کلمه جو
صفحه اصلی

شیشه شدگی

دانشنامه عمومی

شیشه شدگی یا Vitrification، عبارت است از دگرگونی یک ماده به شیشه که معمولاً در اثر سردشدن سریع یک مایع از راه فرایند انتقال شیشه بدست می آید. برخی واکنش های شیمیایی هم به شیشه شدن منجر می شوند. مهم ترین کاربرد شیشه شدگی در سرماداری است.
بلوری شدن
سرماشناسی
فوق سرمایش
شیشه شدگی یک ویژگی برای مواد بی ریخت یا نامنظم است و هنگامی روی می دهد که پیوند میان ذره های اولیه مانند اتم، مولکول و ... از مقداری مشخص بالاتر می رود. نوسان های گرمایی، پیوندها را می شکنند پس، هرچه دما پایین تر باشد درجهٔ اتصال پیوندها بالاتر می رود. از این رو مواد بی ریخت دارای دمایی ویژه به نام دمای انتقال اند (Tg) که در دماهای پایین تر از دمای انتقال به صورت شیشه ای و در دماهای بالاتر از آن به صورت مذاب دیده می شوند.
به صورت گسترده تر، قرارگیری یک ماده در بافت شیشه ای را شیشه شدگی می نامند. که مهم ترین کاربرد آن در شیشه شدگی ضایعات هسته ای برای رسیدن به یک ترکیب پایدار و مناسب برای دور انداختن است.
هرگاه ساکارز به آرامی سرد شود، بلورهای شکر یا نبات بدست می آید اما هرگاه به سرعت سرد شود پشمک شکننده بدست می آید. این مسئله می تواند برای آب در حالت مایع هم رخ دهد. اگر آب به سرعت سرد شود یا در برابر مواد افزودنی که مانع تشکیل بلور یخ می شوند قرار گیرد دچار شیشه شدگی می شود. این عمل برخلاف انجماد است که در آن بلورهای یخ در آب درست می شود. این مواد افزودنی که ضدیخ نام دارند می توانند در علم سرمازیست شناسی کاربرد داشته باشند یا به صورت طبیعی در اندام های زندهٔ جانداران سرزمین های قطبی ترشح شوند.


کلمات دیگر: