جاجَرم، یکی از ولایت های ربع نیشابور خراسان بزرگ، که شهر جاجرم، مرکز آن بوده و بخاطر قرار گرفتن در مسیر جاده نیشابور به جرجان، دارای موقعیت ارتباطی خوبی بوده است. از این ولایت عالمان و بزرگان نامداری برخاسته اند. ولایت جاجرم را در جغرافیای امروز به شهرستان جاجرم در استان خراسان شمالی ایران و حدی از نواحی پیرامون آن، مطابقت داده اند.
«احسن التقاسیم فی معرفةالاقالیم»، تألیف ابوعبدالله محمد بن احمد مقدسی، ترجمه علینقی منزوی، تهران: شرکت مؤلفان و مترجمان ایران، ۱۳۶۱.
«تاریخ نیشابور»، ابوعبدالله حاکم نیشابوری، ترجمه محمد بن حسین خلیفه نیشابوری، با مقدمه و تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران: آگه، ۱۳۷۵.
«حدود العالم من المشرق الی المغرب»، تحقیق یوسف الهادی، قاهره: دارالثقافیه، ۱۹۹۹م.
«معجم البلدان»، شهاب الدین ابی عبدالله یاقوت بن عبدالله الحموی الرومی البغدادی، بیروت: دار صادر، ۱۹۷۷م.
«فرهنگ انجمن آرای ناصری»، رضاقلی بن محمدهادی هدایت، چاپ سنگی تهران ۱۲۸۸، چاپ افست تهران، بی تا.
جاجرم، یکی از ولایت های دوازده گانه ربع نیشابور خراسان؛ جاجرم، چنان که یاقوت حموی نوشته، سرزمینی است که در ناحیه میان نیشابور و جوین و جرجان قرار گرفته و از یک سو، به جوین و از سوی دیگر به جرجان می رسیده است. یاقوت حموی، این ولایت را دارای روستاهای بسیار، معرفی می کند و می نویسد بعضی از روستاها که بر روی کوه قرار دارند بر آزادوار، قصبه (شهر مرکزی) جوین، مشرف هستند.
ولایت جاجرم، دارای شهری به همین نام است که در مسیر راه جرجان قرار گرفته؛ یاقوت حموی آن را با تعبیر «شهر زیبا» یاد می نماید و محمد مقدسی، شهر جاجرم را شهری بزرگ با بارو و مسجد جامعی زیبا توصیف کرده است. شهر قدیمی جاجرم، در مسیر جاده کهن فلات مرکزی ایران-خراسان قرار گرفته که ظاهراً از شاخه های جاده ابریشم به شمار می آمد و چنان که در فرهنگ انجمن آرای ناصری آمده است ظاهراً نام نخستین آن، «جای گرم» بوده است.
ولایت جاجرم، در کتاب تاریخ نیشابور الحاکم، ولایتی با روستاهای آبادان و بزرگان نامدار معرفی شده که گروهی از عالمان و دانشمندان در رشته های مختلف علمی به این ولایت منسوبند. در معجم البلدان، از ابوالقاسم عبدالعزیز بن عمر بن محمد جاجرمی (محدث؛ متوفی ۴۴۰ هجری)، ابراهیم بن محمد بن احمد بن اسماعیل بن ابواسحاق جاجرمی (فقیه و ساکن نیشابور) در شمار نامداران این ولایت یاد کرده است.
«احسن التقاسیم فی معرفةالاقالیم»، تألیف ابوعبدالله محمد بن احمد مقدسی، ترجمه علینقی منزوی، تهران: شرکت مؤلفان و مترجمان ایران، ۱۳۶۱.
«تاریخ نیشابور»، ابوعبدالله حاکم نیشابوری، ترجمه محمد بن حسین خلیفه نیشابوری، با مقدمه و تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران: آگه، ۱۳۷۵.
«حدود العالم من المشرق الی المغرب»، تحقیق یوسف الهادی، قاهره: دارالثقافیه، ۱۹۹۹م.
«معجم البلدان»، شهاب الدین ابی عبدالله یاقوت بن عبدالله الحموی الرومی البغدادی، بیروت: دار صادر، ۱۹۷۷م.
«فرهنگ انجمن آرای ناصری»، رضاقلی بن محمدهادی هدایت، چاپ سنگی تهران ۱۲۸۸، چاپ افست تهران، بی تا.
جاجرم، یکی از ولایت های دوازده گانه ربع نیشابور خراسان؛ جاجرم، چنان که یاقوت حموی نوشته، سرزمینی است که در ناحیه میان نیشابور و جوین و جرجان قرار گرفته و از یک سو، به جوین و از سوی دیگر به جرجان می رسیده است. یاقوت حموی، این ولایت را دارای روستاهای بسیار، معرفی می کند و می نویسد بعضی از روستاها که بر روی کوه قرار دارند بر آزادوار، قصبه (شهر مرکزی) جوین، مشرف هستند.
ولایت جاجرم، دارای شهری به همین نام است که در مسیر راه جرجان قرار گرفته؛ یاقوت حموی آن را با تعبیر «شهر زیبا» یاد می نماید و محمد مقدسی، شهر جاجرم را شهری بزرگ با بارو و مسجد جامعی زیبا توصیف کرده است. شهر قدیمی جاجرم، در مسیر جاده کهن فلات مرکزی ایران-خراسان قرار گرفته که ظاهراً از شاخه های جاده ابریشم به شمار می آمد و چنان که در فرهنگ انجمن آرای ناصری آمده است ظاهراً نام نخستین آن، «جای گرم» بوده است.
ولایت جاجرم، در کتاب تاریخ نیشابور الحاکم، ولایتی با روستاهای آبادان و بزرگان نامدار معرفی شده که گروهی از عالمان و دانشمندان در رشته های مختلف علمی به این ولایت منسوبند. در معجم البلدان، از ابوالقاسم عبدالعزیز بن عمر بن محمد جاجرمی (محدث؛ متوفی ۴۴۰ هجری)، ابراهیم بن محمد بن احمد بن اسماعیل بن ابواسحاق جاجرمی (فقیه و ساکن نیشابور) در شمار نامداران این ولایت یاد کرده است.
wiki: ولایت جاجرم