکز خرید میری
مرکز خرید بعثت
مرکز خرید ارگ تجاری
در گذشته ای نه چندان دور مردم منطقه تجریش به زبان تاتی سخن می گفتند که هنوز برخی از بومیان با آن آشنایی دارند.
در گذشته به میدان قدس کنونی میدان تجریش گفته می شد و به میدان تجریش کنونی سرپل تجریش گفته می شد که با نامگذاری های جدید خیابان ها در بعد انقلاب دچار تغییر شد.
خیابان ها و کوچه هایی که به میدان تجریش می پیوندند به ترتیب ساعتگرد عبارت اند از خیابان شهرداری، فناخسرو (خیابان ثبت)، غلام جعفری (جعفرآباد)، جلالوند (ارم)، ملکی (سعدآباد)، ولی عصر، دربندی (مقصودبیک)، ثقفی و گوگل.خیابان شهرداری بین میدان تجریش (سرپل تجریش) و میدان قدس (میدان تجریش) قرار دارد و گوگل کوچه ای است که به امامزاده صالح ختم می شود.خیابان های بوعلی، صاحبی، آشتیانی منفرد و حکمت از جمله خیابان هایی هستند که دارای استاندارد خیابان سازی نیستند و نیز این خیابان ها جزء مناطق قدیمی و فرسوده تجریش قرار دارند.

میدان تجریش در دهه 1330
مرکز شهرستان شمیرانات و منطقه ای کهن در تهران. در منابع تاریخی قرن ۵ق، از آن با نام طَجرِشت یاد شده است. بعضی معتقدند که تجریش مخفف تَجَردَشت، به معنی قصرالدشت است، مانند قصرالدشتِ غرب تهران. در این ترکیب، تجر، به معنای «قصر» است. طغرل سلجوقی در تجریش کاخی ییلاقی داشت و در همان جا درگذشت. بنای تاریخی و مشهور امامزاده صالح از قرن های ۷ـ۸ق، در تجریش قرار دارد. . امامزاده صالح در تجریش واقع شده است. در حیاط این امامزاده چناری بود که عمر چندصدساله داشت. تجریش درگذشته به محلۀ بالا و محلۀ پایین تقسیم می شد و تا دهۀ ۱۳۴۰ش، شمیرانی ها، نایینی ها، اصفهانی ها، خراسانی ها، شیرازی ها، یزدی ها، طالقانی ها و لرها ساکنان آن را تشکیل می دادند. امامزاده قاسم، دزاشیب، دربند و نیاوران، محله های بزرگ تجریش اند. تجریش در گذشته از دهات شمیران و ییلاق مردم تهران بود، مظفرالدین شاه قصر محمدیه را در آن جا بنا کرده بود و بسیاری از اعیان و اشراف، باغ ها و عمارت های ییلاقی در آن جا داشتند، ازجمله قهرمان میرزا سالور عین السلطنه که در دورۀ رضاشاه پهلوی، باغ او را برای کشیدن جادۀ قدیم شمیران (خیابان شریعتی کنونی) به دو نیم کردند و با تخته دور آن دیوار کشیدند و سال ها به باغ تخته ای شهرت داشت؛ باغ ظل السلطان که در همان دوره برای احداث خیابان سعدآباد به دو قسمت و بعدها باقی ماندۀ آن جزئی از زمین های باغ ملک شد؛ باغ معتضدیه در حدود دربند که سال ها در اجارۀ سفارت فرانسه بود و یکی از ساختمان های آن تا دهۀ ۱۳۷۰ش هنوز باقی بود؛ باغ مشیرالسلطنه که هنوز باقی است و باغ آصف الدوله که به کتابخانه تبدیل شده است. یکی از قدیمی ترین سینماهای تهران، سینما آستارا، در تجریش ساخته شده است. با تغییر وسایل حمل ونقل از درشکه و گاری به تاکسی و اتوبوس، رفت وآمد مردم تهران به تجریش به خصوص در تابستان ها افزایش یافت و در انتهای جادۀ قدیم، میدان تجریش (قدس کنونی) احداث شد، هتلی به نام ایران در آن جا تأسیس و رفته رفته تجریش جزئی از شهر تهران شد. میدان تجریش خیابان های شریعتی، نیاوران، دربند و ولی عصر را به یکدیگر می پیوندد. در اطراف پل تجریش بر روی رودخانۀ دربند، میدانی بنا شد که به سرپل تجریش شهرت یافت و گردشگاه مهم مردم تهران را تشکیل داد و کافه رستوران های بسیار در خیابان های مجاور آن برپا شد. ازجمله کافه رستوران فرد در جنوب غربی خیابان سعدآباد که خوانندگان مشهور، در آن برنامه اجرا می کردند. محوطۀ سرپل تجریش که بازاری بزرگ را تشکیل می داد، پس از حادثۀ سیل عظیم ۱۳۶۸، بازسازی و بازار آن برچیده شد و در بخشی از آن ترمینال اتوبوس های شهری به وجود آمد. در تجریش یخچالی بزرگ قرار داشت. بین ایستگاه و میدان سرپل تجریش گورستانی بزرگ بود. گورستان تجریش در دورۀ محمدرضا شاه پهلوی، به بیمارستان رضا پهلوی تبدیل شد که پس از پیروزی انقلاب اسلامی، بیمارستان شهدا نام گرفت. بازار قدیمی تجریش با پاساژها و بازارچه های متعدد از مراکز خرید مهم مردم تهران است. مسجد معروف گیاهی در تجریش قرار دارد. از خیابان های معروف آن می توان از کاشف (کوچۀ کمیسری سابق)، اسدی، مقصودبیک، واعظی، ثبت، دربند، جعفرآباد و سعدآباد نام برد.

تجریش مرکز شهرستان شمیرانات، شهری در دامنه های البرز جنوبی از منطقه های شمالی کلان شهر تهران است.
• «مرکز بخش شمیران شهرستان تهران. ۱۴ ک شمال تهران، سکنه ۱۰٬۰۰۰ نفر… در حدود ۸۰۰ باب دکاکین و مغازهٔ مختلفه دارد - در تابستان در حدود ۲ الی ۳ هزار خانوار برای هواخوری و استفاده از هوای خوب از تهران به تجریش آمده موقعی که هوا سرد شد مجدداً به طهران مراجعت می نمایند به علاوه در رزوهای تعطیل مؤقتاً جمعیت زیادی می آیند، به هر طرف راه شوسه دارد… امامزاده صالح تجریش از ابنیهٔ قدیمی است - عمارت باغ فردوس از ابنیهٔ قاجاریه است… سفارتخانهٔ ییلاقی آلمان و ترکیه در این قصبه واقع است… پست تلگراف تلفن دارد. شمارهٔ آن به ۳۰۰ می رسد.» -> از «فرهنگ جغرافیایی ایران» چاپ ۱۹۴۹م/ ۱۳۲۸ش