کلمه جو
صفحه اصلی

الاعجاز و الایجاز

دانشنامه عمومی

الاعجاز و الایجاز (به عربی: الإعجاز والإیجاز) یکی از مهم ترین آثار ثعالبی است. این اثر نیز مانند همهٔ نوشته های ثعالبی به عربی است. این کتاب مجموعه مثل های عربی به شمار می رود.
الاعجاز و الایجاز.ابو منصور ثعالبی. چاپ اول در ۱۸۹۸ م. مطبعة العمومیة مصر، چاپ دوم در لبنان، بغداد در ۲۸۸ صفحه حروفچینی به قطع وزیری
الاعجاز و الایجاز.ابو منصور ثعالبی. (به کوشش اسکندر آصاف، مصر، ۱۸۹۷م)
الإعجاز والإیجاز
ثعالبی در پیشگفتار این کتاب می نویسد:
این اثر در اقسام حسن ایجاز در نثر می باشد و نثرهایی که دارای سحر بیان و نظم است در آن گرد آمده است.
این کتاب در ده باب است: در کلام موجز و اعجاز قرآن، جوامع کلمات رسول و سپس به ذکر کلمات فصیح خلفا و صحابه و تابعین پرداخته است و یک باب اختصاص به کلمات و گفته های سرشناسان و بزرگان عصر جاهلی و بابی دیگر در کلمات ملکوک و شاهان اسلام و امرا و لطایف کلمات وزرای اسلامی است. و در بابی دیگر به ذکر بدایع کلمات نویسندگان و بلیغان و نیز در ظرایف فلاسفه و زهاد و حکما و علما و بالاخره راجع به لطایف ظرفا و قلائد الشعرا می پردازد. و در این کتاب در حدود ده صفحه به کلمات علی بن ابیطالب اختصاص داده است.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] الإعجاز و الإیجاز (کتاب). کتاب الاعجاز و الایجاز نوشته ابو منصور ثعالبی(و:۴۲۹ ه ق ) به زبان عربی و در موضوع ادب و اخلاق می باشد.
«الاعجاز و الایجاز» نامی است که محقق و مهذب کتاب محمد ابراهیم سلیم به آن داده است والا این کتاب با نامهای متفاوت در منابع آمده است. از جمله صاحب « کشف الظنون » از آن با عنوان «اعجاز الایجاز» یاد می کند. اما کارل بروکلمان در «تاریخ الادب العربی» ج۵، ص۱۹۵ تحت دو عنوان: «ایجاز الاعجاز» و «الایجاز و الاعجاز» از آن نام می برد. اما محقق عنوان چهارمی را که همان «الاعجاز و الایجاز» است را، با توجه با گفتار خود مؤلف در ابتدای باب اول کتاب که گفته است: «من اراد ان یعرف جوامع الکلم و تنبه علی فضل الاعجاز و الاختصار و...» ، برای کتاب مناسب می داند. چرا که اعجاز را بر ایجاز که همان اختصار است مقدم داشته و یکی را بر دیگری عطف نموده است. کتاب همانگونه که از عنوانش پیداست حاوی کلماتی است که کم لفظ و پرمعنا هستند. کلماتی که در آنها اقسام حسن و ایجاز و... گرد آمده است. این کتاب در ۱۰ باب تنظیم شده است. در این ابواب کلماتی از قرآن کریم و سخنان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم و سخنان خلفاء راشدین و صحابه و تابعین ، همچنین کلماتی از پادشاهان دوران جاهلیت و نیز اشعاری زیبا از شاعران عرب فراهم آمده است. به گفته محقق کتاب بخشهایی از این کتاب که به توصیف مجالس شرب و لهو می پرداخته حذف شده است.


کلمات دیگر: