جنبش اَمَل یکی از دو حزب عمده شیعه در لبنان است. این جنبش در سال ۱۹۷۴ توسط سید موسی صدر پایه گذاری شد. جنبش امل یکی از طرف های درگیر در جنگ داخلی لبنان بود. هم اکنون نبیه بری دبیرکل جنبش امل است.
حق شناس، علی، ساختار سیاسی اجتماعی لبنان و تأثیر آن بر پیدایش جنبش امل (نخستین منبع فارسی جنبش امل)، تهران، سنا، ۱۳۸۸.
سید علی حق شناس، مطالعه تطبیقی دموکراسی های اجماعی-مورد لبنان-روزنامه اطلاعات، مقاله، دی ماه ۱۳۸۷.
Wikipedia contributors, «Amal Movement,» Wikipedia, The Free Encyclopedia, (accessed July 4, 2008). *محمدحسن رجبی، علمای مجاهد، ص ۲۸۸، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
انتخابات سال ۱۹۳۲. م در لبنان که با حمایت فرانسه صورت گرفت، هیچ گونه امتیازی به شیعیان نداد و تمام اختیارات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی را در اختیار مسیحیان مارونی قرار داد. میثاق ملی سال ۱۹۴۳. م نیز نظرات جامعه در حال کثرت شیعیان را تأمین نکرد. تنها پس از ۱۵ سال درگیری و قدرت گرفتن نظامی و تا اندازه ای حکومتی شیعیان بود که منجر به توافق نامه طایف (۱۹۹۰) گردید که تا حدودی عرصه را برای حضور فعال تر شیعیان در صحنه سیاسی لبنان فراهم کرد.
شیعیان به واسطه عدم سازمان دهی و رهبری مقتدر، برخوردهای سرکوب گرایانه را به ویژه در قرون ۱۹ و ۲۰ میلادی متحمل شدند. در این شرایط شیعیان برای سرپوش گذاشتن به تحقیرها و تبعیض هایی که بر آن ها اعمال می شد و غالباً از روی فقر اقتصادی به احزاب چپی و کمونیست جذب شدند. عمده بدنه نظامی این احزاب را شیعیان تشکیل می دادند. این سازمان ها از هیچ گونه درگیری ابایی نداشته و براساس کشته های خود که از شیعیان بودند از کشور متبوعشان پول گرفته و با خون جوان شیعه تجارت می کردند. برخی شیعیان علاوه بر جذب به سازمان هایی با گرایش های مذهبی و سیاسی دیگر بعضاً مذهب خود را نیز تغییر می دادند.در واقع با پیدایش اَمل، تشیع در فرهنگ سیاسی لبنان به حرکت هدف داری اطلاق گردید که مبتنی بر پایه و اصول خاصی است. اَمل با آگاهی دادن به مردم لبنان نشان داد که شیعه و هر انسان محروم دیگری از هر طایفه، توأم با هم و هر دو قربانی یک نوع طرز تفکر هستند. طرز تفکری که محصول آن به انحطاط بردن جوانان دیگر فرق با توسل به حربه های مختلف و در نهایت اختلافات گروهی بین طوایف و حتی درون طوایف است. شیعیان و مردم محروم جنوب لبنان نسبت به سایرین بدترین شرایط را از لحاظ محل اسکان، مسایل امنیتی، بهداشتی و اصلاحات عمرانی داشتند. مضاف بر آن عمده کارهای سنگین اعم از کارگری و… در لبنان بر عهده شیعیان بود. در واقع ساختار حاکم با اعمال فشارهای اقتصادی از یک سو و رواج فرهنگ مغایر با شئونات اسلامی از سویی دیگر، انزجار از مسلمان بودن و شیعه بودن را ترویج و با این رویه در جهت از بین بردن هسته اصلی طایفه یعنی خانواده گام برمی داشت.
ورود موسی صدر به لبنان خلاء رهبری پرقدرت شیعیان را پر کرد. موسی صدر با آغاز اقدامات خود از ابتدای دهه ۱۹۶۰. م تا اواخر دهه ۱۹۷۰. م موجب تغییرات بنیادی در زندگی این طایفه گردید.عمده این اقدامات عبارتند از:
حق شناس، علی، ساختار سیاسی اجتماعی لبنان و تأثیر آن بر پیدایش جنبش امل (نخستین منبع فارسی جنبش امل)، تهران، سنا، ۱۳۸۸.
سید علی حق شناس، مطالعه تطبیقی دموکراسی های اجماعی-مورد لبنان-روزنامه اطلاعات، مقاله، دی ماه ۱۳۸۷.
Wikipedia contributors, «Amal Movement,» Wikipedia, The Free Encyclopedia, (accessed July 4, 2008). *محمدحسن رجبی، علمای مجاهد، ص ۲۸۸، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
انتخابات سال ۱۹۳۲. م در لبنان که با حمایت فرانسه صورت گرفت، هیچ گونه امتیازی به شیعیان نداد و تمام اختیارات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی را در اختیار مسیحیان مارونی قرار داد. میثاق ملی سال ۱۹۴۳. م نیز نظرات جامعه در حال کثرت شیعیان را تأمین نکرد. تنها پس از ۱۵ سال درگیری و قدرت گرفتن نظامی و تا اندازه ای حکومتی شیعیان بود که منجر به توافق نامه طایف (۱۹۹۰) گردید که تا حدودی عرصه را برای حضور فعال تر شیعیان در صحنه سیاسی لبنان فراهم کرد.
شیعیان به واسطه عدم سازمان دهی و رهبری مقتدر، برخوردهای سرکوب گرایانه را به ویژه در قرون ۱۹ و ۲۰ میلادی متحمل شدند. در این شرایط شیعیان برای سرپوش گذاشتن به تحقیرها و تبعیض هایی که بر آن ها اعمال می شد و غالباً از روی فقر اقتصادی به احزاب چپی و کمونیست جذب شدند. عمده بدنه نظامی این احزاب را شیعیان تشکیل می دادند. این سازمان ها از هیچ گونه درگیری ابایی نداشته و براساس کشته های خود که از شیعیان بودند از کشور متبوعشان پول گرفته و با خون جوان شیعه تجارت می کردند. برخی شیعیان علاوه بر جذب به سازمان هایی با گرایش های مذهبی و سیاسی دیگر بعضاً مذهب خود را نیز تغییر می دادند.در واقع با پیدایش اَمل، تشیع در فرهنگ سیاسی لبنان به حرکت هدف داری اطلاق گردید که مبتنی بر پایه و اصول خاصی است. اَمل با آگاهی دادن به مردم لبنان نشان داد که شیعه و هر انسان محروم دیگری از هر طایفه، توأم با هم و هر دو قربانی یک نوع طرز تفکر هستند. طرز تفکری که محصول آن به انحطاط بردن جوانان دیگر فرق با توسل به حربه های مختلف و در نهایت اختلافات گروهی بین طوایف و حتی درون طوایف است. شیعیان و مردم محروم جنوب لبنان نسبت به سایرین بدترین شرایط را از لحاظ محل اسکان، مسایل امنیتی، بهداشتی و اصلاحات عمرانی داشتند. مضاف بر آن عمده کارهای سنگین اعم از کارگری و… در لبنان بر عهده شیعیان بود. در واقع ساختار حاکم با اعمال فشارهای اقتصادی از یک سو و رواج فرهنگ مغایر با شئونات اسلامی از سویی دیگر، انزجار از مسلمان بودن و شیعه بودن را ترویج و با این رویه در جهت از بین بردن هسته اصلی طایفه یعنی خانواده گام برمی داشت.
ورود موسی صدر به لبنان خلاء رهبری پرقدرت شیعیان را پر کرد. موسی صدر با آغاز اقدامات خود از ابتدای دهه ۱۹۶۰. م تا اواخر دهه ۱۹۷۰. م موجب تغییرات بنیادی در زندگی این طایفه گردید.عمده این اقدامات عبارتند از:
wiki: جنبش امل