خط سریانی

خط سریانی ( رسم الخط زبان سریانی ) به سه گونه نوشته می شود، سطرنجیلی یا خط مفتوح، که از سایر خطوط بهتر ونیکوتر است و به آن خط الثقیل و سریانی کلاسیک هم می گویند و تحریر المحقق که آنرا اسکولینا و شکل مدور نیز خوانده اند و سِرطا یا سریانی غربی که با آن نامه نگاری می کرده اند و نظیر خط رقاع در عربی است. این ندیم در الفهرست نقل کرده است که گفته شده است که فرشته ای بنام سیمورس نوشتن سریانی را بهمین گونه که نزد نصرانیان متداول است به آدم آموخت.
منبع :
الفهرست ابن ندیم، ترجمه محمد رضا تجدد
ویکی انگلیسی
زبان سُریانی ( به سریانی: ܣܘܪܝܝܐ تلفظ: سوریایا ) نام یکی از لهجه های زبان آرامی و عبرانی است که خاستگاهش شمال میانرودان است. که به خط سطرنجیلی نگارش می شده است. این زبان پس از چیرگی اسکندر بر ایران و در درازای فرمانروایی سلوکیان با واژگان یونانی درآمیخت و چهره ای دیگر یافت. از این پس سریانی زبانی دانشیک گردید. نوشته های گرانبهایی درباره روزگار ساسانی و اشکانی به این زبان نوشته شده است و هنوز هم این زبان گویشورانی دارد.
منبع :
ابراهیم پورداوود؛ آناهیتا
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
قس عربی
اللغة السُریانیة ( بالسریانیة الشرقیة: ܠܸܫܵܢܵܐ ܣܘܼܪܝܵܝܵܐ، لِشانا سُریایا؛ بالسریانیة الغربیة: ܠܶܫܳܢܳܐ ܣܽܪܝܳܝܳܐ، لِشونو سُریویو ) ، لغة سامیة مشتقة من اللغة الآرامیة ویعتبرها بعض الباحثین تطورًا طبیعیًا لها موحدین بین اللغتین، [4] نشأت اللغة الآرامیة، وهی أصل اللغة السریانیة، فی الألف الأول قبل المیلاد لتکون العائلة الثالثة ضمن عائلة اللغات السامیة، [5] وأصبحت من القرن السادس قبل المیلاد لغة التخاطب الوحیدة فی الهلال الخصیب إلى ما بعد المیلاد، حیث تحورت تدریجیًا واکتسبت اسمها الجدید “اللغة السریانیة” فی القرن الرابع تزامنًا مع انتشار المسیحیة فی بلاد الشام. [6]
تعتبر السریانیة اللغة الأم لطوائف الآشوریون/السریان/الکلدان المنتشرة بالعراق وسوریا خاصة، حیث أضحت من أهم العوامل التی تجمعهم. وبالرغم من هذا فالسریانیة لم تقتصر علیهم فقد استخدمها العدید من رجال الدین المسیحیین فی کتاباتهم کالعرب ( إسحاق النینوی وإیلیا الحیری ) والفرس ( أفراهاط الملقب بالحکیم الفارسی ) والأرمن ( میسروب ماشدوتس وإسحاق الأرمنی ) والترک ( یشوعداد المروزی ) ، کما أصبحت اللغة الطقسیة لبعض القبائل المنغولیة المتنصرة قدیما ومسیحیو کیرالا بجنوب غرب الهند. ویشیر الباحثون إلى اتصال دائم بین اللغة السریانیة واللغة العربیة بنتیجة الهجرة والتبادل التجاری والثقافی بین بلاد الشام وشبه الجزیرة العربیة، [7] غیر أن التمازج الأعمق بین اللغتین لم یتم إلا فی أعقاب قیام الدولة الأمویة، فخلال المرحلة الأولى ظلت السریانیة لغة الدواوین وهیئات الدولة حتى عهد عبد الملک بن مروان، وإثر تعریب الدواوین ظلت السریانیة لغة التخاطب الوحیدة بنسب متفاوتة فی القرى والمدن السوریة بشکل عام حتى العهد المملوکی فی القرن الثانی عشر حینما سیطرت اللغة العربیة کلغة تخاطب بین أغلبیة السکان. [8] أما فی لبنان فقد ظلت السریانیة لغة التخاطب بین الموارنة حتى القرن السادس عشر، [8] وکانت العربیة قد حلت مکان السریانیة کلغة کتابة فی مدن العراق الوسطى منذ القرن الثالث عشر. [8]1 فی الوقت الراهن لا یوجد فی لبنان أی جماعة تستخدم السریانیة کلغة تخاطب یومیة، بید أنه هناک عدة محاولات لإحیائها، أما فی سوریا فهناک من لا یزال یستخدمها کلغة تخاطب فی معلولا وقرى مجاورة لها شمال دمشق رغم أن بعض سکان هذه القرى مسلمون، [9] وتستخدم أیضًا فی المناطق ذات الکثافة السریانیة فی القامشلی والحسکة وغیرها من مناطق الجزیرة الفراتیة، أما فی العراق لا تزال السریانیة لغة التخاطب فی المناطق والقرى ذات الغالبیة السریانیة/الکلدانیة فی الموصل ودهوک، وکذلک تعتبر لغة النطق فی طور عابدین الذی یقع حالیًا جنوب شرق ترکیا. [10] سوى ذلک فإن الدول التی هاجر إلیها سریان خلال القرن العشرین بشکل أساسی مؤمنی الکنیسة السریانیة الأرثوذکسیة یستخدمون اللغة السریانیة فی تخاطبهم الیومی فی دول المهجر خصوصًا فی السوید. [9] وعلى الرغم من عدم استعمالها الیوم کلغة تخاطب بین أغلبیة السکان، فإن تأثیرها فی اللغة العربیة خصوصًا المحکیة فی بلاد الشام یبدو قویًا وواضحًا، کذلک الحال بالنسبة لأسماء الأماکن والبقاع. [11]
اللغة السریانیة تکتسب أهمیة دینیة خاصة فی المسیحیة، أولاً لأن یسوع المسیح قد تکلّم بالآرامیة، التی تعتبر بمثابة اللغة الأم للسریانیة، [12] وثانیًا لأن العدید من کتابات آباء الکنیسة والتراث المسیحی قد حفظ بالسریانیة، إلى جانب اللغة الیونانیة، وفی الکنائس التی تتبع الطقس السریانی لا تزال تستخدم اللغة السریانیة بشکل یومی فی القداس الإلهی وعدد من العبادات الأخرى کلغة لیتورجیة. [13] وعمومًا فإن هذه الکنائس تفرض، بإلزامیة متفاوتة، على أبنائها خصوصًا الإکلیروس دراسة اللغة السریانیة وتعلمها، کذلک تبدو اللغة السریانیة هامة للمنقبین والمؤرخین فی الاطلاع على الوثائق والمخطوطات القدیمة التی غالبًا ما کتبت بالسریانیة أو الآرامیة. [14] فی الإسلام یشیر بعض الفقهاء أن السریانیة هی لغة أهل القبور أمثال حافظ السیوطی وعلم الدین البلقینی الذی فسّر سبب ذلک بکون السریانیة لغة الأرواح والملائکة، البعض الآخر منهم أمثال العثیمین نفى الروایة، فی حین یشیر ابن حاتم وابن شیبه أن السریانیة هی لغة یوم القیامة على أن یتکلم داخلوا الجنة لاحقًا العربیة، [15] غیر أن بعض الفقهاء کابن حنبل رؤوا أن السریانیة کانت لغة النبی آدم والنبی نوح. [16]
اعتبرت اللغة السریانیة ردحًا طویلاً من الزمن لغة العلوم والفنون والآداب، خصوصًا فی مدینة الرها ( أورفة حالیًا فی ترکیا ) والتی نشأت بها بنوع خاص، أولى المدارس السریانیة، وعمومًا فإن اللغة السریانیة تقسم عمومًا إلى لهجتین وأبجدیتین متقاربتین . . .