زندیان

زندیان یا زندیه (۱۱۲۹–۱۱۷۴ ه‍.ش) نام یکی از سلسله های ایرانی بود که پس از فروپاشی افشاریان تا برآمدن قاجار به درازای ۴۵ سال در ایران حکومت کردند. زندها لر تبار بودند. این سلسله به سردمداری کریم خان زند در سال ۱۱۶۳ هجری قمری در ایران به قدرت رسید. کریم خان، ایلخان طایفه زند بود. پدرش «ایناخ خان» نیز ایلخان بود. کریم خان در آغاز یکی از سرلشکران سپاه نادرشاه افشار بود که پس از مرگ نادر با همراهانش بازگشت. او فردی مدبر بود. او خود راوکیل الرعایا نامید و از لقب شاه پرهیز کرد. او به طور موقت، شهر ملایر را پایتخت و مقر فرماندهی خود نمود توانست بر کل ایران مسلط شود و سپس شهر شیراز را پایتخت خود گردانید. ارگ کریم خان، بازار وکیل، حمام وکیل و مسجد وکیل در شهر شیراز از جمله بناهایی است که از وی به یادگار مانده است.
مجمل التواریخ گلستانه
وکیل الرعایا (۱۱۹۳ – ۱۱۶۳ ه‍.ق) توانست پس از فروپاشی حکومت نادرشاه افشار، تمام بخش های مرکزی، شمالی، غربی و جنوبی ایران را تحت حکومت خود درآورد. همچنین برادر وی، صادق خان زند، نیز موفق شد در سال ۱۱۸۹ ق. بصره را از امپراتوری عثمانی جدا کرده و به ایران پیوست نماید و از این طریق، نفوذ ایران را بر سراسر اروندرود، بحرین و جزایر جنوبی خلیج فارس مسلم گرداند. طایفه زند از نژاد لر هستند که ۴۳ سال بر ایران حکومت کردند.
سلسله زندیه به دست کریم خان زند، رئیس طایفه زند بنیان نهاده شد. طایفه زند، طایفه ای از مردم لک بودند، که شاخه ای از لرها محسوب می شوند. خوانین زند خود را لر می دانستند.