فلز

فلز ماده ای است که موادی را که قابلیت جلا،رسانای برق و گرما و چکش خواری را داشته باشد نیز فلز می نامند. فلزات دسته ای خاص از مواد هستند که جلا داشته و محکم هستند. هر فلز دارای علامت شیمیایی خاص است که در واکنش های شیمیایی فلز مورد نظر را با آن علامت شیمیایی نشان می دهند. فلزات مختلف با هم متفاوت هستند و هر کدام خواص شیمیایی و فیزیکی جداگانه ای دارند. فلزات دارای هدایت حرارتی و الکتریکی خوبی هستند. ویژگی مهم فلزات حضور دریای الکترون آزاد است که باعث چکش خواری (شکل پذیری) و رسانا بودن آن می شود. هدایت الکتریکی خوب فلزات باعث شده است که در ساختن سیم های برق از آنها استفاده کنند. می توان آن را صیقل داده و براق کرد (بجز جیوه که در دمای اتاق بشکل مایع است) یا به طرح های گوناگون درآورد و از آن مفتول های سیمی ظریف تهیه کرد. فلز جسمی است که آزمایش های مربوط به گرما و مهم تر از همه جریان الکتریکی را به خوبی هدایت می کند. فلزات با یکدیگر فرق زیادی دارند، از جمله در رنگ و سختی و نرمی، تعدادی از آنها ممکن است به آسانی خم شده یا خیلی محکم و مقاوم باشند.
فلزات برای قرن ها توجه بشر را به خود جلب کرده است چرا که مردم با استفاده از فلزات قادر به ساخت ابزارهایی با قابلیت های بالا شدند که هم در جنگ و هم در تدارکات از آن استفاده می کردند. طلا و نقره با عیار بالا از عصر سنگی برای بشر شناخته شده بوده است. استخراج سرب و نقره از سنگ معدن هایشان از هزاره چهارم قبل از میلاد انجام می شده است.

فلز (metal)
گروهی از عناصر شیمیایی، با خصوصیات شیمیایی و فیزیکی خاص. عناصر فلزی حدود ۷۵ درصد از ۱۱۲ عنصر جدول تناوبی عناصر را تشکیل می دهند. یکی از خصوصیات فیزیکی آن ها، تولید صدا براثر واردکردن ضربه، و از خصوصیات دیگر آن ها رسانایی خوب گرما و الکتریسیته است. کدرند، ولی نور را به خوبی منعکس می کنند. چکش خوارند، از این رو با سردکاری و نورد به ورقه یا طوقه تبدیل می شوند. دارای انعطاف پذیریاند، به همین سبب به شکل سیم های باریک درمی آیند. براثر گرما، تحت اثر ترمویونیک، یا برخورد نور، تحت اثر فتوالکتریک، الکترون منتشر می کنند. اکثراً در طبیعت به شکل ترکیب، ازجمله در سنگ های ترکیبی یا کانسنگ ها یافت می شوند. خصوصیات شیمیایی شانزده فلز با شکل عنصری، ازجمله به شکل فلزات خالص طبیعی، را براساس تمایل اتم های آن ها به ازدست دادن یک یا چند الکترون و تشکیل یون مثبت (کاتیون) شناسایی می کنند.
کاربردهای صنعتی. فلزات در صنعت بسیار به کار می روند. فلزات گران قیمت، شامل طلا، نقره، و پلاتین بیشتر در جواهرسازی به کار می روند. فلزات سنگین، شامل آهن، مس، روی، قلع، و سرب، فلزات متداول در کاربردهای مهندسی اند. فلزات سنگین کمیاب، شامل نیکل، کادمیوم، کروم، تنگستن، مولیبدن، منگنز، کبالت، وانادیوم، آنتیموان، و بیسموت بیشتر برای تهیۀ آلیاژ فلزات سنگین به کار می روند. فلزات سبک، شامل آلومینیوم و منیزیوم؛ فلزات قلیایی، شامل سدیم، پتاسیم، و لیتیوم؛ و فلزات قلیایی خاکی، شامل کلسیم، باریوم، و استرانسیوم بیشتر در صنایع شیمیایی کاربرد دارند. فلزات دیگر از طریق الزامات هسته ای خاص از فلزات قبلی تهیه می شوند، مثلاً تکنسیُم در رآکتورهای هسته ای تولید می شود و ضد خوردگی است. زیرکونیوم نیز ممکن است برای نگهداری اورانیوم در رآکتورها، جایگزین آلیاژ آلومینیوم و منیزیوم شود.
واکنش با اسیدها. فلزات جایگزین هیدروژن اسید می شوند و نمک اسید تولید می کنند. مثلاً، محصولات ترکیب منیزیوم با اسید سولفوریک H۲SO۴، عبارت اند از سولفات منیزیوم و هیدروژن: Mg + H۲SO۴→ MgSO۴ + H۲
واکنش با اکسیژن. بیشتر فلزات تولید اکسید می کنند. مثلاً منیزیوم با اکسیژن واکنش می دهد و اکسید منیزیوم تولید می کند: Mg + O۲→ ۲MgO
واکنش با آب. بیشتر فلزات جانشین هیدروژن آب می شوند و هیدروکسید یا اکسید تولید می کنند. مثلاً با افزودن سدیم به آب هیدروکسید سدیم تولید، و هیدروژن آزاد می شود. همۀ فلزات، جز جیوه، در دمای معمولی جامدند و همه نیز در شرایط مناسب متبلور می شوند. از خصوصیات شیمیایی فلزات گرایش قوی آن ها به عناصر نافلزی است. ازجمله گوگرد و کلر با فلزات سولفید و کلرید تولید می کنند. فلزات ذوب می شوند، در هم نفوذ می کنند، و آلیاژ تشکیل می دهند. فلزات از پیش از تاریخ تا اکنون کاربردهای بسیار، اعم از کاربردهای ساختاری یا تزئینی، داشته اند. عصر مس، عصر برنز، عصر آهن دوره هایی اند که این فلزات پایۀ فناوری آن دوره بوده اند. متالورژی علم، فناوری، و هنر تولید فلزات است.

[ویکی فقه] فلز، عنصر شیمیایی ساده معمولا درخشنده می باشد.
فلز، عنصر شیمیایی ساده معمولا درخشنده، چکش خوار و جامد
احکام فقهی مرتبط
از آن به مناسبت در بابهای طهارت ، صلات ، خمس ، تجارت و صید و ذباحه سخن گفته اند
فلز جزئی از معادن
فلزات جزء معادن اند بنابر این، احکام معدن ، همچون عدم جواز سجده و وجوب پرداخت خمس بر آن جاری است
نجس شدن فلز
...