کلمه جو
صفحه اصلی

فرهنگستان علوم فرانسه

دانشنامه عمومی

فرهنگستان علوم فرانسه (به فرانسوی: Académie des sciences) انجمنی علمی است که در سال ۱۶۶۶ توسط لوئی چهاردهم و به پیشنهاد ژان-باتیست کولبر بنیان گذارده شد تا به تشویق و پشتیبانی جامعه پژوهشی فرانسه بپردازد. این انجمن پیشروترین نهاد علمی در اروپا در قرن های ۱۷ و ۱۸ میلادی بود و از نخستین فرهنگستان های علوم در جهان به شمار می رود.
مدال بزرگ: که سالانه اهدا می شود و به صورت چرخشی میان رشته های گوناگونی که فرهنگستان در بر می گیرد، به یک دانشمند فرانسوی یا خارجی که اثر مهمی بر پیشبرد دانش در زمینه آن رشته داشته باشد داده می شود.
جایزه لالند: که از سال ۱۸۰۲ تا۱۹۷۰ به پاسداشت دستاوردهای شگرف در زمینه ستاره شناسی اهدا می شد.
جایزه ریچارد لونزبری: که با همکاری فرهنگستان ملی علوم آمریکا اهدا می شود.
جایزه ژاک هربراند: که به دانشمندان فیزیک دان داده می شود.
آغاز اندیشه فرهنگستان فرانسه توسط کلبر بود که در دسامبر ۱۶۶۶ پس از ملاقات با گروهی از دانشمندان در کتابخانه شاه، تصمیم بر آن گرفت تا این ملاقات ها به صورت مرتب در هر دو هفته یکبار برگزار شود. بر خلاف انجمن علوم بریتانیا، فرهنگستان به عنوان ارگانی دولتی بنیادگذاری شد. در هنگام بنیان گذاری تصمیم بر آن شد که فرهنگستان غیرسیاسی بماند و از وارد شدن به بحث های دینی یا اجتماعی دوری کند.
در ۲۰ ژانویه ۱۶۶۹، لوئی نخستین دستورهای فرهنگستان را به آن ابلاغ کرد. به فرهنگستان نام فرهنگستان پادشاهی علوم داده شد و کار خود را در موزه لوور در پاریس آغاز کرد. در ۸ اوت سال ۱۷۹۳، مجمع ملی فرانسه همه فرهنگستان ها را لغو پروانه کرد. دو سال بعد در ۲۲ اوت ۱۷۹۵، همه فرهنگستان های پیشین دانش و ادبیات و هنر، که فرهنگستان فرانسه و فرهنگستان علوم را نیز در بر می گرفت، به یک مجموعه با نام بنیاد ملی هنر و علوم منتقل شدند. عضویت در این فرهنگستان به دانشمندان محدود نمی شد و ناپلئون بناپارت در سال ۱۷۹۸ عضو این بنیاد شد. در ۱۸۱۶، بنیاد که اکنون نام پیشین فرهنگستان پادشاهی علوم خود را باز یافته بود، خودمختار شد و بخشی از بنیاد فرانسه را تشکیل داد. در جمهوری دوم فرانسه، نام فرهنگستان دوباره به فرهنگستان علوم بازگردانده شد.
برای سه سده بانوان حق عضویت در فرهنگستان را نداشتند و این ماری کوری برنده دو جایزه نوبل، ایرن ژولیو کوری برنده جایزه نوبل و دختر ماری کوری، همچنین سوفی ژرمن ریاضی دان نامی و بسیاری دیگر دانشمندان زن شایسته را نیز شامل می شد. نخستین زن عضو فرهنگستان مارگریت پری از شاگردان ماری کوری بود که در سال ۱۹۶۲ به این مقام رسید.


کلمات دیگر: