قالی اردبیل

قالی اردبیل یک جفت قالی ایرانی نفیس با شهرت جهانی است که در دوران پادشاهی شاه تهماسب صفوی برای آرامگاه جدش بافته شده بود. اکنون یکی از آنها در مالکیت موزهٔ ویکتوریا و آلبرت لندن و دیگری در موزه هنر شهرستان لس آنجلس نگهداری می شود.
این قالی از نظر طرح و بافت یکی از نفیس ترین و مشهورترین قالی های جهان است که در فهرست ۵۰ اثر شاهکار هنری برگزیده جهان قرار گرفته است. کارشناسان آثار هنری، این فرش را با نقش و نگاره های زیبای آن، یک اثر هنری انتزاعی منحصربه فرد می دانند که از نظر سطح هنری با نقاشی های انتزاعی قرن حاضر برابری می کند.هسته مرکزی گروه قالی های ترنجدان است.
قالی اردبیل یک سند تاریخی نیز محسوب می شود زیرا دارای تاریخ و امضا است و در سال ۹۱۸ خورشیدی (۹۴۶ ه‍.ق / ۱۵۳۹ میلادی) در سیزدهمین سال پادشاهی شاه تهماسب بافته شده است. تار و پود آن ابریشمی است و گره های فارسی دارد. در هر اینچ مربع آن حدود ۱۷×۱۹ گره وجود دارد. برخلاف دیگر قالی های مشهور آن زمان، این قالی طرحی آرام دارد و نگاره های جانوران و انسان بر آن نقش نشده است زیرا برای استفاده در مکانی مقدس بافته شده بود.
پشم عنصر اصلی تشکیل دهندهٔ این قالی است. مانند اغلب منسوجات این اثر نیز از تار و پود تشکیل شده، پودها در تمام طول کار به دور تارها تابیده شده اند. سطح قالی اردبیل از یک طرح یکپارچه نسبتاً ساده با اجزا قرینه و یک شمسه در وسط آن که دو چراغدان در طول آن قرار دارد، پوشیده شده است.

قالی اَردبیل
قالی اَردبیل
از فرش های نفیس و تاریخی ایرانی. متعلق به آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی، مؤسس سلسلۀ صفوی، بوده است. این قالی، که هم اکنون در موزۀ ویکتوریا و آلبرت لندن نگهداری می شود، در ۹۴۶ق، در زمان شاه طهماسب، بافته شده است. ابعاد آن ۱۱۵۲×۵۳۴ سانتی متر، تار و پودش ابریشمی و پرز آن از پشم است. گره های این فرش به شیوۀ فارسی باف است. به همین سبب، عده ای معتقدند محل بافت آن کاشان است نه تبریز؛ زیرا علاوه بر اسلوب بافت، در کتیبۀ آن نیز نام بافنده مقصود کاشانی منقوش شده است. رنگ زمینۀ فرش مذکور لاجوردی است و نقش مرکزی آن ترنج شانزده گوشه است. با شانزده کلاله و دو قندیل آویخته در دو سو، لچک هایی در هر گوشۀ قالی، شاخه و برگ هایی در وسط و اسلیمی های ماری و دهن اژدری. این قالی را برادران زیگلر در ۱۸۸۸ از ایران خارج کردند و پس از دست به دست شدن به موزۀ ویکتوریا و آلبرتِ لندن انتقال یافت.