کلمه جو
صفحه اصلی

مریخ


مترادف مریخ : بهرام، آهن، پولاد

برابر پارسی : ( مرّیخ ) بهرام | بهرام، وهرام

فارسی به انگلیسی

mars

[astr.] Mars


مترادف و متضاد

آهن، پولاد


۱. بهرام
۲. آهن، پولاد


فرهنگ فارسی

چهارمین سیارۀ منظومۀ شمسی ازلحاظ فاصله از خورشید، به قطر نصف زمین، که با خاک و غباری سرخ‌ پوشیده شده است و دو قمر شناخته‌شده دارد متـ . بهرام


یکی از سیارات منظومه شمسی که کوچکتر از زمین است و چهارمین سیاره داخلی است ( آخرین سیاره داخلی محسوب میشود ) . فاصله اش نسبت به خورشید بیشتر از زمین است و از این لحاظ بعد از عطارد و زهره و زمین قرار گرفته است . روشنائیش بچشم ما تقریبا دو برابر عطارد و نصف زهره است . مریخ به شکل کره ای است که قطر آن تقریبا نصف قطر کره زمین و دو برابر قطر ماه است و تقریبا برابر ۶۸۷٠ کیلومتر است ( قطر کره زمین در خط استوا ۱۲۷۵۵ کیلومتر است ) فاصله اش از خورشید در نقطه حضیض برابر ۲٠۷ میلیون کیلومتر و در نقطه اوج برابر ۲۴۹ میلیون کیلومتر است مدت حرکت انتقالیش برابر ۶۸۷ روز تقویم زمین است و ۳۷ دقیقه است . چون فاصله اش تا خورشید بیش از فاصله زمین تا خورشید است درجه حرارتش کمتر از درجه حرارت زمین است . حرارت سطح ظاهری آن در روز تا ۱۵ درجه سانتیگراد و هنگام شب تا ۴٠ درجه زیر صفر میرسد. قسمت عمده سطح آنرا صحرائی از سنگ و شن سرخ رنگ تشکیل داده و باقی سطح آن سبزرنگ است و از این جهت احتمال میدهند که در آن قسمت نباتاتی میروید. وجود آب هم در کره مریخ تشخیص داده شده و در فصل زمستان آن قطعات بزرگ یخ و برف بوسیله تلسکوپ دیده میشود. فصول مریخ تقریبا مانند فصول چهارگانه زمین است . مریخ دارای دو قمر کوچک است : یکی دیموس که قطر آن ۱۵ کیلومتر و دیگری فوبوس بقطر تقریبی ۱٠ کیلومتر. ( این دو قمر در سال ۱۸۷۷ م . توسط آزاف هال ستاره شناس آمریکائی کشف شدند ) اولی در هر ۳٠ ساعت و ۱۸ دقیقه یکبار بدور کره مریخ میچرخد و دومی یعنی فوبوس در هر ۷ ساعت و ۳۲ دقیقه یکبار بدور کره مریخ میچرخد. حرکت انتقالی دیموس از مشرق به مغرب است و حرکت انتقالی فوبوس عکس حرکت دیموس است یعنی از مغرب به مشرق حرکت میکند. در سطح این سیاره شیارهائی وجود دارد که باعث مباحثات زیادی در وجود و عدم زندگی شده بعضی از دانشمندان عقیده دارند که این شیارها کانالهائی هستند که جهت آبیاری تاسیس شده است بعضی از آنها منابع آب و برخی دیگر قطبین سفید مریخ را باستواری آن وصل میکند. این عقیده هنوز اثبات نشده زیرا درجه حرارت در سطح شیارها پائین تر از درجه حرارت آب بصورت مایع است لذا نمیتوان قبول کرد که شیارها کانالهای حفر شده باشند. بواسطه وجود یک لایه هوای رقیق دور کره مریخ عکس برداری از آن کاملا دقیق نیست و بطور مسلم معلوم نیست که در مریخ زندگی انسانی و گیاهی وجود دارد یا نه ? مقدار اکسیژن هوای مریخ فوق العاده کم است تقریبا باندازه اکسیژنی است که در قله اورست موجود است . در سطح مریخ رطوبت وجود دارد برف قطب ها در طی فصول سال کم و زیاد میشود و نشان آن است که در آن نواحی مانند نواحی قطبی زمین ذوب برفها و افزایش آنها بعلت تغییر فصل است . ستاره قطبی مریخ دلتاسفوس است ستاره مریخ را به فارسی بهرام گویند و در یونانی رب النوع جنگ بوده است . توضیح در ضمن حرکت انتقالی زمین و مریخ بدور خورشید زمانی اتفاق میافتد که این دو سیاره نزدیک ترین وضع را نسبت بیکدیگر پیدا میکنند این وضع را تقابل بین زمین و مریخ نامنددر هر ۱۵ سال یکبار چنین وضعی اتفاق میافتد و در چنین حالتی عکس برداری و رصد کردن این سیاره بهترین موقع است.
۲- ( اسم ) زغال افروخته انگشت . ۳ - الف - آهن . ب - فولاد . یا مریخ آفتاب علم . آتش . یا مریخ ذنب فعل . حلق. زنجیری که بر پای ستوران گذارند . یا مریخ ذنب فعل زحل سیما . مریخ ذنب فعل . یا مریخ زحل خوار . آتش انگشت و زغال . یا مریخ و کیوان دیدن . انگشت و زغال نیم سوخته را در منقل دیدن .
مردا سنگ

فرهنگ معین

(مِ رِّ ) [ ع . ] (اِ. ) بهرام ، چهارمین سیاره از منظومة شمسی .

لغت نامه دهخدا

مریخ. [ م َ ] ( ع اِ ) استخوانک نرم اندرونی شاخ دابه. ج ، اَمرِخة. ( منتهی الارب ). || سرون درون سرون. ( منتهی الارب ). شاخ کوچک درون شاخ. ( از اقرب الموارد ). سروی سفید که در میان سرو بود. ( مهذب الاسماء ).

مریخ. [ م ِرْ ری ] ( ع اِ ) مردسنگ. ( منتهی الارب ). مرداسنج. ( اقرب الموارد ). || تیر دراز چهارپره. ( منتهی الارب ) ( از اقرب الموارد ). تیر پرتاب. ( دهار ) ( ملخص اللغات حسن خطیب ). || ذئب و گرگ. ( از اقرب الموارد ). || ( ص ) درخت نرم و نازک. ( منتهی الارب ) ( از اقرب الموارد ). || گول. ( منتهی الارب ). احمق. ( اقرب الموارد ). || شخصی که بسیار روغن مالد. ( از اقرب الموارد ). مرخ. و رجوع به مرخ شود.

مریخ. [ م ِرْ ری ] ( اِخ ) نام ستاره فلک پنجم از ستاره های خُنَّس و آن را بهرام نیز گویند، منحوس و دال بر جنگ و خصومت و خونریزی و ظلم است. ( منتهی الارب ). کوکبی است از جمله سبعه سیاره و در آسمان پنجم می باشد. ( برهان ). ستاره ای است از خنس ، گویند سبب تسمیه آن سرعت سیرش است و برخی گویند بسبب رنگ زرد و سرخ آن است که شبیه مرداسنج ( مردار سنگ ) باشد. ( ازاقرب الموارد ). چهارم کوکب سیار در عالم شمسی که بهرام نیز گویند و به اعتقاد بطلمیوس کوکب سیاری که درآسمان پنجم واقع شده است. ( ناظم الاطباء ). از کواکب سبعه سیاره است و مأخوذ از مرخ و آن درختی است که از چوب آن آتش زنه سازند و سبب تسمیه آن تشبیه به آتش است از نظر سرخی ، و گویند مریخ در لغت عبارت از تیر بدون پر است که در حرکت خود پیچ و تاب میخورد و ستاره مذکور نیز بسبب به چپ و راست رفتن در حرکت بدین نام خوانده شده مریخ در فلک پنجم است و فاصله آن از زمین سه هزار هزار و نهصد هزار و دوازده هزار و هشتصد و شصت و شش میل است. ( از صبح الاعشی ج 2 ). خانه او حمل و عقرب و شرف او در بیست و هشتمین درجه جدی است. ( از مفاتیح العلوم ). بعنوان صاحب الجیش شمس است ،و بلاد ترک بدان منسوب است. ( یادداشت مرحوم دهخدا ). از کلدانی مَرداخ ، و شاید اصل مرداخ نیز فارسی باشد، یا فارسی و کلدانی از مرد ( رجل ) و آک به معنی اسب به فارسی یا به کلدانی. یکی از صوری که قدمای یونانی به مریخ میدادند اسب بود، و لفظ مارس از همین مریخ آمده است یعنی مرداخ و مرداس نامی است که به پدر ضحاک میداده اند و این نام در میان عرب بسیار است. ( و رجوع به آک و بیوراسب شود ). و آن چهارمین سیاره شمسی است میان زمین و مشتری ، شش دفعه و نیم کوچکتر از زمین وبعد آن از خورشید 228 میلیون کیلومتر و مدت مدار آن به دور خورشید 687 روز و مدت دوره محوری آن 24 ساعت و 37 دقیقه و آن را دو قمر است. ( یادداشت مرحوم دهخدا ). بهرام. بِخون. کوکب القاهر. غضبان. فلک شحنه پنجم. حصار. ترک فلک. ( دهار ). ترک معربد. سایس رواق پنجم. نحس اصغر. خانس. خنس. سیارة. کانسر. ( دهار ).

مریخ . [ م َ ] (ع اِ) استخوانک نرم اندرونی شاخ دابه . ج ، اَمرِخة. (منتهی الارب ). || سرون درون سرون . (منتهی الارب ). شاخ کوچک درون شاخ . (از اقرب الموارد). سروی سفید که در میان سرو بود. (مهذب الاسماء).


مریخ . [ م ِرْ ری ] (ع اِ) مردسنگ . (منتهی الارب ). مرداسنج . (اقرب الموارد). || تیر دراز چهارپره . (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). تیر پرتاب . (دهار) (ملخص اللغات حسن خطیب ). || ذئب و گرگ . (از اقرب الموارد). || (ص ) درخت نرم و نازک . (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). || گول . (منتهی الارب ). احمق . (اقرب الموارد). || شخصی که بسیار روغن مالد. (از اقرب الموارد). مرخ . و رجوع به مرخ شود.


مریخ . [ م ُ رَی ْ ی َ ] (ع اِ) مرداسنگ . || استخوانک نرم اندرونی شاخ دابه . (منتهی الارب ).


مریخ . [ م ِرْ ری ] (اِخ ) نام ستاره ٔ فلک پنجم از ستاره های خُنَّس و آن را بهرام نیز گویند، منحوس و دال بر جنگ و خصومت و خونریزی و ظلم است . (منتهی الارب ). کوکبی است از جمله ٔ سبعه ٔ سیاره و در آسمان پنجم می باشد. (برهان ). ستاره ای است از خنس ، گویند سبب تسمیه ٔ آن سرعت سیرش است و برخی گویند بسبب رنگ زرد و سرخ آن است که شبیه مرداسنج (مردار سنگ ) باشد. (ازاقرب الموارد). چهارم کوکب سیار در عالم شمسی که بهرام نیز گویند و به اعتقاد بطلمیوس کوکب سیاری که درآسمان پنجم واقع شده است . (ناظم الاطباء). از کواکب سبعه ٔ سیاره است و مأخوذ از مرخ و آن درختی است که از چوب آن آتش زنه سازند و سبب تسمیه ٔ آن تشبیه به آتش است از نظر سرخی ، و گویند مریخ در لغت عبارت از تیر بدون پر است که در حرکت خود پیچ و تاب میخورد و ستاره ٔ مذکور نیز بسبب به چپ و راست رفتن در حرکت بدین نام خوانده شده مریخ در فلک پنجم است و فاصله ٔ آن از زمین سه هزار هزار و نهصد هزار و دوازده هزار و هشتصد و شصت و شش میل است . (از صبح الاعشی ج 2). خانه ٔ او حمل و عقرب و شرف او در بیست و هشتمین درجه ٔ جدی است . (از مفاتیح العلوم ). بعنوان صاحب الجیش شمس است ،و بلاد ترک بدان منسوب است . (یادداشت مرحوم دهخدا). از کلدانی مَرداخ ، و شاید اصل مرداخ نیز فارسی باشد، یا فارسی و کلدانی از مرد (رجل ) و آک به معنی اسب به فارسی یا به کلدانی . یکی از صوری که قدمای یونانی به مریخ میدادند اسب بود، و لفظ مارس از همین مریخ آمده است یعنی مرداخ و مرداس نامی است که به پدر ضحاک میداده اند و این نام در میان عرب بسیار است . (و رجوع به آک و بیوراسب شود). و آن چهارمین سیاره ٔ شمسی است میان زمین و مشتری ، شش دفعه و نیم کوچکتر از زمین وبعد آن از خورشید 228 میلیون کیلومتر و مدت مدار آن به دور خورشید 687 روز و مدت دوره ٔ محوری آن 24 ساعت و 37 دقیقه و آن را دو قمر است . (یادداشت مرحوم دهخدا). بهرام . بِخون . کوکب القاهر. غضبان . فلک شحنه ٔ پنجم . حصار. ترک فلک . (دهار). ترک معربد. سایس رواق پنجم . نحس اصغر. خانس . خنس . سیارة. کانسر. (دهار).
مریخ یکی از سیارات منظومه ٔ شمسی است کوچکتر از زمین و چهارمین سیاره ٔ داخلی است و آخرین آنها محسوب می شود. فاصله اش نسبت به خورشید بیش از زمین است و روشنائیش دو برابر عطارد ونصف زهره است . مریخ به شکل کره ای است که قطر آن نصف قطر کره ٔ زمین ودو برابر قطر ماه است و تقریباً 6875 کیلومتراست . فاصله اش از خورشید در نقطه ٔ حضیض 307 میلیون کیلومتراست مدت حرکت انتقالیش برابر 687 روز (تقویم زمین ) است و حرکت وضعیش برابر با 24 ساعت و 37 دقیقه و چون فاصله اش تا خورشید بیش از زمین است درجه ٔ حرارتش کمتراز درجه ٔ حرارت زمین است . حرارت سطح ظاهری آن در روز تا 15 درجه ٔ سانتی گراد و در شب تا 40 درجه ٔ زیر صفر می رسد. قسمت عمده ٔ سطح آن صحرائی است و از سنگ و شن سرخ رنگ پوشیده و باقی سطح آن سبزرنگ است و احتمال وجود نباتات در آن می رود. فصول مریخ تقریباً مانند فصول چهارگانه ٔ زمین است . دو قمر کوچک دارد یکی دیموس به قطر 15 کیلومتر و دیگری فوبوس به قطر تقریبی 10 کیلومتر (این دو قمر را در 1877 آزاف هال ستاره شناس امریکائی کشف کرد) اولی هر 30 ساعت و 18 دقیقه و دومی در هر 7 ساعت و 18 دقیقه یک بار به دور مریخ می چرخد، حرکت انتقالی دیموس از مشرق به مغرب و حرکت انتقالی فوبوس عکس حرکت دیموس است . در ضمن حرکت انتقالی زمین و مریخ به دور خورشید زمانی اتفاق می افتد که این دو سیاره نزدیک ترین وضع را نسبت به یکدیگر پیدا می کنند. این وضع را تقابل بین زمین و مریخ نامند. در هر پانزده سال یکبار چنین وضعی اتفاق می افتد و چنین حالتی برای عکس برداری و رصد کردن این دو سیاره بهترین موقع است . درباره ٔ وجودآب و زندگی و اکسیژن و برف و یخ در نواحی مختلف مریخ ، عقاید مختلفی ابراز شده است و دانشمندان به دقت مشغول بررسی و قطعیت بخشیدن به نظرات علمی خود هستند و دستگاههای علمی که به جو آن فرستاده اند بسیاری معلومات و اطلاعات دقیق در اختیار علما قرار خواهد داد ودر آینده ٔ نزدیک معلومات بشر نسبت به این کره بیشترخواهد بود :
خورشید تیغ تیزترا آب میدهد
مریخ نوک خشت تر برسان زند همی .

دقیقی (گنج بازیافته چ 2 ص 199).


مریخ روز معرکه شاها غلام تست
چونانکه زهره روز میزد تو پیشکار.

فرخی .


لاله چون مریخ اندر شده لختی به کسوف
گل دو روی چو برماه سهیل یمنا.

منوچهری .


گلنار چومریخ و گل زرد چوماه
شمشاد چو زنگار و می لعل چو زنگ .

منوچهری (دیوان ص 181).


چون است زهره چون رخ ترسیده
مریخ همچو دیده ٔ شیر نر.

ناصرخسرو.


مریخ زاید آهن بدخو را
وز آفتاب گفت که زاید زر.

ناصرخسرو.


در مرکز مثلث بگرفت ربع مسکون
فریاد اوج مریخ از تیغ مه صقالش .

خاقانی .


مریخ اگر به چرخ یکم بودی
حالی بدوختی به دو مسمارش .

خاقانی .


باز مریخ ز مهر افکندی
ساخت زر برتن یکران اسد.

خاقانی .


چتر تو خورشیدفر تیغ تو مریخ فعل
علم تو برجیس حکم حلم تو کیوان شیم .

خاقانی .


چون از مه نو زنی عطارد
مریخ هدف شود مرآن را.

خاقانی .


کرده اند از زاده ٔ مریخ عقرب خانه ای
باز مریخ زحل خور در میان افشانده اند.

خاقانی (دیوان چ سجادی ص 106).


مریخ بین که در زحل افتد پس از دهان
پروین صفت کواکب رخشا برافکند.

خاقانی .


قطب وارم بر سریک نقطه دارد چار میخ
این دو مریخ ذنب فعل زحل سیمای من .

خاقانی .


ابوالفضل هروی منجم با مؤیدالدوله مواضعه کرده بود که در آن مواقعه صبر میکند تا مریخ به درجه ٔ هبوط رسد پس عزم جزم کند و جد تمام بکار آرد. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ص 47).
زگال از دود خصمش عود گردد
که مریخ از ذنب مسعود گردد.

نظامی .


شکر و بادام به هم نکته ساز
زهره و مریخ به هم عشق باز.

نظامی .


ذنب مریخ را می کرده در کاس
شده چشم زحل هم کاسه ٔ راس .

نظامی .


عطارد کرده زاول خط جوزا
سوی مریخ شیرافکن تماشا.

نظامی .


- مریخ آفتاب علم ؛ کنایه از آتش شعله ناک است . (برهان ) (آنندراج ).
|| کنایه از انگشت و زغال افروخته . (برهان ).
- مریخ زحل خوار ؛ کنایه از آتش انگشت و زغال است یعنی زغالی که اخگر شده باشد نه چوب و هیزم . (برهان ).
- || کنایه از انگشت دان و مجمر. (غیاث ).
- مریخ و کیوان دیدن ؛ کنایه از انگشت و زغال نیم سوخته در منقل دیدن . (برهان ) (آنندراج ).
|| درعلم احکام نجوم ، رب روز سه شنبه است . (یادداشت مرحوم دهخدا). || (اِ) در اصطلاح اهل صنعت که کیمیاگران باشند، آهن و فولاد. (برهان ). آهن . (مفاتیح العلوم ). به لغت اکسیریان حدید است . (مخزن الادویه ).

فرهنگ عمید

چهارمین سیارۀ منظومۀ شمسی به نسبت دوری از خورشید، بهرام.

دانشنامه عمومی

مِرّیخ یا بَهرام چهارمین سیاره در منظومه شمسی است که در مداری طولانی تر و با سرعتی کمتر از زمین به دور خورشید می چرخد. هر یک بار گردش این سیاره به دور خورشید معادل ۶۸۷ شبانه روز زمین به درازا می کشد و طول شب و روز نیز از کرهٔ زمین کمی طولانی تر است.
۹۵٫۹۷٪ کربن دی اکسید
۱٫۹۳٪ آرگون
۱٫۸۹٪ نیتروژن
۰٫۱۴۶٪ اکسیژن
۰٫۰۵۵۷٪ کربن مونوکسید
۲۱۰ ppb بخار آب
۱۰۰ ppm نیتریک اکسید
۱۵ ppm هیدروژن
۲٫۵ ppm نئون
۸۵۰ ppb آب سنگین
۳۰۰ ppb کریپتون
۱۳۰ ppb فرمالدهید
۸۰ ppb زنون
۱۸ ppb هیدروژن پراکسید
۱۰ ppb متان
۷۰۰۶۳۳۹۶۲۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰♠۳۳۹۶٫۲±۰٫۱ km
۷۰۰۶۳۳۷۶۲۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰♠۳,۳۷۶٫۲±۰٫۱ km
۷۰۱۴۱۴۴۷۹۸۵۰۰۰۰۰۰۰۰♠۱۴۴,۷۹۸,۵۰۰ km۲

دانشنامه آزاد فارسی

مِرّیخ (Mars)
مِرّیخ
(یا: بهرام، بخون) چهارمین سیارۀ نزدیک به خورشید۱، با جرمی برابر۰.۱۱ جرم زمین. بسیار کوچک تر از زهره۲ یا زمین۳ است. مریخ اندکی گلابی شکل است. نیمکرۀ شمالی آن پست و هموار است، شیارهای چندانی ندارد و از نظر زمین شناسی «جوان» محسوب می شود، ولی نیمکرۀ جنوبی آن به شدت شیاردار است و «قدیمی» به نظر می رسد. میانگین فاصلۀ آن از خورشید:۲۷۷.۹ میلیون کیلومتر، قطر استوایی آن ۶,۷۸۰ کیلومتر، دورۀ چرخش آن ۲۴ ساعت و ۳۷ دقیقه، و سال آن برابر با ۶۸۷ روزِ زمینی است. جوّ مریخ متشکل از ۹۵ درصد دی اکسید کربن، ۳ درصد نیتروژن،۱.۵ درصد آرگون، و۰.۱۵ درصد اکسیژن است. علت روشنایی صورتی رنگ آسمان آن غبار سرخ جوّی است که بادهایی با سرعت های متغیری تا ۴۵۰ کیلومتر در ساعت آن را به هوا بلند می کند. فشار در سطح این سیاره معادل کمتر از ۱ درصد فشار جوّ زمین در سطح دریا است. چشم انداز سطحی این سیاره دشتی خاکی و سرخ با گدازه های فرسایش یافته است. مریخ کلاهک های قطبی سفیدی، شامل آب یخ زده و دی اکسید کربن منجمد، دارد که با تغییر فصل ها پیش روی و عقب نشینی می کنند. مریخ دو قمر۴ کوچک، با نام فوبوس۵ و دیموس۶، دارد. چهار آتشفشان عظیم نزدیک استوای مریخ وجود دارد که بزرگ ترین آ ن ها قلۀ الیمپوس۷، با ۲۴ کیلومتر ارتفاع، قاعده ای به پهنای ۶۰۰ کیلومتر و دهانه ای با گشودگی ۶۵ کیلومتر، است. در شرق این چهار آتشفشان فلات مرتفعی قرار دارد که مجموعه ای از دره ها آن را قطع کرده است. این دره ها، که ولیز مارینریز۸ (وادی آبزیان) نام گرفته اند، ۴هزار کیلومتر طول، تا ۲۰۰ کیلومتر پهنا، و شش کیلومتر عمق دارند. این اشکال به ظاهر بر اثر گُسلش۹ و فرسایش۱۰ باد پدیدآمده اند. دمای ثبت شدۀ مریخ از منهای ۱۰۰ درجه تا صفر درجۀ سانتی گراد تغییر می کند. مریخ می تواند تا ۵۴.۷میلیون کیلومتری به زمین نزدیک شود. نخستین جسم ساخت بشر که بر گرد سیاره ای دیگر مدارپیمایی کرد مارینر ۹ بود. وایکینگ ۱ ۱۱ و وایکینگ ۲ ۱۲ نیز، با فرود بر مریخ، اطلاعات زیادی فراهم آوردند. بررسی های ۱۹۸۵ نشان داد که ممکن است در مریخ برای مأموریت های طولانی مدت کارکنان فضایی آب به اندازۀ کافی موجود باشد. در دسامبر ۱۹۹۶، مؤسسۀ ملی هوافضای امریکا (ناسا)۱۳ جست وجوگر مریخ۱۴ را پرتاب کرد که در ژوئیۀ ۱۹۹۷ فرود موفقیت آمیزی در دشت سیلابی آرس والیز۱۵ مریخ داشت. عکس های ارسالیِ جست وجوگر مریخ این سیاره را زنگ زده نشان می داد. ناسا با اعلام این موضوع در ژوئیۀ ۱۹۹۷ اظهار داشت که نیروهایی اَبَرفرسایشی، به سبب وجود اکسید آهن، در کار فرسایش سنگ های سطحی است. دانشمندان ایالات متحد در ماه مه ۱۹۹۷ اعلام کردند که مریخ به طور فزاینده ای سرد و ابری می شود. تصاویر دریافتی از تلسکوپ فضایی هابل۱۶ نشان می داد که توفان هایی از غبار مناطقی از سیاره را پوشانده است که در اوایل قرن به صورت نقوش تیره ای دیده می شدند. ازجملۀ این مناطق، بخشی به بزرگی ایالت کالیفرنیای امریکا است. نقشه بردار سراسری۱۷ که در ۷ نوامبر ۱۹۹۶ پرتاب شد، در سپتامبر ۱۹۹۷ به مدار مریخ رسید. داده های آن نشان داد که میدان مغناطیسی مریخ تنها یک هشتصدم میدان مغناطیسی زمین است. در فوریۀ ۱۹۹۹، این فضاپیما در مدار خود برای نقشه برداری از سطح سیاره مستقر شد. ناسا مدارپیمای آب و هوای مریخ۱۸ را در دسامبر ۱۹۹۸، برای دیدبانی آب و هوای مریخ، از کیپ کاناورال۱۹ فلوریدا۲۰ به فضا پرتاب کرد. قرار بود که این فضاپیما در سپتامبر ۱۹۹۹ به مقصد پیش بینی شده برسد. اما خطایی در اندازه گیری باعث شد که این کاوشگر به سبب پرواز بسیار نزدیک به مریخ متلاشی شود. مقامات رسمی ناسا اعلام کردند که علت شکست سفینه استفاده از «اندازه گیری های انگلیسی» به جای دستگاه متری بوده است. کارکنان لاکهید مارتین اَستروناوتیکس۲۱ در کلرادو۲۲ داده های شتاب را برحسب پوند نیرو عرضه کردند، اما ناوبران ناسا در آزمایشگاه پیش رانش جت، اعداد را برحسب نیوتون در دستگاه متری محاسبه می کردند. در نوامبر ۱۹۹۸، طرح مارس اکسپرس۲۳ آژانس فضایی اروپا به تصویب رسید و بنابه برنامۀ زمان بندی پرتاب آن در ۲۰۰۳ صورت گرفت. از این کاوشگر برای نقشه برداری راداری از منابع احتمالی آب زیرزمینی، و همچنین حمل فرودگرِ بیگل ۲ ۲۴ برای نمونه برداری از خاک استفاده شد. در ژانویۀ ۱۹۹۹، ناسا فرودگر قطبی مریخ۲۵ را پرتاب کرد که برای جست وجوی یخ با کمک بیل مکانیکی و فرستادن صدا با استفاده از میکروفون الحاقی طراحی شده بود. این فضاپیما طبق برنامۀ زمان بندی شده به نزدیکی مریخ رسید، اما در دسامبر ۱۹۹۹، ظاهراً براثر سقوط یا حریق منهدم شد و مأموریت ۱۶۵میلیون دلاری آن پایان یافت؛ این امر انتقاداتی را علیه برنامۀ اکتشاف مریخ در ناسا برانگیخت. در ژوئیۀ سال ۲۰۰۰، ناسا طرح های خود را برای فرود روبات گشت زن و هدایت شوندۀ دیگری در مریخ، بعد از موفقیت ساجورنر۲۶ در ۱۹۹۷، اعلام کرد. گشت زن شش چرخ اخیر هفت برابر سنگین تر از ساجورنر بود و پرتاب آن برای ژوئیۀ ۲۰۰۳ برنامه ریزی شد. این گشت زن شواهد زمین شناختی وجود آب در مریخ را جست وجو کرد. در ماه مه ۲۰۰۱، مدیر ناسا پیش بینی کرد که پرواز سرنشین دار به مریخ در بیست سال آینده صورت خواهد گرفت. در دسامبر سال ۲۰۰۰، دانشمندی از نیوزیلند فاش ساخت که توانسته است انواعی از سبزی را در خاک به دست آمده از شهاب سنگ های مریخ پرورش دهد و آن ها بهتر از سبزی های پرورش یافته در خاک مزارع نیوزیلند رشد کرده اند. کار او این نظر را تقویت می کند که نوع بشر می تواند موفق به بهره برداری از منابع سیاره های دیگر شود.SunVenusEarthsatellitePhobosDeimosOlympus MonsValles MarinerisfaultingerosionViking 1Viking 2US National Aeronautics and Space Administration (NASA)Mars PathfinderAres VallisHubble Space TelescopeGlobal SurveyorMars Climate OrbiterCape CanaveralFloridaLockheed Martin AstronauticsColoradoMars ExpressBeagle 2Mars Polar LanderSojourner

مریخ (نشریه). مِریخ (نشریه)
ماهنامۀ نظامی، علمی، خبری، چاپ تهران. نخستین شماره، به مدیریت محمدحسن خان صنیع الدوله (اعتمادالسلطنه)، پنجم محرم ۱۲۹۶ با چاپ سنگی منتشر شد. در مجموع هجده شماره و آخرین شماره در ۱۶ جمادی الثانی ۱۲۹۷ منتشر شد. ویژۀ خبرهای نظامی روزگار ناصرالدین شاه بود. اللهیار آجودان باشی خبررسانِ فعال این نشریه بود. در آن، پاورقی نیز چاپ می شد. در هر شماره، فهرست مندرجات آن را زیر سرلوحه می آوردند. نام گذاری این نشریه تقلیدی از فرهنگ اروپایی بود؛ مریخ (مارس) الهۀ جنگ در میان رومیان کهن بوده است.

فرهنگستان زبان و ادب

{Mars} [نجوم] چهارمین سیارۀ منظومۀ شمسی ازلحاظ فاصله از خورشید، به قطر نصف زمین، که با خاک و غباری سرخ پوشیده شده است و دو قمر شناخته شده دارد متـ . بهرام

نقل قول ها

مرّیخ چهارمین سیاره در سامانه خورشیدی است.
• «انسان حتماً به کره مریخ می رود. اطمینان دارم. کافی است به تاریخ نگاه کنیم. وقتی انسان توانست کشتی بسازد، نه تنها به سمت جزایر اطرافش به راه افتاد بلکه عازم افق های دوردست شد.» -> السکاندر گرست

جدول کلمات

بهرام

پیشنهاد کاربران

Mars

بهرام، مارس، آهن، پولاد

بهرام.
برای یادسپاری بهترِ برابری مریخ با بهرام می توان شعر معروف خیام را اینگونه خواند:
مریخ که گور می گرفت همه عمر
دیدی که چگونه گور مریخ گرفت
یا
می توان فرض کرد بهرام از سفینه فضایی در مریخ پیدا شده در همین حال گورخری می بیند و بهرامی که به شکار عادت کرده بود و ترک عادت برایش سخت، بدون لباس مخصوص در پی گور برمی آیدو. . . . . ( بقیه داستان و تصورسازی با شما )

مریخ کلمه ای تورکی است و ساکنان مریخ تورک هستند و به زبان تورکی صحبت می کنند

مریخ ، merikh , سیاره ای سرخ رنگ در منظومه ی شمسی است ، سرخی مریخ بدلیل خاک قرمز رنگ آن است ، سنگها ی سیاه رنگی در مریخ دیده می شود که در خاک سرخ رنگ فرو رفته اند ، وزیر نور آفتاب می درخشند، رطوبتی در سطح مریخ دیده می شود ولی هیچ موجود زنده ای در ان دیده نمی شود ، مریخ داری تپه ها ودره ها همانند زمین است


کلمات دیگر: