استسقا

wikijoo: استسقا

wikifeqh: قرآن کریم است
استسقاء از ریشه «س ـ ق ـ ی» و به معنای درخواست سیراب کردن یا درخواست نوشیدنی است و در اصطلاح فقهی و تفسیری درخواست آب (باران) از خداوند، هنگام خشکسالی است.
در استحباب استسقا، اختلافی بین فقیهان نیست. تنها ابوحنیفه این استحباب را منکر شده است.
این واژه فقط دو بار در قرآن آمده است: آنجا که قرآن استسقای حضرت موسی علیه السلام و شکافتن 12 چشمه را بر اثر زدن عصا به سنگ، پس از درخواست بنی اسرائیل، بیان می کند: «وَإِذِ اسْتَسْقَی مُوسَی لِقَوْمِهِ فَقُلْنَا اضْرِب بِّعَصَاکَ الْحَجَرَ فَانفَجَرَتْ مِنْهُ اثْنَتَا عَشْرَةَ عَیْناً». (سوره بقره/2، 60)
«وَأَوْحَیْنَا إِلَی مُوسَی إِذِ اسْتَسْقَاهُ قَوْمُهُ أَنِ اضْرِب بِّعَصَاکَ الْحَجَرَ فَانبَجَسَتْ مِنْهُ اثْنَتَا عَشْرَةَ عَیْنًا» (سوره اعراف/7، 160) ابومسلم گفته است: معنای استسقا طبق عادت مردم، درخواست باران است، بنابراین انفجار سنگ و جوشش معجزه آسای آب بدست حضرت موسی علیه السلام از اجابت دعای ایشان فراتر است.
آیه 52 سوره هود/11 بیان می کند که هود قوم خود را برای نزول باران، به استسقا فراخواند: «وَیَا قَوْمِ اسْتَغْفِرُواْ رَبَّکُمْ ثُمَّ تُوبُواْ إِلَیْهِ یُرْسِلِ السَّمَاء عَلَیْکُم مِّدْرَارًا» برخی گفته اند: قوم هود به خشکسالی و کمبود آب گرفتار شدند و این آیه به استسقای ایشان اشاره دارد.
همین مطلب در جای دیگر از حضرت نوح علیه السلام نیز نقل شده است که از مردم خواست تا برای نزول باران رحمت نیایش کنند: «فَقُلْتُ اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ إِنَّهُ کَانَ غَفَّارًا × یُرْسِلِ السَّمَاء عَلَیْکُم مِّدْرَارًا». (سوره نوح/71، 10 ـ 11)
از آیات پیشین و روایات، استفاده می شود که استسقا در امت های پیشین نیز بوده است. برخی مشروعیت استسقا در اسلام را از آیه 60 سوره بقره/2 استفاده کرده اند.