مترادف جرم : اثم، بزه، تقصیر، جسم، جنایت، جنحه، حرج، خطا، خلاف، گناه، معصیت | جسم، ماده، رسوب، آلودگی، چرک، میکرب، شیره
برابر پارسی : گناه، بزه، لغزش، زنگ، بزهکاری، چگالی، غند، لرد | ( جُرم ) گناه، بزه
body, incrustation, mass
body, crime, germ, guilt, guiltiness, misdeed, misdoing
مقصر قلمداد کردن , بگناه متهم کردن , گرفتارکردن , تهمت زدن به , گناهکارقلمداد نمودن , متهم کردن , مقصر دانستن
جسم، ماده
رسوب
آلودگی، چرک
میکرب
شیره
اثم، بزه، تقصیر، جسم، جنایت، جنحه، حرج، خطا، خلاف، گناه، معصیت
۱. جسم، ماده
۲. رسوب
۳. آلودگی، چرک
۴. میکرب
۵. شیره
(جِ) [ ع . ] (اِ.) 1 - جسم . 2 - رنگ . 3 - هر یک از اجرام آسمانی .
(جُ) [ ع . ] (اِ.) گناه ، بزه .
(جِ) [ ع . ] (اِ.) دُرد، ته نشست هر چیزی .
جرم . [ ] (اِخ ) ابن کهلان . از علمای انساب یمن بود. رجوع به الحلل السندسیة ج 1 ص 395 شود.
جرم . [ ] (اِخ ) قصبه ای است از توابع طوس و در پای آن قلعه و چند پاره دیه است که از توابع آن است . (نزهة القلوب ج 3 ص 151).
جرم . [ ج َ ] (اِخ ) نام بطنی از طائفه ٔ طی است . (منتهی الارب ). مؤلف صبح الاعشی آرد: بطنی است از قبیله طی بدین نام و نسب ، بنوثعلبةبن عمروبن غوث بن طی . حمدانی گوید: «جرم نام مادر اوست که بتغلیب نام خود وی گردیده است و اینان همان طائفه جرم اند که در بلاد غزه از بلادشام سکونت دارند». و نیز حمدانی گوید: «آنان با ثعلبه برای مقابله با فرنگها بر ضد مسلمانان متحد شدند و چون صلاح الدین آن بلاد را فتح کرد گروهی از آنان بمصر رفتند و بقیه در غزة شام ماندند» و همچنین حمدانی ،سه طائفه بنامهای شمجان و قمرا و حبان ذکر کرده و پس از آن گوید: مشهور از آنان طائفه ٔ جذیمه است و گفته که نسبشان بقریش میرسد. (از صبح الاعشی ج 1 ص 322).
جرم . [ ج َ ] (اِخ ) نام بطنی است از عرب قضاعه . (منتهی الارب ). مؤلف صبح الاعشی دارد: جرم ، طائفه ٔ هفتم از قضاعه است و آنان اولاد جرم بودند که نام وی علاف بن زبان بن حلوان بن عمران بن حافی بن قضاعه است ، حمدانی گوید: بنوجشم و بنوقدامه و بنوعوف از این طائفه اند. و در عبر آمده است که جماعتی ازاصحاب از این طائفه اند. خود گویم که قاضی ولی الدین بن خلدون به وهم افتاده و آنان را کسانی دانسته که دربلاد غزه بودند ولی چنانکه در جای دیگر ذکر کردیم آنان «جرم » طائفه ٔ طی اند، نه جرم طائفه ٔ قضاعه . و صاحب حماه در تاریخ خود، تنوخ را از این طائفه دانسته ولی آنچه ابوعبید گفته مقرون بتحقیق است . و آن اینکه آنان سه بطن از قحطانیه بودند گوید: نزار و اخلاف (یعنی اسد و غطفان ) همو و بدین جهت به تنوخ موسوم شدند که آنان بر مقام کردن در جایی بشام تحلیف کردند و تتنخ به معنی مقام کردن است . (از صبح الاعشی ج 1 ص 318).
جرم . [ ج َ ] (ع مص ) بریدن . (منتهی الارب ) (آنندراج ) (از اقرب الموارد). قطع کردن . (از نشوء اللغة ص 4). || درودن بار خرما و غیر آن را. (از منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). || حرز و اندازه کردن بار خرما بر درخت . (منتهی الارب ). خرص زدن و تخمین کردن بار خرما. (از ذیل اقرب الموارد). || گناه کردن . (منتهی الارب ) (آنندراج ) (از اقرب الموارد). || کسب کردن برای اهل خود چیزی را و فراهم نمودن . (منتهی الارب ) (از ترجمان القرآن عادل بن علی ) (آنندراج ) (از اقرب الموارد) و لا یجرمنکم شنآن علی الاّ تعدلوا (قرآن 8/5)؛ ای «یکسبنکم و برخی به لایحملنکم تفسیر کرده اند. (از اقرب الموارد). || گناه جستن وگناه نهادن بر کس . (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). || کامل کردن چیزی را. (تاج از ذیل اقرب الموارد). || فریز کردن پشم گوسپند را. || گرفتن از کسی . (منتهی الارب ) (آنندراج ).
جرم . [ ج َ ] (معرب ، ص ) معرب گرم است . (منتهی الارب ) (آنندراج ). || زمین سخت گرم . (منتهی الارب )(آنندراج ) (از اقرب الموارد). یقال : بلاد «جرم و صرد»؛ ای «حر و برد». (از اقرب الموارد). نقیض صرد. هر دو کلمه دخیل اند به معنی گرم و سرد. (از المعرب جوالیقی ص 96). || (اِ) نوعی از زورقهای یمنی . (منتهی الارب ). زورق در لغت اهل یمن . (از اقرب الموارد). ج ، جُروم . (از منتهی الارب ) (از اقرب الموارد).
جرم . [ ج َ رَ ] (ع مص ) خوردن گرفتن جرام خرما را. (از منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). || (اِ) خطا و گناه . (از اقرب الموارد).
- لاجرم ؛ لابد و لامحاله و هرآینه . (از منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). و فراء گوید: این کلمه در اصل به معنای لابد و لامحاله بود و بر اثر رواج و کثرت استعمال به معنی قسم تغییر معنی یافت تا آنکه بمنزله ٔ کلمه «حقّا» درآمد و به همین جهت جواب آن بلام مفتوح مصدر گردد. چنانکه گویند: «لاجرم لافعلن کذا» و «لاجرم لاتینک »؛ ای حقا. (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). و در آن لغاتی است : لاذاجرم ، لا اَن ْ ذاجرم ، لا عن ذاجرم و لاجَرم ، لاجَرُم ، لاجَرِم ، لاجُرم . (منتهی الارب ). در فارسی به معنی ناگریز و ناچار ولاعلاج استعمال میشود : لاجرم حقهای آن پیر مشفق نگاه داریم در فرزندان وی که پیش مااند. (تاریخ بیهقی ).
جرم . [ ج َ] (اِخ ) ابن عمروبن غوث . از طائفه ٔ طی . او جدی است جاهلی و از اولاد وی «بنوجیان » است آنان در غزة و دارم و بلدالخلیل (در فلسطین ) سکونت دارند و بطنهای بسیار دارد. (از اعلام زرکلی ) (از صبح الاعشی ج 1 ص 322).
جرم . [ ج ِ ] (اِ) آنچه از دود چسبنده بماند بر ته سیگار و دسته ٔ چپق و میانه ٔ قلیان و جز آن . || فشرده . درد. آب و روغن گرفته ٔ هرچیز. ثفل . چنانکه ، جرم غلیان ، جرم دود و جز آن . (یادداشت مؤلف ).
جرم . [ ج ِ ] (اِخ ) شهری است نزدیک بدخشان . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء). بلادی است وراء ولوالج نزدیک بدخشان . (از تاج العروس ). شهری است بنواحی بدخشان . وراء ولوالج . (از معجم البلدان ). و رجوع به قاموس الاعلام ترکی شود.
جرم . [ ج ِ رَ ] (ع اِ) ج ِ جِرمَة. (منتهی الارب ). رجوع به جرمه شود.
جرم . [ ج ُرْ رَ ] (ع ص ، اِ) ج ِ جارم ؛ درونده و فراهم آورنده . (از منتهی الارب ) (آنندراج ). رجوع بجارم شود.
ناصرخسرو.
ناصرخسرو.
مسعودسعد.
مسعودسعد.
سنائی .
خاقانی (دیوان ص 889).
خاقانی .
سعدی .
؟
سgg = سFF و از آنجا سgسF = Fg
m=Fg و آنجا از mg=F
1D * .m = MV
انوری .
انوری .
خاقانی .
خاقانی .
خاقانی .
نظامی .
خاقانی .
(از ترجمه ٔ تاریخ یمینی ص 200).
خاقانی .
خاقانی .
سوزنی .
خاقانی .
خاقانی .
خاقانی .
خاقانی .
خاقانی . رجوع بجرم مه شود.
خاقانی .
نظامی .
خاقانی (دیوان چ سجادی ص 385).
خاقانی .
خاقانی .
ناصرخسرو.
ناصرخسرو.
ناصرخسرو.
ناصرخسرو.
سوزنی .
خاقانی .
خاقانی .
خاقانی .
مولوی .
مولوی .
سعدی .
سعدی .
سعدی .
اوحدی .
رفیع مروزی .
رفیع مروزی .
؟
؟
ابوالفتح گیلانی (از ارمغان آصفی ).
ملاجامی (از ارمغان آصفی ).
ظهیر فاریابی (از ارمغان آصفی ).
رشکی همدانی (ازارمغان آصفی ).
فردوسی .
سعدی (از ارمغان آصفی ).
ملاجامی (از ارمغان آصفی ).
منوچهری .
مسعودسعد.
حافظ (از ارمغان آصفی )
شکوهی همدانی (از ارمغان آصفی ).
سنائی .
نظیری نیشابوری (از ارمغان آصفی ).
جرم . [ ج ُ رُ ](ع اِ) ج ِ جِرم . (از منتهی الارب ). رجوع بجرم شود.
جرم . [ ج َ ] (پسوند) در فارسی مزید مؤخر امکنه قرار گیرد چنانکه : ماجرم ، جاجرم . (یادداشت مؤلف ).
جرم . [ ج ِ ] (اِخ )نام جایی و مقامی است در ایران زمین . (برهان ). کیهان در جغرافیای سیاسی ایران آرد: سوم ناحیت فشافویه است و در او سی پاره دیه است : کوشک و علیاباد وکیلین و جرم وقرج آغار. (از جغرافیای سیاسی کیهان ص 359).
گناه؛ خطا؛ بزه.
۱. مادهای که بر روی سطوح رسوب میکند.
۲. (فیزیک) مقدار مادۀ موجود در یک جسم.
۳. شکل مادی حیوان یا چیز دیگر؛ جسم.
۴. [قدیمی] هریک از کُرات آسمانی: ◻︎ جرم ماه از اشارت جدّش / هم به دو نیم گشت، هم یک لخت (انوری: ۵۲۴).
۵. [قدیمی] ستاره.
جرم