تورات

تَوْرات (به عبری: תּוֹרָה) (تلفظ عبری: توراه)؛ نامی است عبری که به پراهمیت ترین نوشتار یهود داده شده و به باور آنان به وسیله یهوه (خداوند) به موسی وحی شده است.
برشیت בראשית (پیدایش)
شموت שמות (خروج)
وییقرا ויקרא (لاویان)
بمیدبار במדבר (اعداد)
دواریم דברים (تثنیه)
تورات اولین بخش از کتاب «تنخ» بوده و مشتمل بر پنج کتاب می باشد. به همین خاطر، گاه «اسفار پنج گانه» و «کتب پنجگانه موسی» نیز خوانده می شود.
این پنج کتاب، به این نام ها معروفند:
یهودیان و همچنین مسیحیان و سامِریان در طول دورانها، بسیار به تورات حرمت نهاده اند. «کتاب مقدس» مسیحیان، کتاب یهود را با اختلافاتی چند با نام «عهد عتیق»، در خود دارد.

نام پنج کتاب (سِفْر) نخست عهد عتیق، مشهور به اسفار خمسه در دین یهود. تورات (به عبری تورا یا توره) به معنی شریعت است. در تداول فارسی زبانان نام تورات گاهی به تمام کتاب های عهد عتیق، کتاب مقدس یهودیان، اطلاق می شود. تورات، در اصل،در کوه سینا به حضرت موسی نازل شده است و در آن، تاریخ جهان از بدو آفرینش و خلق آدم تا مرگ موسی آمده است و دربردارندۀ احکام و فرایض دینی یهود و سلوک اجتماعی ازجمله احکام عشره یا دَه فرمان است. طومارهایی که تورات به زبان عبری اولیه در آن نوشته شده در هر کنیسه در صندوق مقدسی به نام «تابوت عهد» نگهداری می شوند. تورات مشتمل به پنج کتاب یا سِفر است: ۱. سفر پیدایش که از آغاز آفرینش تا داستان حضرت یوسف و مهاجرت خاندان یعقوب به مصر را دربر می گیرد. ۲. سفر خروج که از اسارت بنی اسرائیل در مصر در عهد فرعون تا خروج آن ها از مصر به رهبری حضرت موسی سخن می گوید. ۳. سفر لاویان منسوب به لاوی پسر یعقوب که آداب دینی را شرح می دهد. ۴. سفر اعداد که ماجرای مهاجرت بنی اسرائیل را از صحرای سینا تا رسیدن به ارض موعود کنعان ذکر می کند و ۵. سفر تثنیه که به توضیح احکام و فرایض دینی و حفظ آن ها تا مرگ موسی (ع) می پردازد. نیز ← کتاب_مقدس

[ویکی فقه] تورات، یا تورای عبری به معنای تعلیم و نیز شریعت و قانون که مقصود از آن در متداولترین کاربرد، پنج سفر اول کتاب مقدّس یهودیان و کتاب آسمانی نازل شده بر حضرت موسی علیه السّلام است.
واژه تورات گاه بر کل عهد عتیق نیز اطلاق می شود. با آنکه معنای «قانون» برای واژه تورات از زمان ترجمه های آرامی و یونانی آن (۶ـ۳ ق م) مرسوم و مقبول بوده، برخی محققان متأخر یهودی اصرار دارند که این معنایی نادرست است و باید تورات را در درجه اول به معنای آموزش و تعلیم دانست در نظام عقیدتی و نیز دین شناسی یهودی، این واژه کاربردهای معنایی وسیعتری نیز یافته است.
کتابهای مقدس یهودیان
مجموعه کتابهای دینی یهودیان ــ که به اختصار تنخ نامیده می شوند ــ عبارت اند از: تورا یا اسفارخمسه (پنج گانه) به اضافه اسفار انبیا (نویئیم ) و مکتوبات (کتوبیم ) که از این میان، تورات، مهمترین بخش محسوب می شود. نامی که در زبان عبری به هریک از این پنج بخش داده شده بر اساس نخستین عبارت آنهاست که به ترتیب چنین اند:۱) برشیت به معنای «در آغاز»، عنوان سفر پیدایش یا تکوین که دربردارنده داستان آفرینش، سرگذشت آدم و حوا، نوح، ابراهیم، لوط، اسماعیل، اسحاق، یعقوب و فرزندان وی است و با مرگ یوسف به پایان می رسد.۲) شیموت به معنای «نامها»، که عنوان سفر خروج و دربردارنده مطالبی چون ماجرای بردگی بنی اسرائیل در مصر، تولد و پیامبری موسی علیه السلام، خروج بنی اسرائیل از مصر، سرگردانی آنها در بیابان و اعطای ده فرمان به حضرت موسی است.۳) وئیقرا به معنای «و او خوانده شد»، که عنوان سفر لاویان و شامل احکام شرعی و آداب و شعائری است که در واقع به منزله کتاب راهنمای کاهنان بنی اسرائیل از سبط لاوی محسوب می شود.۴) بمیدبار به معنای «در بیابان »، که عنوان سفر اعداد و شامل گزارش دو سرشماری قوم بنی اسرائیل و حوادثی است که بین راه مصر و سرزمین موعود بر این قوم گذشت.۵) دباریم به معنای «کلمات »، عنوان سفر تثنیه است که حاوی بازگویی مقررات و فرمانهای اسفار قبلی از زبان موسی خطاب به بنی اسرائیل و تعیین یوشع به عنوان رهبر بنی اسرائیل و درنهایت درگذشت موسی علیه السلام است. در ترجمه یونانی و به پیرو آن ترجمه لاتینی، این اسفار را بر اساس محتوای اصلی هریک چنین نامیده اند: گنسیس (پیدایش )، اکسودوس (خروج )، لویتیکوس (لاویان )، نومری (اعداد) و دویترونومیوم (ناموس یا قانون دوم ) که گفته می شود ترجمه نادرستی از عبارت «این نسخه تورات » در فقره هجده از باب هفده همین سفر است.
نزول تورات
به عقیده یهودیان، خداوند، تورات را از طریق موسی علیه السلام (مُشِه رَبَنو) در پنج کتاب (سِفِر) به بنی اسرائیل ابلاغ کرده است و ازینرو اعتقاد به آسمانی بودن تورات از ضروریات دین یهود به شمار می رود. در واقع بیشتر یهودیان معتقدند که تورات به هر دو صورت کتبی و شفاهی طی چهل سال اقامت بنی اسرائیل در بیابان از ۲۴۴۸ تا ۲۴۸۸ عبری بر موسی نازل شد و او آن را به قوم خود آموخت. صورت کتبی عبارت از همین اسفار خمسه و بخش شفاهی شامل همه تعالیمی است که از موسی به یوشع، سپس به پیران قوم منتقل شده و سرانجام پس از قرنها نقل سینه به سینه، به مجمع کبیر (کِنِسِت هگدولا) و آنگاه به معلمان دینی (تنائیم ) رسید که آنها بخشی از این تعالیم را به کتابت در آوردند که در نهایت از آنها، میشناه، تلمود، تألیفات میدراشی و نظایر اینها پدید آمد. در این دیدگاه، دو مجموعه کتبی و شفاهی تورات تنها در کنار هم قابل استفاده و اجرا هستند و نادیده گرفتن تفصیل شفاهی بر اجمال کتبی موجب بروز مشکلات و گاه انحرافاتی خواهد شد، زیرا در بسیاری از موارد، خداوند نحوه انجام دادن دستورها و احکام را به طور دقیق و صریح در تورات کتبی بیان نکرده است. البته اعتقاد یهودیان به متن مکتوب در برابر تورات شفاهی مبنایی درون دینی دارد و به بیان دقیقتر محدود به خود متن مقدّس یهودی است. آنچه به گزارش عهد عتیق بر موسی نازل شد شامل مطالبی بود که بر سطح دو لوح سنگی جا می گرفت و عبارت از انبوهی از قوانین و داده های وحیانی نبود. همچنین در خود تورات، تصریحی وجود ندارد که همه اسفار خمسه را موسی نوشته یا حتی آورده است و به نظر هم نمی رسد که واژه تورات در اینجا بر کل اسفار خمسه اطلاق شده باشد به این ترتیب اگر تورات شفاهی به معنای تفصیل اجمال وحیانی است، قسمت عمده پنج سفر فعلی تورات را نیز می توان به این اعتبار، جزو تورات شفاهی دانست چرا که به اعتقاد یهودیان، اینها تعالیمی است که موسی طی چهل سال به قوم خود «آموخته » است. گزارش عهد عتیق از سیر تاریخی تورات گزارشی بسامان و روشن نیست. درحقیقت، مسئله سیر تاریخی تورات به مثابه یک کتاب در کلیت عهدعتیق، موضوع پربسامدی نیست و در کشاکش روایت جنگها، مسائل قومی، رقابتهای پادشاهان و اختلافات انبیای صادق و کاذب کوچک و بزرگ، چندان مورد التفات نویسندگان آن قرار نگرفته و به نسبت در مجموعه عظیم داده های شبه تاریخی عهدعتیق، این مطالب حجم چندانی ندارد.
گزارش عهد عتیق از سیر تاریخی تورات
...