تقسیم آفریقا. تقسیم آفریقا (Partition of Africa) یا تقلا برای آفریقا (Scramble for Africa) یا رقابت برای دستیابی به آفریقا (Race for Africa) تمامی این ها نام فرایندی است که در میان سال های ۱۸۸۱ تا جنگ جهانی اول در ۱۹۱۴ روی داد و عبارت بود از یورش، اشغال، استعمار و پیوست خاک آفریقا توسط قدرت های اروپایی در طول دورهٔ امپریالیسم نو. در ۲۵ سال آخر سدهٔ ۱۹ میلادی، میان کشورهای اروپایی بر سر آفریقا تنش بسیار بالا گرفت و این دولت ها از ترس آنکه مبادا بر سر آفریقا جنگ گسترده ای میان آن ها در این منطقه رخ دهد تصمیم به تقسیم این قاره میان خود گرفتند.
برای کم کردن شدت رقابت بر سر آفریقا تلاش هایی مانند کنفرانس برلین (۱۸۸۴ میلادی) صورت گرفت که ناموفق بودند. بسیاری از دولت ها، سیاستمداران و قانونگذاران آفریقایی مانند غنا، مراکش، اتیوپی، زولو و دراویش در مقابل خشونت اروپایی ها ایستادگی کردند ولی اروپاییان پس از انقلاب صنعتی به توان ساخت اسلحه های پیشرفته مانند اسلحه های خودکار دست یافته بودند و همین کار را برای آفریقایی ها بسیار دشوار کرده بود (به جز اتیوپی که در حقیقت در برابر آن ها پیروز بود). همچنین در ابتدای کار، مردم و دولت های آفریقایی بر خلاف همتای اروپایی خود یک نیروی یکپارچهٔ قاره ای را ایجاد نکرده بودند و پس از گذشت چند سال به این نتیجه رسیدند که یک جنبش آفریقایی (Pan-African) را ترتیب دهند.
در دوران پس از قرون وسطی، از آغاز عصر کاوش در سدهٔ ۱۵ میلادی، امپراتوری پرتغال نخستین دولت اروپایی بود که به صورت رسمی و با جدیت به ساخت شهرک، سنگرهای دائمی و بندر در کناره های اقیانوس در تمام ساحل های قارهٔ آفریقا پرداخت.
کاوش های اروپاییان در داخل قارهٔ آفریقا تنها در اواخر سدهٔ ۱۸ بود که با پشتکار و جدیت زیاد دنبال شد. پیش از آن تا سال ۱۸۳۵ کاوشگران تنها ناحیهٔ شمالی این قاره را نقشه برداری کرده بودند. شناخته شده ترین کاوشگران در میانهٔ سدهٔ ۱۹، دیوید لیوینگستون و هنری مورتون استنلی بود، هر دو از کسانی که بیشتر ناحیهٔ جنوب و مرکز آفریقا را نقشه برداری کردند. گروه های فرستاده شده از سوی ریچارد فرانسیس برتون، جان اسپک و جیمز گرنت کمک کرد تا دریاچه های مرکزی بزرگ و سرچشمهٔ نیل شناسایی شوند. آنان تا پایان سدهٔ ۱۹ توانستند تمام رود نیل، از سرچشمهٔ آن تا شاخه های آن در رودخانهٔ نیجر، کنگو و رود زامبزی را نقشه برداری کنند و از بیشتر منابع طبیعی این قاره آگاه شدند.
برای کم کردن شدت رقابت بر سر آفریقا تلاش هایی مانند کنفرانس برلین (۱۸۸۴ میلادی) صورت گرفت که ناموفق بودند. بسیاری از دولت ها، سیاستمداران و قانونگذاران آفریقایی مانند غنا، مراکش، اتیوپی، زولو و دراویش در مقابل خشونت اروپایی ها ایستادگی کردند ولی اروپاییان پس از انقلاب صنعتی به توان ساخت اسلحه های پیشرفته مانند اسلحه های خودکار دست یافته بودند و همین کار را برای آفریقایی ها بسیار دشوار کرده بود (به جز اتیوپی که در حقیقت در برابر آن ها پیروز بود). همچنین در ابتدای کار، مردم و دولت های آفریقایی بر خلاف همتای اروپایی خود یک نیروی یکپارچهٔ قاره ای را ایجاد نکرده بودند و پس از گذشت چند سال به این نتیجه رسیدند که یک جنبش آفریقایی (Pan-African) را ترتیب دهند.
در دوران پس از قرون وسطی، از آغاز عصر کاوش در سدهٔ ۱۵ میلادی، امپراتوری پرتغال نخستین دولت اروپایی بود که به صورت رسمی و با جدیت به ساخت شهرک، سنگرهای دائمی و بندر در کناره های اقیانوس در تمام ساحل های قارهٔ آفریقا پرداخت.
کاوش های اروپاییان در داخل قارهٔ آفریقا تنها در اواخر سدهٔ ۱۸ بود که با پشتکار و جدیت زیاد دنبال شد. پیش از آن تا سال ۱۸۳۵ کاوشگران تنها ناحیهٔ شمالی این قاره را نقشه برداری کرده بودند. شناخته شده ترین کاوشگران در میانهٔ سدهٔ ۱۹، دیوید لیوینگستون و هنری مورتون استنلی بود، هر دو از کسانی که بیشتر ناحیهٔ جنوب و مرکز آفریقا را نقشه برداری کردند. گروه های فرستاده شده از سوی ریچارد فرانسیس برتون، جان اسپک و جیمز گرنت کمک کرد تا دریاچه های مرکزی بزرگ و سرچشمهٔ نیل شناسایی شوند. آنان تا پایان سدهٔ ۱۹ توانستند تمام رود نیل، از سرچشمهٔ آن تا شاخه های آن در رودخانهٔ نیجر، کنگو و رود زامبزی را نقشه برداری کنند و از بیشتر منابع طبیعی این قاره آگاه شدند.
wiki: تقسیم آفریقا