کلمه جو
صفحه اصلی

انتیوخوس سوم

دانشنامه عمومی

آنتیوخوس سوم. آنتیوخوس سوم (به یونانی Μέγας Ἀντίoχoς)، ملقب به کبیر ششمین شاه سلوکی و جوانترین پسر سلوکوس دوم بود که از ۲۴۱ تا ۱۸۷پ. م.سلطنت کرد. او از سال ۲۲۳پ. م پادشاه سوریه بود و تا پایان زندگی اش در آن سرزمین فرمانروایی کرد.درابتدای سلطنتش مولون ساتراپ ماد والکساندر ساتراپ پارس و همین طور ساتراپیهایآرخوزیاوگدروزیا سربه شورش برداشتند. پارتها نیز در حمایت از شورشی ها با آراخوزیا و گدروزیا پیمان اتحاد بستند کار و به جایی رسید که مولون شهر سلوکیه را فتح کرد.پس از مدتی آنتیوخوس لشکری با سپاه خود سلوکیه رافتح و به ماد لشکر کشید و مولون را در نبردی خونین شکست داد و سپس به پارس حمله کرد اما الکساندر که با می دانست کاری از پیش نمی برد دست به خود کشی زد وبدین ترتیب ساتراپی پارس را نیز فتح شد.سال بعد پادشاه پارتها اردوان به رگ (ری) و سپس ماد لشکر کشید و این دو سرزمین را متصرف شد آنتیوخوس لشکر خود را از سلوکیه راهی ماد و رگ (ری) کرد ساتراپ های منصوبی اردوان را شکست داد. سپس به سمت پایتخت پارتها هکاتوم پولیس رفته و آن را را فتح کرد او داشت که خود را برای فتح هیرکانی می کرد که پادشاه باکتریا به سرزمین های سلوکی در شرق حمله کرد و آن ها را متصرف شد بنابراین آنتیوخوس که نمی توانست در دو جبهه بجنگد از هیرکانی صرف نظر کرد با اردوان صلح کرد بدین شرط که پادشاهی اردوان را به رسمیت بشناسد. پس از صلح به باکتریا حمله ور شد علاوه بر سرزمین های خود سرزمین های بسیاری از باکتریا متصرف شد و پایتخت آن را محاصره کرد اما نتوانست آن را فتح کند و محاصره دو سال طول کشید سرانجام با پادشاه باکتریا صلح کرد وپادشاهی باکتریا را به رسمیت شناخت همین طور قبول کرد با او اتحادی نظامی با باکتریا ببندد.سپس به سوی ساتراپی شورشی آراخوزی شد از کوه های هندوکوش گذشت و ساتراپی را تحت کنترل درآورد. پس از این وقایع تصمیم به بازگشت به پایتخت از ساتراپی گدروزی گرفت در حین بازگشت این سرزمین را آرام کرد و به پایتخت خود آنتیوک بازگشت در این زمان پادشاهی دراوج قدرت خود بود.
از ۱۹۲ تا ۱۸۸ پیش از میلاد جنگ های جمهوری روم علیه آنتیوخوس سوم سلوکی آغاز گردید.آنتیوخوس برای شکست روم در نبرد سپاه بزرگی گرد آورد و اتحادی نظامی با دولت های آسیای کوچک بر ضد روم بست همین طور با هانیبال کارتاژی علیه روم متحد شد اما در در نبرد ماگنزیا از رومیان شکست خورد و مجبور شد که در برابر صلح تمام کشورهای آسیای کوچک را به روم واگذار کند و خراج سنگین را به روم بپردازد.
آنتیوخوس در سال ۱۸۷پ. م. اقدام به غارت معابد شوش نمود تا باجی را که دولت روم از او مطالبه کرده بود بپردازد، ولی با مقاومت شدید مردم روبه رو شد و به قتل رسید.
خدادادیان، اردشیر. اشکانیان، نشر به دید۱۳۸۰ شابک ‎۹۶۴-۶۹۹۵-۱۸-۷

دانشنامه آزاد فارسی

آنتیوخوس سوم. آنْتیوخوس (یونان ۳) سوم (ح ۲۴۱ـ۱۸۷پ م)(Antiochus III)
آنْتیوخوس سوم
(یا: آنتیوخوس کبیر) پادشاه سلوکی (۲۲۳ـ۱۸۷پ م). به سبب اعادۀ امپراتوری سلوکیان۱، طی ۲۵ سال نبردِ بی وقفه از غرب آسیای صغیر تا افغانستان، به «کبیر» ملقب شد. سرانجام، به رغم شکست در رافیه۲، لبنان۳ و فلسطین را از مصر جدا کرد (۲۰۱پ م). بلندپروازی های او در غرب، که به تصرّف متصرفات بَطالَسِه۴ در جنوب غربی آناتولی۵ و ادعای مالکیت سلوکیان بر تراس (تراکیه)۶ انجامید، او را با جمهوری روم رو در رو قرار داد. به یونان حمله برد، ولی در ترموپیل۷ شکست خورد و به آسیای صغیر عقب نشینی کرد، امّا بار دیگر در ماگنِسیا۸ شکست خورد (۱۹۰پ م). برطبق پیمان اَپامیه۹ (۱۸۸پ م) همۀ متصرفاتش در آناتولی، به استثنای پامفیلیا۱۰ و کیلیکیا۱۱، را واگذار کرد. پس از غارت معبدی در جنوب غربی ایران، براثر شدت جراحت درگذشت.


کلمات دیگر: