کلمه جو
صفحه اصلی

ارتجاع نگاری

دانشنامه عمومی

ارتجاع نگاری یا الاستوگرافی (Elastography) یک مودالیتهٔ تصویربرداری پزشکی است که قابلیت ارتجاع و سختی (به انگلیسی:stiffness) بافت نرم را تعیین می کند.دلیل سنجش نرمی و سختی بافت این است که با استفاده از این کار می توان وجود یا وضعیت پیشرفت برخی بیماری ها را تشخیص داد. برای مثال تومورهای سرطانی معمولاً سخت تر از بافت اطراف هستند، مثال دیگر کبدهای بیمار است که نسبت به کبدهای سالم سخت تر هستند.
فشار دادن/تغییر شکل دادن یا ایجاد لرزش در سطح بدن (پوست) یا یک عضو از بدن (مثلا تیروئید)به وسیلهٔ پروب یا ابزار دیگر
استفاده از اعوجاجی که به طور طبیعی از فیزیولوژی بدن ایجاد می شود، مثلاً پالس یا ضربان قلب.
استفاده از نیروی اشعهٔ متمرکزشدهٔ فراصوت تا از راه دور فشار داخل بافت ایجاد شود.
معمول ترین روش برای این کار، استفاده از سونوگرافی یا تصویربرداری تشدید مغناطیسی (به انگلیسی:MRI) است، که در هر دو حالت، تصویر درجه بندی سختی و همچنین تصویر آناتومی برای مقایسه ثبت می شود.
ارتجاع نگاری برای بررسی موقعیت های مختلف، در بسیاری از بیماری های مربوط به اندام های مختلف استفاده می شود. این روش می تواند به عنوان روش کمکی و به همراه تصویر آناتومی محض استفاده شود، علاوه بر این، این روش می تواند به عنوان راهنمای بافت برداری یا حتی به عنوان جایگزین آن استفاده شود. بافت برداری یک روش تهاجمی است که موجب درد برای بیمار می شود و خطر خون ریزی و عفونت در آن وجود دارد، در حالی که الاستوگرافی کاملاً غیرتهاجمی است. الاستوگرافی برا بررسی بیماری های کبد استفاده می شود. سختی کبد معمولاً نشان دهندهٔ فیبروز یا تغییر چرب (استئاتوز) می باشد، که این دو نشانه های بروز بیماری های زیادی مانند سیروز و هپاتیت هستند. در این موارد، الاستوگرافی از لحاظ کارآمد بودن برای تشخیص در صدر جدول قرار دارد، زیرا در مواقعی که فیبروز به صورت پراکنده است، اگر از بافت برداری استفاده شود قسمت فیبروز بافت بیمار به راحتی ممکن است دست نخورده باقی بماند و در نتیجه تشخیص اشتباه شود و نتیجهٔ منفی کاذب دریافت شود. به طور طبیعی از ارتجاع نگاری در اندام ها و بیماری هایی استفاده می شود که در ابتدا معاینهٔ لمسی پالپیشن (به انگلیسی:palpation) توسط پزشک صورت گرفته باشد.
ارتجاع نگاری برای سرطان های سینه، تیروئید و پروستات استفاده می شود. انواع خاصی از ارتجاع نگاری برای تصویربرداری از دستگاه ماهیچه ای اسکلتی نیز مناسب هستند و در نتیجه می توانند خواص مکانیکی حالات ماهیچهها و تاندونها را تعیین کنند. چون ارتجاع نگاری محدودیت های معاینهٔ لمسی را ندارد و می تواند اندام های داخلی را نیز بررسی کند، در نواحی دیگری از بدن که سابقهٔ معاینهٔ لمسی در آن ها وجود ندارد، از الاستوگرافی استفاده می شود. برای مثال الاستوگرافی تشدید مغناطیسی(MRI) برای ارزیابی سختی مغز استفاده می شود و در این راستا تعداد مقالات علمی در مورد الاستوگرافی در مغز سالم و بیمار رو به رشد است. گزارش هایی که قبلاً دربارهٔ استفاده از الاستوگرافی بر روی پیوند کلیه برای بررسی فیبروز کورتیکال ارائه شده بودن،نتایج قابل قبولی در این زمینه دارند.


کلمات دیگر: