مولداوی

مختصات: ۴۷°۰′ شمالی ۲۸°۵۵′ شرقی / ۴۷٫۰۰۰°شمالی ۲۸٫۹۱۷°شرقی / 47.000; 28.917
جنگ ترنسنیستریا
مولداوی (به مولداویایی: Moldova) با نام رسمی جمهوری مولداوی (به مولداویایی: Republica Moldova) کشوری محصور در خشکی در اروپای شرقی است که از غرب با رومانی و از شرق با اوکراین همسایه است. مرزهای مولداوی با رومانی در راستای رودهای پروت و دانوب کشیده شده است. این کشور از سال ۱۹۴۵ تا ۱۹۹۱ با نام جمهوری شوروی سوسیالیستی مولداوی بخشی از اتحاد جماهیر شوروی بود و در ۲۷ اوت ۱۹۹۱ اعلام استقلال نمود. پایتخت مولداوی شهر کیشیناو است. منطقه ای در ساحل شرقی رود نیسترو از سال ۱۹۹۰ تاکنون تحت حاکمیت دولت ترانس نیستریا است.
مولداوی به وسیله یک جمهوری پارلمانی اداره می شود که رئیس جمهور در آن ریاست کشور و نخست وزیر ریاست حکومت را بر عهده دارد. این کشور عضو سازمان ملل متحد، شورای اروپا، سازمان جهانی تجارت و چندین سازمان بین المللی دیگر است و متقاضی عضویت در اتحادیه اروپا شده است.
مولداوی در سال ۲۰۱۰ با کمترین میزان درآمد سالانه ملی، افزایش مهاجرت شهروندان برای یافتن شغل و کاهش میزان مبادلات بازرگانی، فقیرترین کشور در همسایگی اتحادیه اروپا شناخته شده است. بخاطر مشکل بیکاری ناشی از بحران اقتصادی تقریباً یک سوم از مردم مولداوی مجبور به ترک این کشور به منظور یافتن کار در کشورهای همسایه شده اند و قدرت خرید مردم نیز به طور جدی کاهش یافته و در عین حال میزان مبادلات بازرگانی بین این کشور و اروپا نیز تقریباً به یک سوم کاهش یافته است. دولت مولداوی بخاطر مشکلات اقتصادی پیش از این مجبور شده تا درخواست کمک مالی خارجی کند.

مولْداوی (Moldavia)
کیشینائو، کیشینائو، (یا: مولدووا) موقعیت. جمهوری مولداوی در اروپای جنوب شرقی و نزدیک ساحل شمال غربی دریای سیاه جا دارد و اوکراین از شمال و شرق و جنوب، و رومانی از غرب آن را در میان گرفته اند. مساحت این کشور کوچک ۳۳,۸۴۵ کیلومتر مربع و شهر کیشینائو (کیشینوف) پایتخت آن است.سیمای طبیعی. مولداوی که از هر سو در خشکی محصور است و بعد از ارمنستان کوچک ترین جمهوریِ تشکیل دهندۀ اتحاد جماهیر شوروی پیشین محسوب می شد، جلگۀ تپه ماهوری با ارتفاع متوسط ۱۵۰ متر است که با درّه های ژرف بریده شده و بلندترین نقطۀ آن به نام کوه بالانِشتی، در غرب کشور، ۴۳۰ متر ارتفاع دارد. کشور مولداوی را حدود ۳هزار رودخانه زهکشی می کند که مهم ترین آن ها دنیستِر و پروت است که هردو از کوه های کارپات، در اوکراین، سرچشمه می گیرند. رودخانۀ دنِیستر، که بزرگ تر از رود پروت است، از شمال به این سرزمین وارد می شود و با تشکیل دادن بخشی از مرز اوکراین، نواحی شرقی کشور مولداوی را مشروب می کند و در خاک اوکراین به دریای سیاه می ریزد. رودخانۀ پروت که از عمده ترین ریزابه های انتهایی دانوب است، از گوشۀ شمال غربی مولداوی به این کشور وارد می شود و پس از پیمودن سراسر مرز مولداوی و رومانی، در جنوبی ترین نقطۀ کشور به رود دانوب می پیوندد و سرانجام به دریای سیاه می ریزد. غیر از کیشینائو، پایتخت، شهرهای دیگر این کشور عمدتاً در کنار رود دنیستر یا ریزابه های آن قرار دارند و مهم ترین آن ها عبارت اند از تیراسپول، بِندِری، رابنیتسا، و بالتی. نواحی مرکزی مولداوی، که حدود ۱۱ درصد از مساحت کشور را شامل می شود، از جنگل های انبوه بلوط، افرا، راش، و مِمِرز پوشیده شده است و جانورانی چون گرگ، آهو، گورکن، سمور، قاقم، راسو، خرس، روباه، خرگوش و انواع پرنده حیات وحش آن را تشکیل می دهند. اقلیم مولداوی قاره ای است و به سبب نزدیکی به دریای سیاه معتدل است. تابستان های آن گرم و پرباران و زمستان هایش بسیار سرد و نسبتاً کوتاه است. میانگین دمای شهر کیشینائو در دی ماه ۷ درجۀ سانتی گراد، در تیرماه ۲۰ درجۀ سانتی گراد، و میانگین بارندگی سالانۀ آن ۶۷۷ میلی متر است.
اقتصاد. مولداوی از نظر منابع زیرزمینی فقیر است، اما سه چهارم از این سرزمین را اراضی معروف به چرنوزم تشکیل داده که جزو حاصل خیزترین نواحی جهان است. چغندرقند، ذرت، غلات، محصولات جالیزی، تخم آفتاب گردان، توتون و تنباکو، انواع میوه، و نیز فرآورده های دامی و لبنی ازجمله محصولات آن به شمار می آیند. فرآوری موادغذایی، تولید انواع نوشابه الکلی و غیرالکلی، کارهای چوبی، فلزکاری، مصالح ساختمانی، کفش، لبنیات، منسوجات، سیمان، ماشین های کشاورزی، تلویزیون، رادیو، یخچال و فریزر، و ماشین لباس شویی نیز مهم ترین فعالیت های صنعتی این کشور است.
حکومت و سیاست. نوع حکومت مولداوی جمهوری چندحزبی با یک مجلس قانون گذاری است. پارلمان آن از ۱۰۴ عضو منتخب تشکیل می شود که دورۀ نمایندگی آنان چهار سال است؛ رئیس جمهور کشور با رأی اکثریت نمایندگان پارلمان و برای یک دورۀ پنج ساله انتخاب می شود و رهبر حزب حائز اکثریت نیز سِمت نخست وزیری و تشکیل هیئت دولت را برعهده دارد.
مردم و تاریخ. جمعیت مولداوی ۳,۵۶۳,۸۰۰ نفر (۲۰۱۰) و تراکم نسبی آن۱۰۵.۲ نفر در کیلومتر مربع است. روند افزایش جمعیت این کشور ۰.۳ـ درصد است و مولداویایی ها ۶۵ درصد از جمعیت آن را تشکیل می دهند. ۹۸.۵درصد از مردم آن مسیحی اند و ۳۹ درصد از آنان در روستاها زندگی می کنند. زبان رسمی آنان مولداویایی است. ناحیۀ میان رودهای دنیستر و پروت از گذشته های دور بسارابی نامیده می شد. در ۱۳۵۹م، امیرنشین مولداوی تأسیس شد؛ مدت کوتاهی بعد مولداوی به تصرف مجارستان و سپس به تصرف لهستان درآمد و در قرن ۱۶ ضمیمۀ امپراتوری عثمانی شد. در ۱۸۱۲، بخشی از بسارابی به روسیه واگذار شد و در ۱۸۵۹ بخش غربی آن به رومانی پیوست. در سال های ۱۹۲۰ تا ۱۹۳۰ اراضی ساحل چپ رود دنیستر به اتحاد شوروی ضمیمه شد و در جنگ جهانی دوم بخش بسارابی رومانی نیز به تصرف اتحاد شوروی درآمد و با نام جمهوری شوروی مولداوی به یکی از جمهوری های تشکیل دهندۀ اتحاد جماهیر شوروی تبدیل شد. در جنگ جهانی دوم با کمک آلمان به تصرف رومانی درآمد و در پایان جنگ، اتحاد جماهیر شوروی دوباره آن را اشغال کرد. با اعلام فضای باز سیاسی نشانه های استقلال طلبی و آزادی خواهی در میان مردم مولداوی آشکار شد و خط لاتین جانشین خط سیریل گردید. در ۱۹۹۰، فعالیت حزب کمونیست مولداوی ممنوع شد و نظام جمهوری چندحزبی برای ادارۀ کشور انتخاب گردید و سرانجام در ۲۷ اوت ۱۹۹۱ کشور مذکور رسماً اعلام استقلال کرد و در ۱۹۹۲ نیز به عضویت سازمان ملل متحد درآمد. ادعای مالکیت رومانی به مولداوی به همه پرسی مارس ۱۹۹۴ انجامید و ۹۰ درصد از مردم به استقلال کشور مولداوی رأی مثبت داد.