کلمه جو
صفحه اصلی

تحف العقول

دانشنامه عمومی

تُحَفُ العُقول نوشته ابومحمد حسن حرانی یا حلبی، معروف به ابن شعبه حرانی از علمای بزرگ قرن ۴ ه.ق. از کتاب های مشهور در حکمت ها و موعظه ها از امامان شیعه است.نبو
این کتاب، با حجم کم مطالب سودمندی از آداب و سنن، نصایح، موعظه ها، کلمات قصار، پند و اندرز و سفارش های پیامبر اسلام و اهل بیتش دارد. در این کتاب، گزیده هایی از سخنان و روایات از پیامبر اسلام تا امام یازدهم شیعه در زمینه های گوناگون اعتقادی، اجتماعی، اخلاقی و فقهی و… جمع آوری شده است.
مؤلف در مقدمه کتاب، بعد از اینکه انگیزه تألیف و شیوه کار خود را می گوید، می نویسد که:
من سندها را نیاوردم تا حجم کتاب بزرگ نشود و رعایت اختصار کردم، هرچند که بیشتر این احادیث را به طور سماع گرفته ام و چون بیشتر آنها آداب و حکمت هایی است که خود، گواه درستی و صحت انتساب است... لذا ارزش علمی کتاب، کم نشده است.

دانشنامه آزاد فارسی

تُحَفُ العُقول
(یا: تحَف العقول فیما جاء من الحِکَم و المواعظ عن آلِ الرسول) کتابی به عربی، تألیف ابن شعبه، شامل مجموعه ای از احادیث پندآموز و تا حدی اعتقادی و فقهی. بارها چاپ و به فارسی هم ترجمه شده است.

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] ابومحمد حسن بن علی بن حسین بن شعبه حرانی حلبی (م 381 ق).
وی از شخصیت های برجسته و از چهره های درخشان فقهای شیعه در قرن چهارم و از معاصران شیخ صدوق (م 38 ق) است و از مشایخ شیخ مفید (م 413 ق) نیز بشمار می آید. او در حرّان، که یکی از شهرهای اطراف شهر حلب در سوریه است، به دنیا آمد و در خانواده ای علاقمند و ارادتمند به خاندان رسول خدا صلی الله علیه و آله تربیت شد و از همان کودکی عشق و علاقه به محمد و آل محمد علیهم السلام در دل او جای گرفت. وی از چهرهای درخشان فقهای شیعه در دوران خود و از راویان بزرگ شیعه بشمار می آید.
شیخ حر عاملی در کتاب امل الآمل درباره ایشان می فرماید: «ابومحمد حسن بن علی بن شعبه دانشمندی با فضل و محدثی بزرگ است. علامه مجلسی درباره وی می فرماید: «کتاب ایشان، تحف العقول، خود بهترین شاهد بر فضل و دانش و عظمت ایشان می باشد».
ابوعلی محمد بن همام بغدادی (م 336 ق).
شیخ مفید محمد بن نعمان (م 413 ق).
مؤلف انگیزه خود از تالیف کتاب چنین می گوید:« پس از آنکه دیدم علمای شیعه درباره فقه و حلال و حرام کتاب های فراوانی نگاشته اند بر آن شدم تا مجموعه ای پدید آورم که در آن سخنان حکمت آموز و موعظه های پیامبر اکرم و اهل بیت آن حضرت جمع شده باشد تا هم گنجینه ای برای مراجعه خودم و هم مراجعه علاقه مندان به خاندان رسالت گردد.»
این کتاب مجموعه ای ارزشمند از سخنان و نصایح حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و اهل بیت آن حضرت علیهم السلام می باشد. تحف العقول از زمان نگارش تاکنون، در طول هزار سال، پیوسته مورد توجه علما و فقهای شیعه بوده و در مجموعه های روایی خود از آن روایت نقل کرده و به آن استناد نموده اند.
مؤلف می گوید: «پس از آن که دیدم علمای شیعه درباره فقه و حلال و حرام کتاب های فراوانی نگاشته اند، بر آن شدم تا مجموعه ای پدید آورم که در آن سخنان حکمت آموز و موعظه های پیامبر اکرم و اهل بیت آن حضرت جمع شده باشد؛ تا گنجینه ای برای مراجعه خودم و برای علاقه مندان به خاندان رسالت باشد».


کلمات دیگر: