کلمه جو
صفحه اصلی

بانک ملی ایران

فرهنگ فارسی

در اردیبهشت ۱۳٠۶ ه. ش . قانونی از مجلس شورای ملی گذشت که به موجب آن دولت مامور تاسیس بانکی برای پیشرفت امور بازرگانی و کشاورزی و پیشه و هنر گردید . سرمایه این بانک طبق قانون ۱۵٠ میلیون ریال پیش بینی شده بود که از محل فروش جواهر سلطنتی و خالصجات میبایستی تامین شود . لیکن موضوع فروش جواهر سلطنتی عملی نگردید . از فروش خالصجات نیز سرمایه کافی بدست نیامد . به همین جهت دولت تصمیم گرفت که ۲٠ میلیون ریال سرمایه مقدماتی بانک داده شود . پس از تصویب این تصمیم بوسیله کمیسیون دارایی مجلس بانک ملی ایران در شهریور ۱۳٠۷ رسما افتتاح یافت . چون امتیاز چاپ و نشر اسکناس به بانک شاهنشاهی داده شده بود بر اثر مذاکرات و اقداماتی که صورت گفت در اسفند ماه ۱۳۱٠ حق انتشار اسکناس از بانک شاهی گرفته و به بانک ملی داده شد . ازین تاریخ بانک مذکور سیاست پول کشور را در دست گرفت . سرمایه فعلی بانک ملی ۳٠٠ میلیون ریال می باشد توسعه عملیات بانک و تشیید روابط بانکی با کشور های بیگانه بانک ملی را بیش از پیش مجهز نموده است . برای انجام داد و ستد پولی و کمک و مساعدت بازرگانی در سراسر کشور شعبه دارد . یکی از اقدامات مفید این بانک ایجاد صندوق پس انداز است . عمارت جدید بانک ملی مرکز در اوایل اردیبهشت ۱۳۱۵ ه. ش . افتتاح شد . بانک کذکور در مرداد ۱۳۳۹ به دو قسمت مجرا تقسیم گردید نخستین به نام [ بانک ملی ایران ] و دوم بنام [ بانک مرکزی ایران ] نامیده شد . بانک ملی ایران بانکی است تجارتی و به کار های بانکی و بازرگانی اشتغال دارد ولی بانک مرکزی بانک مادر است که به منظور هدایت دستگاه پولی و اعتباری کشور ایجاد شده و ناشر اسکناس و ناظر ارز و اعتبارات بانکهای دیگر می باشد .

دانشنامه عمومی

بانک ملّی ایران، نخستین بانک تجاری و دولتی ایران است که در سال ۱۳۹۵ با درآمدی بالغ بر ۳۶۴٫۶۵۷ میلیارد ریال، از نظر میزان درآمد سالیانه، به عنوان بزرگترین شرکت ایرانی معرفی شده است. این بانک بزرگترین بانک جهان اسلام و خاورمیانه است. بانک ملی ایران تا پایان سال مالی ۱۳۹۵ با دارایی خالص ۷۶٫۶ میلیارد دلار و شبکه گسترده ای از ۳٫۳۲۸ شعبه بانکی، به عنوان بزرگترین بانک ایران بر پایه میزان دارایی ها شناخته شد. برند بانک ملی ایران در سال ۱۳۹۲ در دهمین جشنواره ملی قهرمانان صنعت ایران به عنوان یکی از ۱۰۰ برند برتر ایران شناخته شد. بانک ملی ۳۳۲۸ شعبه فعال در داخل، ۱۴ شعبه فعال و ۴ سابسیدری در خارج کشور و ۱۸۰ باجه دارد. اولین مدیر عامل بانک ملّی ایران دکتر کورت لنیدن بلات آلمانی بود همچنین نخستین نمایندگی بانک در خارج از کشور در سال ۱۳۲۷ در هامبورگ تأسیس شد.
طرح های عام المنفعه اینک بانک تاکنون بیش از ۱۱۴ میلیارد ریالی در ۳۹ طرح عام المنفعه مشارکت داشته است.
حمایت از کودکان
حمایت از طرح های فرهنگی و علمی
حمایت از طرح های ورزشی آزادسازی زندانیان دیه
مدرسه سازی
تشکیل بانک به شکل جدید نخستین بار در سال ۱۲۵۸ شمسی، ده سال قبل از بوجود آمدن بانک شاهی از سوی حاج محمد حسن امین دارالضرب ملقب به امین الضرب یکی از صرافان بزرگ تهران به ناصرالدین شاه قاجار پیشنهاد شد اما این پیشنهاد با دخالت های کشورهایی که ایران را تحت سلطه خود داشتند و عوامل آنان جامه عمل نپوشید و به جای آن بانک شاهی در ایران مستقر گردید. پس از استقرار مشروطیت هنگامی که دولت از مجلس شورای ملی اجازه استقراض خارجی خواست، احساسات ملی که از وام های گذشته و رفتار بانک های بیگانه جریحه دار شده بود به هیجان آمد و نمایندگان مردم به منظور قطع نفوذ سیاسی و اقتصادی بانک های مذکور و در ترمیم وضع مالی خزانه ضمن مخالفت با استقراض خارجی تأسیس بانک ملی را خواستار شدند و جمعی از بازرگانان و صرافان متعهد مشارکت در این بانک شدند و در آذرماه ۱۲۸۵ با اعلانی که مبین احساسات عمومی و علاقه مردم به تأسیس یک بانک اعتباری ملی در ایران بود، انتشار یافت.
در روز ۲۳ آبان ۱۲۸۵ میرزا ابوالقاسم ناصرالملک وزیر مالیه وقت مظفرالدین شاه در مجلس شورای ملی حاضر شد و از اوضاع نابسامان مالی کشور خبرداد و پیشنهاد داد که دولت برای رفع این مشکل مبلغی از کشورهای اروپایی وام دریافت کند که با مخالفت شدید نمایندگان مواجه شد. نمایندگان پس از شور و پیگیری در روز ۹ آذر ماه همان سال با تأسیس بانکی که بتواند برای کشور سود داشته و با سپرده های مردم به نفع کشور و مردم کارکند موافقت کردند. خبر تشکیل بانک ملی با سرمایه ۱۵ میلیون (۳۰ کرور) قابل افزایش به ۵۰ میلیون تومان با وجد و شعف عموم ملت روبرو شد.
از طرفی دیگر تغییرات ناگهانی در اوضاع سیاسی و انعقاد قرارداد ۱۹۰۷ میلادی بین دولت های روسیه و انگلیس و تقسیم ایران و نیز آغاز جنگ جهانی اول و ورود نیروهای اشغالگر به ایران تمام کوشش ها و تلاش های تشکیل بانک ملی را نقش بر آب کرد و این آرزوی بزرگ مردم سال ها به تعویق افتاد. پس از پایان جنگ جهانی اول و خروج اشغالگران از ایران، سرانجام قانون تأسیس بانک ملی ایران در جلسه مورخ ۱۴ اردیبهشت ۱۳۰۶ به تصویب مجلس رسید و اساسنامه بانک در ۱۴ تیر ماه ۱۳۰۷ مورد تصویب کمیسیون مالیه مجلس قرار گرفت و در روز سه شنبه۲۰ شهریور ۱۳۰۷ بانک ملی ایران در تهران رسماً کار خود را آغاز کرد.

دانشنامه آزاد فارسی

بانک ملّی ایران
بانک ملّی ایران
بانک ملّی ایران
بانک ملّی ایران
بانک ملّی ایران
بانک ملّی ایران
نخستین بانک ایرانی ناشر اسکناس. فکر تأسیس یک بانک ملی از اواسط سلطنت ناصرالدین شاه قاجار و در صدر مشروطیت در ایران مطرح بود، اما لایحۀ تأسیس آن در ۱۳۰۶ش به تصویب مجلس شورای ملی رسید و بانک زیر نظر کارشناسان آلمانی آغاز به کار کرد. از سال ۱۳۱۱ش، به چاپ و انتشار اسکناس، که پیش از آن بانک شاهنشاهی امتیاز آن را داشت، پرداخت. یک سال بعد، ادارۀ بانک به ایرانیان واگذار شد و بانک فلاحتی (بانک کشاورزی کنونی) که جزئی از تشکیلات آن به شمار می آمد، استقلال یافت. در ۱۳۱۵ش، ساختمان جدید بانک ملی (شعبۀ مرکزی کنونی) در خیابان فردوسی در محل دو عمارت تاریخی باغ ایلخانی و باغ سردار اسعد بختیاری بنا شد. یک سال بعد، بانک دارای بهداری و باشگاه بود و در ۱۳۱۸ش، مؤسسۀ رهنی دولتی که از سال ۱۳۱۰ش زیر نظر آن فعالیت داشت، با نام بانک کارگشایی استقلال یافت. در ۱۳۱۹ش، چاپخانۀ بانک ملی افتتاح شد. وظایف اساسی بانک ملی ایران، اجرای عملیات بانکی خزانۀ دولت و نگهداری حساب های وزارتخانه ها و مؤسسات دولتی، نشر اسکناس و افتتاح حساب های سپردۀ ثابت و جاری و انجام عملیات تجارتی بود. بانک ملی در اجرای طرح های اقتصادی و صنعتی شرکت داشت که مهم ترین آن ها مشارکت در تأسیس راه آهن سراسری ایران بود. از دهۀ ۱۳۲۰ش، به سرمایه گذاری عمومی و خصوصی در زمینه های گوناگون پرداخت و در ۱۳۲۷ش، اولین نمایندگی های خارجی آن در لندن و نیویورک دایر شد. با افزایش بانک های خصوصی از دهۀ ۱۳۳۰ش، نظارت بر آن ها نیز بر عهدۀ بانک ملی قرار گرفت. در اواخر دهۀ ۱۳۳۰ش، گسترش و پیچیدگی نظام پولی و بانکی کشور، و دوگانگی عملکرد بانک ملی به عنوان خزانه داری دولت به همراه اجرای عملیات بانکی تجارتی، موجب تصویب قانون پولی و بانکی کشور و انشعاب بانک مرکزی ایران از بانک ملی شد. مهم ترین بخش بانک ملی ایران، صندوق پس انداز ملی بوده است که از ابتدای تأسیس در ۱۳۱۸ش، با تشویق مردم به پس انداز، نقش مؤثری در توسعۀ اقتصادی کشور ایفا کرده است. در محوطۀ عقبی ساختمان مرکزی بانک ملی ایران در خیابان فردوسی، یک پارک بزرگ سرسبز با باغچه های زیبا و نیمکت هایی برای استراحت و چندین ساختمان وجود دارد، از جمله عمارت تاریخی سردار اسعد بختیاری که نخست باشگاه بانک و سپس کتابخانۀ بانک بوده است و امروز موزۀ بانک در آن جا دایر شده است، باشگاه کارمندان بانک، ادارۀ رفاه کارمندان، بیمارستان بانک، دانشکدۀ پرستاری بانک، ساختمان منبع آب (برجی استوانه ای شکل و کاشی کاری شده) و ساختمان شمارۀ یازده بانک با سردر گچبری شدۀ زیبا، که احتمالاً همه یا بیشتر آن ها به دورۀ رضاشاه تعلق دارند.


کلمات دیگر: