کلمه جو
صفحه اصلی

سیارک

فرهنگ فارسی

اجرامی سنگی در منظومۀ شمسی یا هر منظومۀ سیاره‌ای دیگر که کوچک‌تر از سیارات‌اند و بیشترشان شکل‌های غیرکروی و نامنظم دارند


دانشنامه عمومی

سیارک ها (انگلیسی: Asteroids) اجسام کوچکی هستند که از سنگ یا فلز یا سنگ و فلز ساخته شده اند. سیارک ها معمولاً اجسام نامنظمی هستند و بر گرد خورشید حرکت می کنند.میلیون ها سیارک در منظومه خورشیدی ما وجود دارند. بسیاری از آن ها میان مدار بهرام (مریخ) و مدار هرمز (مشتری) قرار گرفته اند و گرد خورشید می گردند. دسته ای دیگر از آن ها در مکان های دیگر منظومه خورشیدی یافت می شوند. به نظر می رسد علت اینکه اغلب آن ها در فاصلهٔ مریخ و مشتری دیده می شوند این است که احتمالاً در مدار بین این دو سیاره، سیارهٔ دیگری نیز وجود داشته است که به علت جاذبهٔ شدید مشتری متلاشی شده است و سیارک ها پدید آمده باشند.
۴ وستا
سرس
۲۵۳ ماتیلده
شهاب
شهاب وار
شهاب سنگ
سیارک ۱۴
اسب آبی ۴۲۶
سیارک ۵
سیارک ۲۵
سیارک ۴۵
سیارک ۸۰۱
سیارک ۸۰۶
سیارک ۸۸۷
به سیارک هایی که بر اثر نیروی گرانش سیاره ها در مداری گیر افتاده باشند «سیارک اسیر» می گویند. در این صورت سیارهٔ مزبور به گرد سیاره بزرگ تر می گردد.
نزدیک ترین سیارک به زمین، توتاتیس نام دارد.
در آغازین روزهای ژانویهٔ ۱۸۰۱ جوزپه پیاتسی (۷ ژوئیهٔ ۱۷۴۶–۲۲ ژوئیهٔ ۱۸۲۶) جرمی را در آسمان رصد نمود که ابتدا یک شهاب سنگ به نظر می رسید ولی زمانی که مدار آن به درستی تعیین گردید، مشخص شد که سیاره بسیار کوچکی است، آنقدر کوچک که آن را در رده جدیدی به نام سیارک ها دسته بندی کردند. پیاتسی آن را سرس نامید. تا چند سال بعد سه سیارک جدید دیگر کشف شدند و تا پایان آن قرن صدها عدد از آن ها شناسایی شده بودند. تا به امروز تعداد این سیارک ها به چند صد هزار رسیده است و هنوز اکتشاف آن ها ادامه دارد. تعدادی از سیارک ها چنان کوچکند که از زمین قابل رؤیت نیستند اما بزرگترین آن ها همان سِرِس است که شماره یک را بر پیشانی خود دارد.

دانشنامه آزاد فارسی

سیّارک (asteroid)
هریک از هزاران جرم کوچکی که از جنس سنگ و آهن اند و به دور خورشید می گردند. اکثر این اجرام در ناحیه ای موسوم به کمربند سیارک ها، بین مدارهای مریخ و مشتری، قرار دارند و تصور می شود که قطعه های باقی مانده از تشکیل منظومۀ خورشیدیاند. احتمالاً در حدود ۱۰۰ هزار سیّارک وجود دارد، اما مجموع جرم همۀ آن ها تنها چندصدم جرم ماه است. قطر این قطعات سنگی از ۱ تا ۹۰۰ کیلومتر است. بزرگ ترین سیارک ها، که گاه سیارۀ خُرد نامیده می شوند، عبارت اند از کِرِس، بزرگ ترین سیارک با قطر ۹۴۰ کیلومتر، و وِستا که سطح روشنی دارد و درخشان ترین سیّارکی است که از زمین دیده می شود. بعضی سیّارک ها در مدارهایی نزدیک به زمین، و برخی مانند سیارک های آپولویی، شامل اِروس و ایکاروس، در مدارهایی در حرکت اند که مدار زمین را قطع می کنند و ممکن است بقایای دنباله دارهای پیشین باشند. نخستین سیارک، کِرِس، را جوزپّه پیاتسی، اخترشناس ایتالیایی، در اول ژانویۀ ۱۸۰۱ در رصدخانۀ پالرموی سیسیل کشف کرد. نخستین قمر سیارک را که در مدار سیارک آیدا حرکت می کند کاوشگر فضایی گالیله در ۱۹۹۳ کشف کرد. پژوهش های تازه در ۱۹۹۶، ناسا کاوشگر «ملاقات سیّارک نزدیک زمین» را به فضا پرتاب کرد. از فوریۀ ۲۰۰۰، این کاوشگر در مدار اروس قرار گرفته است و برای گردآوردن داده هایی از ترکیب سیارک رفته رفته فاصله اش را به چند ۱۰ کیلومتر کاهش داده است. سامانۀ «ردیابی سیارک نزدیک زمین» ناسا، تا پیش از اوت ۲۰۰۰، بیش از ۱۱ هزار سیّارک را شناسایی کرده بود. براساس پژوهش هایی که اخترشناسان امریکایی تا ژانویۀ ۲۰۰۰ انجام داده اند، تعداد سیارک های نزدیک زمین با قطر بیشتر از ۱ کیلومتر بین هزار تا ۲ هزار سیارک است.

فرهنگستان زبان و ادب

{asteroid} [نجوم] اجرامی سنگی در منظومۀ شمسی یا هر منظومۀ سیاره ای دیگر که کوچک تر از سیارات اند و بیشترشان شکل های غیرکروی و نامنظم دارند


کلمات دیگر: