کلمه جو
صفحه اصلی

تهذیب الاخلاق

دانشنامه آزاد فارسی

تَهذیب الاَخلاق
تألیف ابوعلی مسکویه، کتابی به فارسی، در اخلاق، با نگرشی فلسفی. این اثر، که بر طبق آموزه های ارسطویی در اخلاق به رشتۀ تحریر درآمده، مشتمل بر هفت فصل است: تعریف نفس؛ اخلاق و طبایع؛ فرق بین خیر و سعادت؛ اعمال انسان؛ گونه های محبت؛ مرض های نفسانی؛ طبّ نفسانی. این اثر تأثیر بسزایی در کتاب های اخلاق پس از خود داشته، آن چنان که مطالب آن حتی در اخلاق ناصری طوسی نیز دیده می شود. این اثر نخستین بار در ایران به ضمیمۀ مبدأ و معاد با نام طهارة الاَعراق منتشر شد (چاپ سنگی، ۱۳۱۴ق). از آن پس چاپ های حروفی متعددی از آن در ایران و کشورهای عربی عرضه شده است. تهذیب الاخلاق به قلم اصغر حلبی ترجمه و منتشر شده است.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] تهذیب الأخلاق. تَهْذیبُ الْاَخْلاق، عنوانی که اهل فلسفه به بسط اخلاق یونانی در دورۀ اسلامی داده اند.
اصطلاح تهذیب الاخلاق در بسیاری از نوشته های صوفیان و عارفان نیز به معنای اصلاح نفس آمده است، اما تهذیب الاخلاق به معنای دقیق آن از عنوان نخستین کتابهایی گرفته شده است که فیلسوفان در تمدن اسلامی نوشته اند. فیلسوفان یونانی توجه ویژه ای به مناسبات شهروندی و میان شهروندی داشتند و در رساله های بسیاری نیز مباحث نظری مربوط به آن را آورده اند. اگرچه در رساله های افلاطون مباحث اخلاقی مورد بحث قرار گرفته، اما او هیچ یک از رساله های خود را به اخلاق اختصاص نداده است. در میان فیلسوفان یونانی، نخست ارسطو رساله هایی در اخلاق نوشت که مهم ترین آن ها با عنوان الاخلاق در آغاز دورۀ اسلامی به زبان عربی ترجمه شد.
[ویکی فقه] تهذیب الاخلاق (فلسفه). تَهْذیبُ الْاَخْلاق، عنوانی که اهل فلسفه به بسط اخلاق یونانی در دورۀ اسلامی داده اند.
اصطلاح تهذیب الاخلاق در بسیاری از نوشته های صوفیان و عارفان نیز به معنای اصلاح نفس آمده است، اما تهذیب الاخلاق به معنای دقیق آن از عنوان نخستین کتابهایی گرفته شده است که فیلسوفان در تمدن اسلامی نوشته اند. فیلسوفان یونانی توجه ویژه ای به مناسبات شهروندی و میان شهروندی داشتند و در رساله های بسیاری نیز مباحث نظری مربوط به آن را آورده اند. اگرچه در رساله های افلاطون مباحث اخلاقی مورد بحث قرار گرفته، اما او هیچ یک از رساله های خود را به اخلاق اختصاص نداده است. در میان فیلسوفان یونانی، نخست ارسطو رساله هایی در اخلاق نوشت که مهم ترین آن ها با عنوان الاخلاق در آغاز دورۀ اسلامی به زبان عربی ترجمه شد.
← رساله تهذیب الاخلاق یحیی بن عدی
(۱) ابن سینا، تسع رسائل، قاهره، ۱۹۰۸م. (۲) محیی الدین ابن عربی، الفتوحات المکیة، به کوشش عثمان یحیی و ابراهیم مدکور، قاهره، ۱۴۰۸ق. (۳) احمد ابوعلی مسکویه، تهـذیب الاخـلاق، به کوشش قسطنطین زریـق، بیـروت، ۱۹۶۶م. (۴) محمد خوارزمی، مفاتیح العلوم، ترجمۀ حسین خدیوجم، تهران، ۱۳۴۷ش. (۵) جلال الدین دوانی، اخلاق جلالی، لکهنو، ۱۳۱۸ق. (۶) جواد طباطبایی، زوال اندیشۀ سیاسی در ایران، تهران، ۱۳۸۵ش. (۷) محمد غزالی، احیاء علوم الدین، بیروت، دارالندوة الجدیده. (۸) قرآن کریم. (۹) قطب الدین شیرازی، درة التاج، به کوشش محمدمشکوٰه، تهران، ۱۳۶۵ش. (۱۰) قطب الدین شیرازی، به کوشش ماهدخت بانو همایی، تهران، ۱۳۶۹ش. (۱۱) نصیرالدین طوسی، اخلاق ناصری، به کوشش علیرضا حیدری و مجتبی مینوی، تهران، ۱۳۵۶ش. (۱۲) یحیی بن عدی، تهذیب الاخلاق، به کوشش محمد دامادی، تهران، ۱۳۶۵ش.


کلمات دیگر: