کتاب مقدس

کتاب مقدس در معنای کلی به کلیهٔ کتاب هایی که در مذاهب و ادیان مختلف به عنوان «کتاب آسمانی» پذیرفته شده است، اطلاق می گردد.
کتاب مقدس مسیحیان به دو بخش «عهد عتیق» و «عهد جدید» تقسیم می شود که شامل ۶۶ کتاب است. عهد عتیق از ۳۹ کتاب و عهد جدید از ۲۷ کتاب تشکیل شده است. هر بخش از تورات عهد عتیق را یک سِفر و برخی دیگر از کتب عهد عتیق را صحیفه می نامند. عهد جدید نیز چهار انجیل کانن، رسالات حواریون مسیح و کتاب مکاشفه را تشکیل می دهد.
یهودیان تنها «عهد عتیق» را به عنوان کتاب آسمانی قبول دارند، اما بیشتر مسیحیان کل کتاب را به عنوان کتاب آسمانی پذیرفته اند. برخی از مسیحیان، «عهد عتیق» را به عنوان کتاب مقدس قبول ندارند و آن را تحریف شده می دانند. «بوگومیل ها» از این دسته اند.

کتاب مقدس (Bible)
35152500.jpg
عنوان کلی برای متون مقدس یهودیان و مسیحیان که به دو بخش عهد عتیق یا عهد قدیم مربوط به دین یهودی و عهد جدید مربوط به دین مسیحی تقسیم می شود. در تداول فارسی زبانان به این مجموعه گاهی تورات و انجیل می گویند و از آن جا که تورات و انجیل هر دو خود جزیی از عهد عتیق و عهد جدید کتاب مقدس است، آن را می توان از مقولۀ اطلاق جزء به کل دانست.الف) عهد عتیق: مجموعۀ نوشته های مقدس یهود که بخش نخست کتاب مقدس فعلی را تشکیل می دهد. یهودیان و مسیحیان این مجموعه را وحیانی و نازل شده از سوی خداوند به انبیای بنی اسرائیل می دانند (در مورد نظر اسلام دربارۀ آن ← تورات_در_قرآن). عهد عتیق در فاصله ۱۰۰۰ سال از قرن ۱۲پ م تا ۲پ م فراهم آمده است و تدوین نهایی آن در حدود قرن ۲م انجام پذیرفته است. زبان اصلی آن عبری است و تنها جزء اندکی از آن به زبان آرامی است. این مجموعه تاریخ جهان را از بدو آفرینش و خلق آدم تا ظهور عیسی مسیح دربر می گیرد و در آن تاریخ قوم یهود، سرگذشت انبیاء، احکام و قوانین دینی و شعر و ادب و حکمت و اخلاق و پیشگویی ها و سروده های مذهبی را ذکر می کند و اصول اساسی زندگی را در ارتباط با خدا بازمی گوید. پنج صحیفه یا کتاب اول آن (پیدایش، خروج، لاویان، اعداد و تثنیه) را به حضرت موسی نسبت می دهند که به اسفار خمسه یا تورات مشهور است. تعداد و ترتیب کتاب های عهد عتیق برحسب روایات مختلف، متفاوت است. در نزد یهودیان ۲۴ کتاب از اعتبار تام برخوردارند و آن ها را وحی مُنزَل می دانند. مسیحیان پروتستان هم همین عقیده را دارند. ولی کاتولیک ها و ارتدوکس های مسیحی علاوه بر این ۲۴ کتاب، هفت کتاب دیگر را هم معتبر یا به اصطلاح «قانونی» می دانند. این هفت کتاب نزد پروتستان ها ملقب به «آپوکریف» یا کتب مجعوله است. در این جا نخست فهرست کتب مقدس عبری را که یهودیان فلسطینی حدوداً در قرن اول یا اوایل قرن دوم میلادی آن را وضع کردند و نزد یهودیان امروز معتبر شمرده می شود و پروتستان ها هم از آن پیروی می کنند، می آوریم و سپس به ذکر کتاب های مورد قبول پیروان آیین کاتولیک می پردازیم. کتاب مقدس عبری به سه بخش اصلی تقسیم می شود: کتب شریعت، کتب انبیا و مکتوبات. کتاب های شریعت یا به اصطلاح تورات عبارت اند از سفر پیدایش، سفر خروج، سفر لاویان، سفر اعداد و سفر تثنیه. کتب انبیا عبارت اند از کتب انبیای متقدم: کتاب یوشع، کتاب داوران، کتاب اول و دوم سموئیل، کتاب اول و دوم پادشاهان؛ کتب انبیای متأخر: اشعیا، ارمیا، حزقیال و کتب انبیای دوازده گانه: هوشع،یوئیل، عاموس، عوبدیا، یونس، میکاه، ناحوم، حبقوق، صفنیا، حجّی، زکریا، ملاکی. مکتوبات یا نوشته های مقدس که شامل آثار متنوع است عبارت اند از مزامیر، ایوب، امثال سلیمان، روت، غزلِ غزل های سلیمان، جامعه، مراثی ارمیاء، استر، دانیال، عزرا و تواریخ. هفت کتابی که علاوه بر کتاب های بالا مورد قبول کاتولیک هاست و ترجمه یونانی قدیم آن (معروف به ترجمه هفتادی یا سبعینی) از اعتبار تام برخوردار بوده عبارت اند از طوبیا یا طوبیت، یهودیت (= یودیت)، حکمت سلیمان، حکمت یسوع، باروخ و اول و دوم مکابیان. از نظر کلیساهای کاتولیک و ارتدوکس کتاب های مزبور که «قانونی ثانوی» نامیده می شوند دارای منشأ الهام الهی است.
ب) عهد جدید: بخش دوم کتاب مقدس صرفاً مورد قبول مسیحیان است و طبعاً یهودیان برای آن اعتباری نمی شناسند. مجموعۀ کتاب های عهد جدید در طی ۳ قرن فراهم آمد و در قرن ۴م صورت نهایی به خود گرفت. عهد جدید کلاً از ۲۷ کتاب یا صحیفه تشکیل شده است و مشتمل بر زندگی و سیرۀ حضرت مسیح، تاریخ صدر مسیحیت و نامه ها و رسالات و پیشگویی های مختلف است و به چهار بخش اصلی تقسیم می شود: اناجیل اربعه، اعمال رسولان، رسالات یا نامه ها و مکاشفات یوحنا. انجیل های چهارگانه عبارت اند از انجیل مَتّی، انجیل مَرْقُس، انجیل لوقا و انجیل یوحنا که در آن ها صرفاً سیره حضرت مسیح از تولد تا صعود و رستاخیز آمده است و بشارت رستگاری بشر را می دهد. واژه انجیل (برگرفته از واژۀ یونانی اوانگلیون) به معنی مژده و بشارت است. اعمال رسولان شرح ولادت کلیسای مسیحی و سرگذشت و کردار و اعمال دو رسول یا فرستادۀ مسیح یعنی پطرس و پولس را شرح می دهد. رسالات مشتمل بر ۲۱ نامه است به قلم پولس رسول و پطرس حواری و دیگر یاران مسیح به اعضای کلیساهای تازه تأسیس شده و راهنمایی و دلگرمی بخشیدن به آنها. کتاب مکاشفات، یعنی آخرین کتاب عهد جدید، حاوی پیشگویی هایی است به قلم یوحنای حواری که از پایان جهان و از غلبۀ نهایی حق بر باطل و استقرار ملکوت الهی در زمین سخن می گوید.
ج) ترجمه های کتاب مقدس: عهد عتیق نخستین بار در قرن دوم پیش از میلاد از زبان عبری به یونانی در اسکندریه مصر انجام پذیرفت و چون می گویند ۷۰ تن در این ترجمه شرکت داشته اند به ترجمه هفتادی یا سبعینی مشهور است. در جهان اسلام نیز یکی از نخستین ترجمه ها به زبان عربی توسط سعدیا بن یوسف فَیّومی (اهل فَیّوم مصر) از علمای یهودی قرن چهارم هجری صورت پذیرفت. در قرن چهار میلادی هیرونوموس قدیس (سنت ژروم) متن کامل کتاب مقدس (عهد عتیق و عهد جدید) را از عبری و یونانی به زبان لاتینی برگرداند که در تمام دوره قرون وسطا متن مجاز و معتبر کتاب مقدس شناخته می شد و هنوز هم کلیسای کاتولیک آن را مقدس می شمارد. این ترجمه را «وُلگات» vulgate می نامند. ترجمه های قدیمی به زبان سریانی و قبطی و آرامی و ارمنی و اسلاوی هم از اعتبار تام برخوردارند. در دوران جدید ترجمه لوتر از کتاب مقدس به زبان آلمانی تحولی اساسی در نثر آلمانی پدید آورد و مورد اقبال کلیسای پروتستان قرار گرفت. مشهورترین ترجمه کتاب مقدس به زبان انگلیسی «ترجمۀ مجاز شاه جیمز» پادشاه انگلستان در قرن هفدهم میلادی است که از آثار کلاسیک زبان انگلیسی به شمار می رود. دو ترجمه «دوئه» و «تُب» به زبان فرانسه نیز شایان ذکر است. امروزه کتاب مقدس تقریباً به تمام زبان های دنیا ترجمه و منتشر شده است. در ایران نخستین بار گزیده ای از تورات و انجیل در دورۀ ساسانیان به زبان پهلوی ترجمه شد. ترجمه ای از مزامیر داود هم به زبان پهلوی موجود بوده است. ظاهراً اولین ترجمه کتاب مقدس به زبان فارسی در قرن ۷ق انجام پذیرفت. در دورۀ اکبرشاه از پادشاهان تیموریان هند در قرن ۱۰ق نیز گزیده ای از کتاب مقدس به فارسی درآمد. در دورۀ صفوی به امر شاه عباس، مبلّغان مسیحی اقدام به ترجمه انجیل کردند و در زمان شاه سلطان حسین صفوی اناجیل اربعه به همت خاتون آبادی به فارسی درآمد. در دورۀ قاجاریه کشیش اسکاتلندی ویلیام گلن و به دنبال او کشیش انگلیسی هنری مارتین (معروف به پادری) تورات و انجیل را با همکاری فاضل خان همدانی به فارسی برگردانند. متن کامل کتاب مقدس به زبان فارسی در ۱۹۰۴ به همت انجمن کتاب مقدس انگلستان منتشر شد و همین متن تا به امروز مرتباً چاپ می شود. ترجمه های دیگری نیز از عهد جدید در سال های اخیر منتشر شده است که فاقد نام مترجم یا مترجمان آن است. تمام این ترجمه ها بر مبنای روایت کلیسای پروتستان به فارسی برگردانده شده اند. تنها یک ترجمه از روی روایت کلیسای کاتولیک تحت عنوان کتاب هایی از عهد عتیق: متون قانونی ثانی به همت پیروز سیار اخیراً منتشر شده است. نیز ← آپوکریف؛ تورات؛ انجیل.

[ویکی فقه] کتاب مقدس، عنوان مجموعه ای از نوشته های کوچک و بزرگ است که مسیحیان همه و یهودیان بخشی از آنها را "کتاب آسمانی و الهی" خود می دانند. عنوان معروف این مجموعه در زبان انگلیسی و بیشتر زبان های اروپایی (Bible) و یا کلمه های هم خانواده آن است که از کلمه یونانی Biblia، به معنای "کتاب ها"، گرفته شده است.
در زبان های فارسی و عربی عنوان "عهدین" نیز برای این کتاب به کار می رود. این عنوان به این اعتقاد مسیحیان اشاره دارد که خدا دو عهد و پیمان (Testament) با انسان بسته است:یکی "عهد قدیم (Old Testament) که در آن خدا از انسان پیمان گرفته است که بر شریعت الهی گردن نهد و آن را انجام دهد. این عهد و پیمان ـ که نماد آن ختنه کردن است ـ ابتدا با حضرت ابراهیم (علیه السّلام) بسته شده و سپس در زمان حضرت موسی (علیه السّلام) تجدید و تحکیم شده است.با ظهور حضرت عیسی (علیه السّلام) دوران این عهد و پیمان پایان یافته و خدا عهد دیگری با انسان بسته است. این "عهد جدید ( New Testament) پیمان بر سر محبت خدا و عیسی مسیح است.بنابراین مسیحیان به دو دوره و عصر قائلند: ۱ـ دوره "عهد قدیم " ۲ـ دوره "عهد جدید". آنها متناظر با این تقسیم، کتاب های مربوط به دوره اول را عهد قدیم و کتاب های مربوط به دوره دوم را عهد جدید می خوانند و هر دو قسمت را مقدس و معتبر می شمارند. بنابراین نامگذاری به عهد قدیم و جدید مربوط به مسیحیت است.اما یهودیان معتقدند که خدا تنها یک پیمان با انسان بسته و آن همان پیمان "شریعت " است. بر این اساس آنان تنها بخش قدیم را، که "عهد" می نامند، قبول دارند.
← عهد قدیم
عهد جدید مشتمل بر ۲۷ کتاب است که عبارتند از:
← انجیل متی
۱. ↑ توماس، میشل، کلام مسیحی، ترجمه حسین توفیقی، ص۲۳.۲. ↑ توماس، میشل، کلام مسیحی، ترجمه حسین توفیقی، ص۲۵.۳. ↑ سلیمانی اردستانی، عبدالرحیم ، برگرفته از کتاب مقدس، آیات عشق، قم، ۱۳۸۲.
منبع
...