برج کاشانه بسطام

برج کاشانه بسطام (که با نام برج آرامگاهی نزدیک مسجد جامع به ثبت آثار ملی ایران رسیده است) برجی مربوط به سدهٔ ۸ ه‍.ق است و در بسطام، داخل شهر واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شمارهٔ ثبت ۶۹ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. برج کاشانه بسطام برج بلند و زیبایی در جنوب شهر بسطام و در شمال شهرستان شاهرود و جنوب خاوری مسجد جامع بسطام جای گرفته است.برج کاشانه در میانه های سده نوزدهم میلادی   برج کاشانه   جزییات دیوارچینی ها   بافت دیواره برج کاشانه
از تاریخ بنای این برج آگاهی درستی در دست نیست. به عقیده اهالی بسطام این برج آتشکده زردشتیان قبل از اسلام بوده است. برخی از خاورشناسان از جمله آندره گدار بر این گمان است که این بنا از آثار غازان خان مغول است و نام اصلی آن غازانه بوده که به مرور زمان و بدون توجه به اصل آن کاشانه نامیده شده است.
بلندای این برج از درون ۲۴ متر و از بیرون نزدیک به ۲۰ متر است. شکل خارجی آن چند ضلعی منتظم سی ضلعی است. در بالای برج دو حاشیه از آجرهای بزرگ وجود دارد که بر روی آن مطالبی نوشته شده است. در ضلع جنوب غربی این برج روی یک آجر کلمه بسم الله الرحمن الرحیم با خط ثلث بسیار زیبایی خوانده می شود. سقف برج به گذشت زمان فرو ریخته بوده که در دوره های بعد به بازسازی و مرمت آن اقدام شده است.
برج کاشانه در میانه های سده نوزدهم میلادی

بُرج کاشانۀ بسطام
بُرج کاشانه بسطام
برجی قدیمی در جنوب شهر بسطام شاهرود و جنوب شرقی مسجدجامع واقع در استان سمنان. مردم منطقه معتقدند این برج تاریخی به دوران پیش از اسلام تعلق دارد و آتشکدۀ زردشتیان بوده است. برخی از خاورشناسان این بنا را ساختۀ غازان خان مغول می دانند و گفته اند نام قدیمی آن غازانه بوده و رفته رفته به کاشانه تبدیل شده است. این برج به شکل کثیرالاضلاع منتظم سه ضلعی است و ارتفاعی در حدود ۲۰ تا ۲۴ متر دارد. در ضلع جنوب غربی این بنای تاریخی آجری با نوشتۀ «بسم الله الرحمن الرحیم» به خط ثلث زیبایی به چشم می خورد و در بالای برج نیز دو حاشیه از آجرهایی بزرگ منقوش به نوشته هایی قدیمی دیده می شود. در دوران اسلامی، این برج برای دیده بانی شهر بسطام کاربرد داشته است و با توجه به معماری و ویژگی های برج احتمال رصدخانه بودن آن نیز هست.