کلمه جو
صفحه اصلی

اراده استعمالی

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] اراده استعمالی به قصد ایجاد یک معنا در ذهن مخاطب، یا قصد استعمال لفظ در معنا اطلاق می شود.
اراده استعمالی، مقابل اراده جدی می باشد و آن، اراده متکلم بر تفهیم معنای موضوع له یا مستعمل فیه لفظ است؛ به بیان دیگر، اراده گوینده را به استعمال لفظ در معنایی برای ایجاد آن معنا در ذهن مخاطب، اراده استعمالی می گویند.
نکته اول
متکلم در هر کلامی دو اراده دارد: اراده استعمالی؛ اراده جدی. این دو اراده گاهی با هم تطابق دارند و گاهی تفاوت، و در موارد شک ، اصل، تطابق اراده استعمالی و جدی است.در جملات اخباری کنایی و در اوامر امتحانی، این دو اراده به روشنی از هم تفکیک می گردند:۱. در کنایات، مثل: «زید کثیر الرماد»، اراده استعمالی نسبت به لفظ «زید» و «لفظ» کثیر الرماد «این است که هر دو در معنای حقیقی استعمال شده اند، اما مراد جدی از آن ها، سخاوت زید است.۲. در اوامر امتحانی، مثل امر به ذبح اسماعیل علیه السّلام ، مراد استعمالی، ذبح اسماعیل است، اما مراد جدی، امتحان حضرت ابراهیم علیه السّلام است.
نکته دوم
ملاک حقیقی یا مجازی بودن معنا، اراده استعمالی است.
نکته سوم
...


کلمات دیگر: