شهاب سنگ

یک شهاب سنگ (به انگلیسی: Meteorite) قطعهٔ جامدی از بقایای جامانده از جرم هایی مانند یک دنباله دار، سیارک یا شهاب واره است که در اصل در فضای بیرونی شکل گرفته و توانسته پس از گذر از جو و تحمل تأثیر آن، بر روی سطح زمین یا یک سیارهٔ دیگر انتقال یابد. هنگامی که جرمی به جو وارد می شود، عوامل گوناگونی مانند اصطکاک، فشار و تعامل شیمیایی با گازهای اتمسفری، باعث گرم شدن جرم و انتشار آن انرژی می شوند. این جرم سپس به یک شهاب واره تبدیل می شود و برای زمان کوتاهی یک آذرگوی را تشکیل می دهد که همچنین به عنوان یک شهاب ثاقب یا ستارهٔ در حال سقوط دیده و شناخته می شود؛ اخترشناسان نمونه های درخشان این پدیده را آذرگوی می نامند. شهاب سنگ هایی که در ورود خود تأثیر جو را تحمل کرده اند، اندازه های بسیار متفاوتی دارند. برای زمین شناسان، یک آذرگوی شهاب سنگی است که به اندازهٔ کافی بزرگ باشد تا بتواند یک دهانه برخوردی ایجاد کند.
سنگی (ارولیت ها و کندریت ها):
شهاب سنگ ها بیشتر از سنگ و فلز تشکیل شده اند. این اجرام هنگامی که وارد جو زمین می شوند به دلیل قطر زیادشان از جو می گذرند و دهانه ها و عوارض گوناگونی را از خود بر جای می گذارندبرای نمونه دهانهٔ بارینجر در آریزونا و دهانهٔ وردفورت در آفریقای جنوبی.اهمیت مطالعهٔ شهاب سنگ ها جهت تعیین سن زمین، منظومه خورشیدی (شمسی) و در نهایت تعیین سن کل کیهان نهفته است. به علاوه می توان از آن ها جهت تعیین ترکیب شیمیایی بخش های مختلف سیارهٔ زمین و سایر سیاره های سنگی استفاده کرد. فرایندهایی را که منجر به تشکیل این سیاره ها شده اند و حتی فرایندهای تشکیل هسته، پوستهٔ اولیه، فرایند تفریق عنصری در گوشتهٔ اولیه که فرایند مهمی چون تشکیل حیات است به دقت بررسی کرد. به کمک مطالعهٔ شهاب سنگ های فلزی (آهنی) و بررسی های لرزه نگاری بود که دانشمندان ترکیب حدودی هستهٔ زمین را ارزیابی و محاسبه کردند.
فراوانی آن ها ۹۳٪ است.
فراوانی آن ها ۱ تا ۲ درصد است.

شهاب سنگ (meteorite)
قطعه ای از سنگ یا فلز که از فضا به سطح زمین، ماه، یا سایر اجسام آسمانی می رسد. تصور می شود که بیشتر شهاب سنگ ها قطعاتی از سیارکهایند، با این حال ممکن است برخی از آن ها تکه هایی از سِر دنباله دارها باشند. بیشترشان سنگی اند، ولی برخی آهنی، و تعدادی از آن ها آمیزه ای از سنگ و آهن اند. شهاب سنگ های سنگی را به دو نوعِ کندریت و اکندریت تقسیم می کنند. کندریت ها، که شامل ۸۵ درصد شهاب سنگ هایند، گویچه هایی از کانی های سیلیکاتی الوین و اورتوپیروکسن دارند. غیرکندریت ها هیچ گویچه ای ندارند. شهاب سنگ ها نشانه هایی از ماهیت منظومۀ خورشیدی به دست می دهند و ممکن است همانند هسته و گوشتۀ زمین باشند که هیچ یک از آن ها را نمی توان مستقیماً مشاهده کرد. هرسال هزاران شهاب سنگ به زمین برخورد می کند، اما بیشتر آن ها در دریا یا نواحی دورافتاده سقوط می کنند و هیچگاه ثبت نمی شوند. بزرگ ترین شهاب سنگ شناسایی شده، که آهنی است و ۶۰ تُن وزن دارد، در دوران پیش از تاریخ در گروتفونتین نامیبیا سقوط کرد. جوّ زمین حرکت شهاب سنگ ها را کُند می کند، اما اگر جابه جایی آن ها به اندازۀ کافی سریع باشد ممکن است در محل برخورد دهانۀ آتشفشانی پدید آورند. دهانۀ شهابی موجود در آریزونا با حدود۱.۲ کیلومتر قطر و ۲۰۰ متر عمق، محل برخورد شهاب سنگی با زمین در حدود ۵۰هزار سال پیش است. دانشمندان ناسا در اوت ۱۹۹۶ فاش ساختند شهاب سنگی از مریخ که در ۱۹۸۴ و در جنوبگان یافت شد دربردارندۀ شواهد احتمالی حیات است. این سنگ ۱۵میلیون ساله، که ۱۲هزار سال پیش به صورت شهاب سنگ وارد جوّ زمین شد بود، احتمالاً هنگام برخورد مریخ با جسمی بزرگ از سطح این سیاره کنده شده است. مشخص شده است که شهاب سنگALH۸۴۰۰۱با۱.۹ کیلوگرم وزن دارای گویچه هایی کربنی است و روی سطح این گویچه ها خُرد سازواره هایی گِرد یا طویل وجود دارد. این ریزفسیل ها صد بار کوچک تر از ریزفسیل های زمینی اند. این گویچه ها همچنین دارای ذرات مگنتیت و سولفید آهناند و از نظر شکل و مقدار با آنچه خُردسازواره های زمینی تولید می کنند قابل مقایسه اند. تصور می شود که در ۱۹۹۸ تعداد دوازده شهاب سنگ از مریخ به جنوبگان رسیده باشد.