ورامین

بخشی از شهرستان تهران استان مرکز در جنوب شرقی تهران دارای عده زیادی ده بزرگ و کوچک و در اکثر نقاط آن خرابه های بسیار قدیمی موجود است . آب قسمت شرقی از رود جاجرود است و مرکز آن شهر ورامین میباشد که در ۴۲ کیلومتری جنوب خاوری تهران در مرکز جلگه ورامین واقع شده هوای گرم و معتدل دارد . سکنه آن ۲۵۷۹۲ تن میباشد . از قرائ مهم آن پیشوا ( امامزاده ) خاتون آباد کبود گنبد است و از نواحی حاصلخیز و نقاط تاریخی ایران است . محصولش غلات صیفی هندوانه خربزه و شغل مردم کشاورزی است . کلیه ادارات دولتی مانند : بخشداری ژاندارمی پست و تلفن و غیره دارد . آثار تاریخی ورامین مطابق اطلاعات باستانشناسی عبارتست از : ۱ - مسجد جمعه که تاریخ بنای آن ۷٠۳ الی ۷۱۶ ه.ق . ( ۱۳٠۴ الی ۱۳۱۶ م . ) و بانی آن سلطان الجایتو خدابنده و در عهد پسرش ابوسعید در ۷۲۲ ه.ق . مطابق کتیبه ایوان تمام شده است . در تاریخ ۷۱۵ ه.ق . در زمان سلطنت شاهرخ تیموری تزییناتی در بنا شده است . ۲ - مقبره علائ الدین شروع ساختمان ۶۷۵ ه.ق . و پایان آن سال ۶۸۸ ه.ق . است .
قصبه ورامین مرکز بخش ورامین تابع شهرستان تهران در ۴۲ هزار گزی جنوب خاوری تهران و در مرکز جلگه ورامین واقع و هوای آن گرم معتدل است

ورامین. [ وَ ] ( اِخ ) قصبه ورامین مرکز بخش ورامین ،تابع شهرستان تهران ، در 42هزارگزی جنوب خاوری تهران و در مرکز جلگه ورامین واقع و هوای آن گرم معتدل است. سکنه آن 4522 تن است. آب آن از 3 رشته قنات تأمین می شود. و محصول آن غلات ، صیفی ، هندوانه ، خربزه و خیار و شغل اهالی زراعت و کسب است. در حدود 20 باب دکاکین مختلف دارد. ادارات دولتی ورامین عبارتند از: اداره بخشداری ، کلانتری ، دفتر دارائی ، دادگستری ، فرهنگ ، پزشک بهداری ، دسته ژاندارمری ، پست. و به وسیله ٔتلفن با تهران مربوط است و یک دبستان دخترانه و یک پسرانه دارد. راه به تهران شوسه است و همه روزه ماشین رفت و آمد مینماید. آثار باستانی ورامین مطابق اطلاعاتی که از باستان شناسی گرفته شده به شرح زیر است.
1- مسجد جمعه.تاریخ بنا 703 - 716 هَ. ق. ( 1304 - 1316 م. ) بانی بنا سلطان الجایتو خدابنده آن را شروع نموده و در عهد پسر و جانشین او ابوسعید در 722 هَ. ق. مطابق کتیبه ایوان دخول به اتمام رسیده است. تاریخ کتیبه پای گنبد 726 هَ. ق. است. در تاریخ 815 هَ. ق. در زمان سلطنت شاهرخ ترمیماتی در بنا شده است.
2- مقبره علاءالدین. آغاز ساختمان 675 و پایان آن 688 هَ. ق. است. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 1 ).