کلمه جو
صفحه اصلی

عطار


مترادف عطار : دوافروش، عطرفروش

برابر پارسی : خوش بو فروش

فارسی به انگلیسی

herbalist, grocer, druggist, perfumer, grocer(dealing in tea/sugar/spices and the like)

grocer(dealing in tea/sugar/spices and the like), perfumer


herbalist


فارسی به عربی

بقال

عربی به فارسی

داروگر , داروساز , داروفروش


مترادف و متضاد

apothecary (اسم)
داروساز، عطار، داروگر، هیاهو، داروفروش، حالت داروخانه

druggist (اسم)
عطار، داروگر، دوا فروش

grocer (اسم)
عطار، بقال، خواربار فروش

perfumer (اسم)
عطار، عطر فروش

دوافروش، عطرفروش


فرهنگ فارسی

نیشابوری فریدالدین ابوحامد محمد ابن ابوبکر ابراهیم بن اسحاق عطار نیشابوری شاعر و عارف معروف ایرانی در قرن ششم و آغاز قرن هفتم ( و. حدود ۵۴٠ - ف. ۶۱۸ ه.ق . ) گفته اند که پدر او عطار ( دارو فروش ) بود و فرید الدین کار او را دنبال کرد و در دارو خانه خود سرگرم طبابت بود . وی را در همان اوان انقلابی باطنی دست داد و چون سرمایه ای بزرگ از ادب و شعر اندوخته بود اندیشه های عرفانی خود را بنظم در آورد . عطار را مرید مجدالدین بغدادی و رکن الدین اسحاق و قطب حیدر دانسته اند. بهر حال عطار قسمتی از عمر خود را بر رسم سالکان طریقت در سفر گذراند و از مکه تا ماورائ النهر بسیاری از مشایخ را زیارت کرد و در همین سفرها و ملاقهاتها بود که بخدمت مجدالدین بغدادی نیز رسید . وی آثار بسیار بوجود آورده که از آن جمله است :تذکره الاولیائ بنثر دیوان اشعار که بطبع رسیده منطق الطیر اسرار نامه الهی نامه مصیبت نامه خسرونامه و غیره . گفتهاند که وی بدست مغولی کافر کشته شده . مقبره عطار قرب شهر نیشابور باقی است . سخن عطار با سوز و شوق و عشق همراه است و ازین جهت کلام او را [ تازیانه سلاک ] نامیدهاند . برای بیان معانی عالی عرفانی سخنان بی پیرایه و روان را برگزیده که در عین حال بفصاحت و بلاغت و انسجام متصف است .
عطرفروش، کسی که داروهاوچیزهای خوشبومیفروشد
۱ - آن که عطر فروشد خوشبوی فروش . ۲ - دوافروش دارو فروش.۳ - کسی که قند و شکر و چای و ادویه و غیره فروشد . یا ... در قوطی هیچ عطاری پیدا نمی شود ( نیست ) ... هیچ جا یافت نمی شود ( غالبا در مورد امری زشت و منکر استعمال کنند ) .
لقب محمد بن حسین عطار حلبی دمشقی ریاضیدان قرن سیزدهم هجری است وی بسال ۱۱۷۷ قمری در دمشق متولد شد سپس به ازهر رفت و بسال ۱۲۴۳ قمری بمرض طاعون در دمشق درگذشت

فرهنگ معین

(عَ طّ ) [ ع . ] (ص . ) ۱ - عطرفروش . ۲ - داروفروش .

لغت نامه دهخدا

عطار. [ ع َطْ طا ] (اِخ ) (ابوحمزه ٔ...) تابعی است . و رجوع به ابوحمزه ٔ عطار در همین لغت نامه و اللباب فی تهذیب الانساب ج 2 ص 141 شود.


عطار. [ ع َطْ طا ] (اِخ ) (علی ...) ابن ابراهیم بن داودبن سلمان دمشقی . محدث و فقیه قرن هشتم هجری . رجوع به علی عطار شود.


عطار. [ ع َطْ طا ] (اِخ ) احمدبن عثمان بن علی جمال عطار احمدی ، مکنی به ابوالخیر. محدث و عالم به رجال . اصل او از هند است و به سال 1277 هَ . ق . در مکه ٔ مکرمه متولد شد و در حدود سال 1335 هَ .ق . درگذشت . او راست : در السحابة فی صحة سماع الحسن البصری من جماعة من الصحابة. و حصول المنی باصول الالقاب والکنی . و اتحاف الاخوان . (از اعلام زرکلی به نقل از فهرس الفهارس ).


عطار. [ ع َطْ طا ] (اِخ ) اسماعیل بن عمربن نعمة، مکنی به ابوطاهر و مشهور به ابن شیب عطار. از ادیبان مصر متولد به سال 551 هَ. ق . وی در شناخت عقاقیر دست داشت تألیفات ادبی نیز داشت که از آن جمله است کتاب مائة جاریة و مائة غلام . عطار به سال 606 هَ . ق . در قاهره درگذشت . (از الاعلام زرکلی به نقل از المقصد الارشد و شذرات الذهب ).


عطار. [ ع َطْ طا ] (اِخ ) حسن بن احمدبن حسین بن سهل عطار، مکنی به ابوالعلاء. شیخ همدان و امام عراقیان در قرأات در قرن ششم هجری . رجوع به ابوالعلاء (حسن بن ...) در همین لغت نامه و مأخذ ذیل شود: الاعلام زرکلی . طبقات الحفاظ سیوطی . غایة النهایة. التبیان


عطار. [ ع َطْ طا ] (اِخ ) حسن بن محمدبن محمود عطار. از دانشمندان مصر در قرن 13 هجری . وی به سال 1190 هَ . ق . در قاهره متولد شد ومدتی در آلبانی سکونت گزید سپس به مصر بازگشت و نوشتن روزنامه ٔ «الوقائع المصریة» را به عهده گرفت سپس به سال 1246 هَ . ق . عهده دار مشیخه ٔ ازهر شد. و در سال 1250 هَ . ق . درگذشت . او راست . رساله ٔ کیفیة العمل بالاسطرلاب و الربعین المقنطر و المجیب و البسائط. وکتاب الانشاء و المراسلات . و دیوان شعر. (از الاعلام زرکلی به نقل از تاریخ الازهر و الخزانة التیموریة و خطط مبارک و تاریخ آداب اللغة العربیه ٔ جرجی زیدان ).


عطار. [ ع َطْ طا ] (اِخ ) لقب عبدالجباربن علأبن عبدالجبار عطار مکی ، مکنی به ابوبکر است . محدث و اصل او از بصره بود از ابن عیینه روایت دارد. عطار به سال 248 هَ . ق . درگذشت . (از اللباب فی تهذیب الانساب ج 2).


عطار. [ ع َطْ طا ] (اِخ ) لقب عبدالرحمان بن احمدبن محمد، از فاضلان قرن ششم هجری است . رجوع به عبدالرحمان (ابن احمد...) شود.


عطار. [ ع َطْ طا ] (اِخ ) لقب عمربن طه بن شهاب احمد عطار، از فقیهان شافعی دمشق است . وی به سال 1242 هَ . ق . در دمشق متولد شد و به سال 1308 هَ .ق . درگذشت . او راست : أین الاسلام . و الفتح المبین فی رد الاعتراض علی محیی الدین . و تحقیق معنی الوجود. و شرح فصوص الحکم . و شرح الایساغوجی فی المنطق . و شرح الاظهار. (از الاعلام زرکلی از منتخبات التواریخ لدمشق ).


عطار. [ ع َطْ طا ] (اِخ ) لقب محمدبن حسن بن مقسم بن یعقوب عطار، از قراء مدینة السلام در قرن چهارم هجری است . رجوع به ابن مقسم در همین لغت نامه و مآخذ ذیل شود: الاعلام زرکلی . بغیةالوعاة. غایةالنهایة. تاریخ بغداد. ارشادالاریب .


عطار. [ ع َطْ طا ] (اِخ ) لقب محمدبن حسین عطار حلبی دمشقی ، ریاضیدان قرن سیزدهم هجری است . وی به سال 1177 هَ . ق . در دمشق متولد شد. سپس به ازهر رفت و به سال 1243 هَ . ق . به مرض طاعون در دمشق درگذشت . او را لقب «ممرس » بود و در علوم ستاره شناسی و حساب و ریاضیات دست داشت . از جمله ٔ آثار اوست : رساله ٔ حساب المیاه . رساله ٔ الرمی بالقنبرة و الطوب .رساله ٔ فن القبان . (ازالاعلام زرکلی از روض البشر).


عطار. [ ع َطْ طا ] (اِخ ) لقب فریدالدین ابوحامد محمدبن ابی بکر ابراهیم بن اسحاق عطار نیشابوری ، شاعر و عارف مشهور ایرانی در قرن ششم و آغاز قرن هفتم هجری است . وی به سال 540 هَ . ق . متولد شد. و گویند پدر او عطار (بوی فروش ) و داروفروش بود و فریدالدین کار او را دنبال کرد و در داروخانه ٔ خود سرگرم طبابت بود. وی را در همان اوان انقلابی باطنی دست داد و چون سرمایه ای بزرگ از ادب و شعر اندوخته بود اندیشه های عرفانی خود را به نظم درآورد. عطار را مرید مجدالدین بغدادی و رکن الدین اسحاق و قطب حیدر دانسته اند. به هرحال عطار قسمتی از عمر خود را بر رسم سالکان طریقت در سفر گذراند و از مکه تا ماوراءالنهر بسیاری از مشایخ را زیارت کرد و در همین سفرها و ملاقاتها بود که به خدمت مجدالدین بغدادی نیز رسید و سرانجام به سال 618 هَ . ق . درگذشت . وی آثار زیاد بوجود آورده که از آن جمله است : تذکرةاولالیا، به نثر. دیوان اشعار. منطق الطیر. اسرارنامه . الهی نامه . مصیبت نامه . خسرونامه . گفته اند وی به دست مغولی کافر کشته شد. مقبره ٔ عطار در نزدیکی شهر نیشابور باقی است . سخن عطار باسوز و شوق و عشق همراه است و برای بیان معانی عالی عرفانی سخنان بی پیرایه و روان را برگزیده که در عین حال به فصاحت و بلاغت و انسجام متصف است . (فرهنگ فارسی معین ). و رجوع به مآخذ ذیل شود: تاریخ ادبیات در ایران دکتر صفا ج 2 ص 858. نفحات الانس جامی . تذکرة الشعراء دولتشاه سمرقندی . لباب الالباب . ریاض العارفین .مجمعالفصحاء. کشف الظنون . تاریخ گزیده ٔ حمداﷲ مستوفی . مجالس المؤمنین قاضی نوراﷲ. جستجو در احوال و آثار فریدالدین عطار به قلم سعید نفیسی . غالب شاعران بزرگ پس از عطار، او را به بزرگی یاد کرده و مقام عرفانی او را ستوده اند. ابیات ذیل نمونه ای از آنهاست :
من آن مولای رومی ام که از نطقم شکر ریزد
ولیکن در سخن گفتن غلام شیخ عطارم .

مولوی .


آنچه گفتم از حقیقت ای عزیز
آن شنیدستم هم از عطار نیز.

مولوی .


هفت شهر عشق را عطار گشت
ما هنوز اندر خم یک کوچه ایم .

مولوی .


عطار شیخ ما و سنائیست پیشرو
ما از پس سنائی و عطار آمدیم .

مولوی .


مرا از شاعری خود عار ناید
که در صد قرن یک عطار ناید.

شیخ شبستری .


روز خاور گو سیه شو کآفتاب خاوری
رفت تا صبح قیامت خاوران عطار شد؟

سلمان ساوجی .


یار چون بشنید گفتارت کمال
گفت حق گوئی تو چون عطار ما.

کمال خجندی .


بوی مشک گفته ٔ عطار عالم را گرفت
خواجه مزکوم است از آن منکر شود عطار را.

عبدالرحمان جامی .


گمان کج مبر بشنو ز عطار
هر آن کو در خدا گم شد خدا نیست .

نعمةاﷲ ولی .


از صورت و نقش بگذر اسرار بجو
میراث رسول و نقد اخیار بجو
در قصه و معرکه چه معجون گیری
رو داروی درد را ز عطار بجو.

خواجه ابوالوفای خوارزمی .


گر چو عطار از گلستان نشابورم ولیک
خار صحرای نشابورم من و عطارگل .

کاتبی نشابوری .


خاموشی به ز درس و تکرار مرا
تجرید به از خلوت و ادوار مرا.
کشاف و هدایه هر که خواهد او را
یک بیت ز گفته های عطار مرا.

کمال الدین حسین خوارزمی .


از دم عطار گشتم زنده دل
پاک کردم همچو گل قالب ز گل .

امیرحسینی .


آن را که به درگاه خدا یار بود
ایمن ز عذاب دوزخ و نار بود
تاج سر سروران عالم گردد
گر خاک ره حضرت عطار بود.

سیدمحمدنوربخش .


از این شربت که قاسم کرد ترکیب
مگر در کلبه ٔ عطار باشد.

قاسم انوار.


آن کتابی که پر ز اسرار است
منطق الطیر شیخ عطار است .

نسیمی .



عطار. [ ع َطْ طا ] (اِخ )احمدبن محمدبن علی حسنی بغدادی عطار. از فقیهان امامیه ٔ بغداد بود سپس به نجف اشرف منتقل شد و به سال 1215 هَ . ق . درگذشت . او راست : التحقیق ، در اصول فقه ،در دو مجلد. ریاض الجنان فی اعمال شهر رمضان . دیوان شعر، در مدح ائمه . الرائق که برگزیده ای است از اشعار عرب . (از الاعلام زرکلی به نقل از أحسن الودیعة).


عطار. [ ع َطْ طا ] (ع ص ) خوشبوی فروش و صاحب عطر. (منتهی الارب ) (آنندراج ). آنکه بوی خوش فروشد. (دهار). فروشنده ٔ عطر. (از اقرب الموارد). بوی خوش فروش . (مهذب الاسماء). بوی فروش . صیدلانی . صیقبانی : عطارها، سازندگان و فروشندگان عطریات و دهنیات معطره می باشند. (از قاموس کتاب مقدس ) :
از بوی و خصال تو ز خاک و گل میمند
بی رنج همه عطر خوش آمیزد عطار.

فرخی .


ابرشد نقاش چین و باد شد عطار روم
باغ شد ایوان نور و راغ شد دریای گنگ .

منوچهری .


گویی به مثل بیضه ٔ کافور ریاحی
بر بیرم حمرا بپراکنده ست عطار.

منوچهری .


چه سود چون همی ز تو گند آید
گر تو به نام احمد عطاری .

ناصرخسرو.


صبا را ندانی ز عطار تبت
زمین را ندانی ز دیبای ششتر.

ناصرخسرو.


نه غواص گوهر نه عطار عنبر
به نزدیک نرگس چه مقدار دارد.

ناصرخسرو.


و نسیم آن گرد از کلبه ٔ عطار بر آرد. (کلیله و دمنه ).
پارسا را چه لذت از عشرت
خنفسا را چه نسبت از عطار.

خاقانی .


خوش عطاری است باد شبگیر
تا زلف تو مشکسای دارد.

خاقانی .


صدف بود گفتی مگر ماه چرخ
درو غالیه سوده عطار کرخ .

نظامی .


عقل و طبیعت که ترا یار شد
قصه ٔ آهنگر و عطار شد.

نظامی .


گرفتم خود که عطار وجودی
تو نیز آخر بسوزی گرچه عودی .

نظامی .


برون آمد ز دکان مرد عطار
گلاب و عود پیش آورد بسیار.

عطار.


باد بوی سمن آورد و گل و سنبل و بید
دردکان به چه رونق بگشاید عطار.

سعدی .


آمد گه آن که بوی گلزار
منسوخ کند گلاب عطار.

سعدی .


باد خاکی ز مقام تو بیاورد و ببرد
آب هر طیب که در کلبه ٔ عطاری هست .

سعدی .


- طبل عطار و طبله ٔ عطار ؛ صندوقچه ٔ عطرفروشان . قوطی و جعبه ٔ عطار که در آن بوی خوش نگاه دارد :
گفت بر پرنیان ریشیده
طبل عطار شد پریشیده .

عنصری .


به کلبه ٔ چمن از رنگ و بوی باز کنند
هزارطبله ٔ عطار و تخت بازرگان .

سعدی .


دانا چو طبله ٔ عطار است خاموش و هنرنمای . (گلستان ).
- امثال :
مشک آن است که خود ببوید نه آنکه عطار بگوید . (گلستان ).
هنر نمودن اگر نیز هست لایق نیست
که خود عبیر بگوید چه حاجت عطار.

سعدی .


|| بسیار عطرزننده . آنکه بوی خوش بسیار بکار برده باشد. (از اقرب الموارد). || در محاوره ٔ مردم ، دوافروش ، و این خالی از کراهیت نیست . (غیاث اللغات ) (آنندراج ). دوافروش . داروفروش . پیلوا. بیلوا. (ناظم الاطباء). || در این زمان ، عطار مفردات فروشد و قند و چای و ابازیر. (یادداشت مرحوم دهخدا).کسی که قند و شکر و چای وادویه و غیره فروشد. (فرهنگ فارسی معین ). || (اِخ ) نام اسب سالم بن رابضه است . (از منتهی الارب ).

عطار. [ ع َطْ طا ] ( ع ص ) خوشبوی فروش و صاحب عطر. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ). آنکه بوی خوش فروشد. ( دهار ). فروشنده عطر. ( از اقرب الموارد ). بوی خوش فروش. ( مهذب الاسماء ). بوی فروش. صیدلانی. صیقبانی : عطارها، سازندگان و فروشندگان عطریات و دهنیات معطره می باشند. ( از قاموس کتاب مقدس ) :
از بوی و خصال تو ز خاک و گل میمند
بی رنج همه عطر خوش آمیزد عطار.
فرخی.
ابرشد نقاش چین و باد شد عطار روم
باغ شد ایوان نور و راغ شد دریای گنگ.
منوچهری.
گویی به مثل بیضه کافور ریاحی
بر بیرم حمرا بپراکنده ست عطار.
منوچهری.
چه سود چون همی ز تو گند آید
گر تو به نام احمد عطاری.
ناصرخسرو.
صبا را ندانی ز عطار تبت
زمین را ندانی ز دیبای ششتر.
ناصرخسرو.
نه غواص گوهر نه عطار عنبر
به نزدیک نرگس چه مقدار دارد.
ناصرخسرو.
و نسیم آن گرد از کلبه عطار بر آرد. ( کلیله و دمنه ).
پارسا را چه لذت از عشرت
خنفسا را چه نسبت از عطار.
خاقانی.
خوش عطاری است باد شبگیر
تا زلف تو مشکسای دارد.
خاقانی.
صدف بود گفتی مگر ماه چرخ
درو غالیه سوده عطار کرخ.
نظامی.
عقل و طبیعت که ترا یار شد
قصه آهنگر و عطار شد.
نظامی.
گرفتم خود که عطار وجودی
تو نیز آخر بسوزی گرچه عودی.
نظامی.
برون آمد ز دکان مرد عطار
گلاب و عود پیش آورد بسیار.
عطار.
باد بوی سمن آورد و گل و سنبل و بید
دردکان به چه رونق بگشاید عطار.
سعدی.
آمد گه آن که بوی گلزار
منسوخ کند گلاب عطار.
سعدی.
باد خاکی ز مقام تو بیاورد و ببرد
آب هر طیب که در کلبه عطاری هست.
سعدی.
- طبل عطار و طبله عطار ؛ صندوقچه عطرفروشان. قوطی و جعبه عطار که در آن بوی خوش نگاه دارد :
گفت بر پرنیان ریشیده
طبل عطار شد پریشیده.
عنصری.
به کلبه چمن از رنگ و بوی باز کنند
هزارطبله عطار و تخت بازرگان.
سعدی.
دانا چو طبله عطار است خاموش و هنرنمای. ( گلستان ).
- امثال :
مشک آن است که خود ببوید نه آنکه عطار بگوید. ( گلستان ).

فرهنگ عمید

۱. فروشندۀ داروهای گیاهی.
۲. [قدیمی] عطرفروش، کسی که داروها و چیزهای خوش بو می فروشد.

دانشنامه عمومی

عطار نیشابوری از عارفان و شاعران ایرانی است و می تواند به موارد زیر نیز اشاره داشته باشد:
عطرفروش و پیشه ور یک عطاری
عباس عطار، عکاس ایرانی
عطار تونی، از شاعران سدهٔ نهم هجری است که برخی از آثار او به اشتباه در شمار آثار عطار نیشابوری ذکر شده اند.

دانشنامه آزاد فارسی

عطّار
رجوع شود به:عطاری

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] عطار (ابهام زدایی). عطار ممکن است اشاره به اشخاص و شخصیت های ذیل بوده و یا در معانی ذیل به کار رفته است: • آل عطار، از خاندان های مشهور علمی و دینی شیعه در نجف، در سده های ۱۲ و ۱۳ هجری • فریدالدین عطار نیشابوری، شاعر و عارف معروف ایرانی قرن ششم و هفتم هجری• احمد عطار، از علما و مدرسان بزرگ ضد استعمار و مجاهد سوریه در قرن دوازدهم و سیزدهم هجری/ هجدهم و اوایل نوزدهم میلادی• ابوالمنی بن ابی نصر عطار هارونی، معروف به «کوهین عطار» از اطبای قرن هفتم هجری مصر• خالد بن عبدالرحمان عطار، کنیه اش ابوالهیثم، راوی امامی و بنابر نقلی از اصحاب امام صادق (علیه السلام)• علاءالدین عطار بخاری، یار نزدیک و اولین خلیفه بهاءالدین نقشبند، مؤسس طریقه صوفیانه نقشبندیه
...

گویش اصفهانی

تکیه ای: attâr
طاری: attâr
طامه ای: attâr
طرقی: attâr
کشه ای: attâr
نطنزی: attâr


جدول کلمات

مازار

پیشنهاد کاربران

عطر فروش
داروگر
دارو ساز
دارو فروش

مترادف عطار


کلمات دیگر: