دهی است از دهستان زنگی آباد بخش مرکزی شهرستان کرمان .
چترود
فرهنگ فارسی
دهی است از دهستان زنگی آباد بخش مرکزی شهرستان کرمان .
لغت نامه دهخدا
چترود. [ چ َ ] (اِخ ) مؤلف مرآت البلدان نویسد: «قریه ای است از بلوک سرآسیاب کرمان که در نزدیکی هوتک و هشت فرسخی شمال شرقی کرمان واقع میباشد. جائی خوش آب و هواست ، باغات مشجر زیاد دارد و انگور و انارش بخوبی ممتاز است . آب این قریه از دو رشته قنات و از چشمه ای است که از کوه جاری است . دارای هزار تن سکنه است (تقریباً) و حمام بزرگی دارد که وکیل الملک آنرا بنا نموده ، کاروانسرای خرابه ای دارد که از بناهای قدیم است . سه مسجد آباد و یک باب تکیه ٔ آباد در آنجا دیده میشود. این قریه یازده کارخانه ٔ شالبافی دارد که مشتمل بر چهل ویک دستگاه است . آسیاهای متعدد از قدیم و جدید متعلق به این قریه است . مزرعه ٔ اسماعیل آباد هم از توابع چترود میباشد که خراب بود و آنرا مرحوم محمداسماعیل خان وکیل الملک آباد کرد. (از مرآت البلدان ج 4 ص 312).
چترود. [ چ َ ] ( اِخ ) دهی است از دهستان زنگی آباد بخش مرکزی شهرستان کرمان که در 54هزارگزی شمال کرمان بر سر راه فرعی کرمان به راور واقع شده. جلگه و معتدل است و 3000 تن سکنه دارد. آبش از قنات ، محصولش غلات و حبوبات ، شغل اهالی زراعت ، مکاری ، پیله وری و قالی بافی و راهش فرعی است دبستان و پاسگاه ژاندارمری دارد. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 8 ).
چترود. [ چ َ ] (اِخ ) دهی است از دهستان زنگی آباد بخش مرکزی شهرستان کرمان که در 54هزارگزی شمال کرمان بر سر راه فرعی کرمان به راور واقع شده . جلگه و معتدل است و 3000 تن سکنه دارد. آبش از قنات ، محصولش غلات و حبوبات ، شغل اهالی زراعت ، مکاری ، پیله وری و قالی بافی و راهش فرعی است دبستان و پاسگاه ژاندارمری دارد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 8).
دانشنامه عمومی
پیش شماره، مختصات و بلندا
دانشنامه جهان اسلام، سرواژه چترود.
پیشینه. نام چترود در منابع تاریخی به صورتهای گوناگونی، از جمله جَنْزَروذ، حیروز، جیرود، خبروذ، چتروذ، جیروذ، خمرود و خیرور، ضبط شده است (رجوع کنید به اصطخری، ص ۱۶۱؛ مقدسی، ص ۴۶۸؛ حدودالعالم، ص ۱۲۹). ظاهراً نخستین بار در سده چهارم، اصطخری (همان جا) در ذکر شهرهای کرمان، نام آن را با ضبط جَنزروذ در میان راه زرند ـ بردسیر، در یک مرحله ای هر کدام از آنها، آورده است. ابن حوقل (ص ۳۱۴) نیز نام آن را ذکر کرده است. چترود در اواسط سده چهارم، شهری کوچک و کم جمعیت بود (حدودالعالم، همان جا)، اما در اواخر همان سده، مسجدجامع و بازار داشت و از شهرهای بردسیر (قصبه کرمان) و پر میوه به شمار می آمد (مقدسی، ص ۴۶۰، ۴۶۲). از این دوره به بعد، دستِکم تا قرن ششم، نام چترود در منابع تاریخی دیده نشده است
در جلد هشتم فرهنگ جغرافیایی ایران آمده:چترود دهی است از دهستان زنگی آباد بخش مرکزی شهرستان کرمان که در ۶۴ هزار گزی شمال کرمان بر سر راه فرعی کرمان به راور واقع شده. جلگه و معتدل است و ۳۰۰۰ تن سکنه دارد. آبش از قنات و چشمه، محصولش انار، پسته، غلات و حبوبات است، شغل اهالی زراعت، مکاری، پیله وری و قالی بافی بوده و راهش فرعی است دبستان و پاسگاه ژاندارمری دارد.مؤلف مرآت البلدان دربارهٔ چترود نویسد: «قریه ای است از بلوک سرآسیاب کرمان که در نزدیکی هوتک و هشت فرسخی شمال شرقی کرمان واقع می باشد. جائی خوش آب و هواست، باغات مشجر زیاد دارد و انگور و انارش به خوبی ممتاز است. آب این قریه از دو رشته قنات معروف به قنات باقری و از چشمه ای است که از کوه معروف به کوه تنگل اسبی جاری است. دارای هزار تن سکنه است (تقریباً) و حمام بزرگی دارد که وکیل الملک آن را بنا نموده، کاروانسرای خرابه ای دارد که از بناهای قدیم است. سه مسجد آباد و یک باب تکیه آباد در آنجا دیده می شود. این قریه یازده کارخانه شال بافی دارد که مشتمل بر چهل ویک دستگاه است. آسیاهای متعدد از قدیم و جدید متعلق به این قریه است. مزرعه اسماعیل آباد هم از توابع چترود می باشد که خراب بود و آن را مرحوم محمداسماعیل خان وکیل الملک آباد کرد.
چترود در ۱۳۲۳ ش یکی از آبادیهای دهستان زنگی آباد (یا کویر) در شهرستان کرمان و در استان هشتم (کرمان و مکران) محسوب می شد (ایران. وزارت کشور. اداره کل آمار و ثبت احوال، ج ۲، ص ۳۸۰). در ۱۳۵۵ ش، چترود دهستان و شهری در بخش حومه شهرستان کرمان (ایران. وزارت کشور، ذیل «استان کرمان») و در ۱۳۶۶ ش، شهری در استان کرمان بود (ایران. وزارت کشور. معاونت برنامه ریزی و خدمات مدیریت، ص ۸۳). در اسفند ۱۳۷۳، بخش چترود (به مرکزیت شهر چترود) مشتمل بر دهستانهای مُعِزیه، هِروز، حُرْجَنْد و کویرات در شهرستان کرمان تشکیل شد (ایران. قوانین و احکام، ۱۳۷۴ ش، ص ۶۲–۶۳). در ۱۳۷۵ ش، دو دهستان هروز و حرجند از آن جدا شدند و در تابعیت بخش کوهسارانِ شهرستان کرمان درآمدند. در همان زمان، آبادیهای کاظم آباد و دِهْنو (هر دو از توابع دهستان کویرات) در هم ادغام و به عنوان شهر کاظم آباد در دهستان کویرات شناخته شدند (همو، ۱۳۷۶ ش، ص ۱۰۵۲).