[ویکی فقه] بانک مرکزی
ایران از
مرداد ۱۳۳۹ رسماً شروع به کار کرد که از اهم وظایف آن نگهداری حساب دولت، اجرای سیاست ارزی، پولی، اعتباری و نظارت بر کار بانکها و حفظ منافع ملی و نشر
اسکناس است.
با توسعه بانکداری در ایران،
بانک ملی برای هدایت بانکها و نظارت بر آن ها اختیارات بیشتری به دست آورد، اما نتوانست از آن استفاده کند. این بانک، که بزرگترین بانک
بازرگانی کشور و در واقع مهمترین
رقیب به شمار می رفت و حق انحصاری نشر اسکناس را داشت و حسابهای پردرآمد دولتی در آن باز شده بود، چون رقیب بلامنازع سایر بانک ها شمرده می شد، نمی توانست از همکاری های آن ها بهره مند شود. از طرف دیگر، چون هم وظایف بانک مرکزی، یعنی نگهداری حساب دولت، اجرای سیاست ارزی، پولی، اعتباری و نظارت بر کار بانکها و حفظ منافع ملی برعهده آن بود، و هم مؤسسه ای انتفاعی، و در پی توسعه
اعتبار و تحصیل بیشترین
سود و
منفعت بود، به تنهایی از عهده این دو وظیفه مهم برنمی آمد؛ ازینرو کمبود بانک مرکزی احساس می شد.
آغاز فعالیت بانک مرکزی
لایحه اساسنامه پولی و بانکی ایران، پس از چهار سال مطالعه، در ۱۳۳۷ ش تهیه شد و در ۱۳۳۹ ش به صورت قانون درآمد و به دولت ابلاغ شد تا به مدت پنج سال، به طور آزمایشی، به اجرا گذاشته شود. بدین ترتیب، بانک مرکزی ایران از مرداد ۱۳۳۹ رسماً شروع به کار کرد و پس از قریب هفتاد سال فعالیت بانکی در کشور، مؤسسه مستقلی برای هدایت پولی و بانکی ایران به وجود آمد.
سرمایه اولیه بانک مرکزی
سرمایه بانک مرکزی در بدو تأسیس ۰۰۰، ۰۰۰، ۶۰۰، ۳ ریال بود که بعد به پنج میلیارد ریال ترقی کرد. طبق ماده ۳۰ قانون پولی و بانکی، مصوب ۱۳۳۹ ش، تفاوت
ارز ریالی پشتوانه، که نزد بانک ملی بود، به بانک مرکزی منتقل شد.
اهداف بانک مرکزی
...
