سوزنی سمرقندی

سوزنیِ سمرقندی (درگذشتهٔ ۵۶۲ یا ۵۶۹ هجری قمری) شاعر ایرانی قرن ششم هجری است.
Rypka, Jan. ‘Poets and Prose Writers of the Late Saljuq and Mongol Periods’، in The Cambridge History of Iran, Volume 5، The Saljuq and Mongol Periods, ed. , Published January 1968
شمس الدین تاج الشعرا محمدبن علی سمرقندی. وی در ابتدای جوانی برای کسب دانش به بخارا رفت؛ و به قول عوفی به سبب تعلق خاطر به شاگرد سوزنگری به آموختن آن صنعت مشغول شد. سوزنی سمرقندی معاصر ارسلان خان محمد از آل افراسیاب و سنجر آتسزبن محمد خوارزمشاه بوده است. وی با عمعق بخاری، سنایی غزنوی، انوری ابیوردی، محمد معزی، ادیب صابر و رشیدی سمرقندی معاصر بوده است و با برخی از آنان را هجو کرده و به تیغ زبان خود آزرده است. سوزنی شاعر هجا و بدزبان بوده و در هجو معانی خاص ابداع کرده است. قصاید و قطعات وی سهل، صریح و فصیح است. می گویند که وی در اواخر عمر دست از هجو و هزل کشیده و استغفار کرده است.مولد او را عوفی نسف (نخشب)، واقع در نزدیکی سمرقند، می داند. وفات او را رضاقلی خان هدایت ۵۶۲ و دولتشاه سمرقندی در ۵۶۹ نوشته و از اشعار شاعر حیات او در سال ۵۶۰ مسلم می شود.
تاریخ ادبیات در ایران، جلد دوم، ذبیح الله صفا، انتشارات فردوس، چاپ دهم، ۱۳۶۹، صفحهٔ ۶۲۲.

سوزنی سمرقندی، شمس الدین تاج الشعرا محمدبن علی سمرقندی. او با سنایی، انوری، امیرمعزی و ادیب صابر معاصر بوده و با بعضی از آنان مهاجات داشته و آنان را به تیغ زبان خود آزرده است. وی در سال (۵۶۷ یا ۵۶۹ هجری قمری) درگذشت.
•

[ویکی اهل البیت] این صفحه مدخلی از اثر آفرینان است
سوزنی سمرقندی، شمس الدین، ابوبکر محمد
شاعر، متخلص به سوزنی. ملقب به تاج الشعراء وی که نسبش به سلمان فارسی می رسید در قریه کلاش سمرنقد به دنیا آمد و در بخارا تحصیل کرد و زندگی را در نخشب و سمرقند و بخارا سپری کرد. وی پیشه ی سوزن گری داشت و به همین جهت سوزنی تخلص می کرد.
وی از بزرگان شاعران دربار خانیه به شمار می رفت و چند تن از پادشاهان این سلسله را مدح گفته و مدایحی بسیار نیز در حق چند تن از بزرگان آل مازه یا برهان که روسای حنفیان ماوراءالنهر بودند سروده است.
سوزنی در هجو و هزل بسیار توانا بوده و در این فن مبالغه می کرده و در ضمن در مدایح و غزلیات نیز شاعر توانایی بوده است. او همچنین به زبان ترکی شرقی آشنا بوده و اول شاعری است که الفاظ ترکی را در شعر فارسی وارد کرده است. شمس الدین ابوبکر با عمعق و انوری و رشید وطواط و ادیب صابر معاصر بود. از آثار وی، دیوان شعر.