کلمه جو
صفحه اصلی

گورکانیان

فرهنگ فارسی

سلسله ای که بنیان گذار آن تیمورلنگ معروف به گورکان میباشد . یا گورکانیان هند . دولت گورکانی هند بدست ظهیرالدین بابر نواده پنجم تیمور گورکان نخست در هند شمال غربی در سرزمین لاهور بنیان نهاده شد و بتدریج در سراسر هندوستان گسترش یافت . فرمانروایان این سلسله مدتی نیز حکمرانان جنوب هند را زیر نفوذ خود گرفتند . فرمانروایان این سلسله از ۹۳۲ تا ۱۲۷۵ ه . سلطنت کردند و اسامی آنان ازین قرار است: ( ۱- بابر ظهیرالدین. جل. ۹۳۲ ه ق . / ۱۵۲۶ م . ) ( ۲ - همایون ناصرالدین . جل . ۹۳۷ ه ق ./ ۱۵۳٠ م . ) ( ۳ - اکبر جلال الدین . جل . ۹۶۳ ه ق . / ۱۵۵۶ م . ) ( ۴ - جهانگیر نورالدین جل. ۱٠۱۴ ه ق . / ۱۶٠۵ م . ) ( ۵ - داوربخش . جل . ۱٠۳۷ ه ./ ۸ - ۱۶۲۷ م . ) ( ۶ - شاه جهان شهاب الدین . جل . ۱٠۳۷ ه ق . / ۱۶۲۸ م . ) ( ۷ - مراد بخش در گجرات . جل . ۱٠۶۸ ه ق ./ ۱۶۵۸ م . ) ( ۸ - شماع - ۱٠۷٠ ه ق . / ۱۶۶٠ - ۱۶۵۸ م . ) ( ۹ - اورنگ زیب عالمگیر محیی الدین جل . ۱٠۶۹ ه ق ./ ۱۶۵۹ م . ) ( ۱٠ - اعظم شاه . جل . ۱۱۱۸ ه ق . ۱۸٠۷ م . ) ( ۱۱ - کامبخش . جل . ۱۱۲٠ - ۱۱۱۹ ه ق ./ ۱۷٠۸ م . ) ( ۱۲ - شاه عالم بهادر شاه اول قطب الدین جل. ۱۱۱۹ ه ق ./ ۱۷٠۷ م. ) ( ۱۳ - جهاندار معزالدین . جل . ۱۱۲۴ ه ق ./ ۱۷۱۲ م . ) ( ۱۴ - فرخ سیر . جل. ۱۱۲۴ ه ق ./ ۱۷۱۳ م . ) ( ۱۵ - رفیع الدرجات شمس الدین . جل. ۱۱۳۱ ه ق ./ ۱۷۱۹ م . ) ( ۱۶ - رفیع الدوله شاه جهان ثانی . جل . ۱۱۳۱ ه ق ./ ۱۷۱۹ م . ) ( ۱۷ - نیکو سیر.جل. ۱۱۳۱ ه ق ./ ۱۷۱۹ م. ) ( ۱۸ - ابراهیم .جل. ۱۱۳۲ ه ق ./ ۱۷۲٠ م. ) ( ۱۹ - محمد ناصرالدین . جل. ۱۱۳۱ ه ق . / ۱۷۱۹ م . ) ( ۲٠ - احمد . جل . ۱۱۶۱ ه ق . / ۱۷۴۸م . ) ( ۲۱ - عالمگیر ثانی عزیز الدین . ۱۱۶۷ ه ق ./ ۱۷۵۴ م . ) ( ۲۲ - شاه جهان ثالث . جل . ۱۱۷۳ ه ق ./ ۱۱۷۴ ه ق . / ۱۷۶٠ - ۱۷۵۹ م . ) ( ۲۳ - شاه عالم جلال الدین . جل . ۱۱۷۳ ه ق . ۱۷۵۹ م . ) ( ۲۴ - بیدار بخت . جل . ۱۲٠۳ - ۱۲٠۲ ه ق ./ ۱۷۸۸ م . ) ( ۲۵ - محمد اکبرشاه ثانی . جل . ۱۲۲۱ ه ق . ۱۸٠۶ م . ) ( ۲۶ - بهادر شاه ثانی . جل. ۱۲۷۵ - ۱۲۵۳ ه ق ./ ۱۸۵۷ - ۱۸۳۷ م . ).
یا تیموریان سلسله که موسس آن امیر تیمور گورکان بود .

لغت نامه دهخدا

گورکانیان. ( اِخ ) یا تیموریان. سلسله ای که مؤسس آن امیر تیمور گورکان بود. این سلسله از سال 771 تا 906 هَ. ق. سلطنت کردند. رجوع به تیموریان شود.

دانشنامه عمومی

پرچم
گورکانیان هند، بابریان یا تیموریان هند که به سبب انتسابشان به تیمور منابع اروپایی از ایشان با عنوان مغولان هند یاد کرده اند، امپراتوری بزرگی است که به دست نوادگان امیر تیمور در هندوستان ایجاد شد. این سلسله از ۱۵۲۶ تا ۱۸۵۷ میلادی در بخش بزرگی از شبه قاره هند شامل کشورهای امروزی هند، پاکستان، بنگلادش و بخش هایی از افغانستان امروزی فرمانروایی کرد.
نواده های تیمور همچون شاهرخ و همسرش گوهرشاد در ایران کارهای بسیار ارزشمندی را در راستای فرهنگ ایرانی از خود به جای گذاشتند و دیگر نوادگان او چون بابر و فرزندانش سهم مهمی در گسترش فرهنگ ایرانی در سراسر شبه قاره هند برعهده گرفتند. حکمرانان این سلسله به تدریج تمامی شبه قاره را تحت فرمان گرفتند اما پس از مدتی بخش هایی از جنوب هند از اختیار آنان خارج شد. این سلسله در نیمه سده ۱۷ میلادی و در زمان شاه جهان بزرگ ترین و ثروتمندترین امپراتوری جهان بود. این سلسله آخرین دوران طلایی امپراتوری های اسلامی به شمار می رود. در سال ۱۷۳۹ میلادی با حمله نادرشاه افشار به هندوستان مقدمات انقراض این امپراتوری فراهم شد و در سال ۱۸۵۷ پس از سال ها نبرد سرانجام کمپانی هند شرقی توانست این امپراتوری را منقرض کرده و سرزمین های آنرا تصرف کند.
زبان رسمی در دربار گورکانیان هند، فارسی بود و فرهنگ ایرانی نفوذ قابل توجهی در این دربار داشت و همین باعث گسترش زبان فارسی و فرهنگ ایرانی در شبه قاره هند شد.

دانشنامه آزاد فارسی



کلمات دیگر: