کلمه جو
صفحه اصلی

یونس بن عبدالرحمان

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] از راویان حدیث و معارف اهل بیت (علیهم السّلام) عصمت و طهارت و یکی از اصحاب اجماع است
اسم او یونس، کنیه اش ابومحمد، معروف به «مولی آل یقطین» و نسبتش قمی است. این که در چه سالی قدم به عرصه وجود نهاد، چندان روشن نیست؛ ولی جمعی از دانشوران شیعی نوشته اند که او در دوران زمامداری هشام بن عبدالملک چشم به جهان گشود. از این اشاره تاریخی می توان به طور تقریبی مشخص کرد که این محدث فرزانه در کدام سده و در چه سالی به دنیا آمده است. مورخان نوشته اند؛ هشام بن عبدالملک که یکی از خلفای بنی امیه بود، بعد از این که برادرش یزید عبدالملک در سال ۱۰۵ هـ. ق از دنیا رفت، به خلافت و حکومت رسید. بنابراین آغاز حکومت او در سال ۱۰۵ هـ. ق است و بعد از بیست سال حکومت و سلطنت در سال ۱۲۵ هـ. ق مرد. بر این اساس می توان گفت که یونس بن عبدالرحمن بین سالهای ۱۰۵ تا ۱۲۵ هـ. ق و نیمه اول از سده دوم هجرت چشم به جهان گشود.
اساتید
یکی از دلایل رشد و بالندگی این استوانه فقه و حدیث شیعه، داشتن استادانی برجسته بود که در درجه اول، امامان معصوم (علیهم السّلام) قرار داشتند. وی نهایت بهره و فیض را از وجود بابرکت آنان برد و بعد از امامان اساتید بزرگی داشته که تعداد آنان حدوداً به ۲۵ نفر می رسد و نام بردن همه آنان در این نوشتار چندان ثمربخش نخواهد بود ولی به عنوان نمونه به ذکر چند نفر از شاخص ترین آنان بسنده می کنیم:# عبدالله بن سنان: محدث و فقیه فرزانه که به گفته نجاشی: مسئولیت بیت المال را در حکومت منصور و مهدی و هادی و هارون الرشید به عهده داشت. او روایتگری مورد اطمینان و از اصحاب و یاران ما و جلیل القدر است که هیچ گونه طعنی بر او روا نیست. # عبدالله بن مسکان: از نیکان و ستاره ای درخشان در آسمان علم و روایت و از اصحاب اجماع و محدثی بسیار بزرگوار و مورد اطمینان است. # هشام بن سالم: محدثی است که به طور کامل مورد توجه و اعتماد است و از یاران حضرت صادق و حضرت موسی بن جعفر (علیهم السّلام) به شمار می رود. # هشام بن حکم: همان کسی است که با عمرو بن عُبید در مسجد بصره پیرامون مسئله امامت و رهبری جامعه اسلامی مناظره کرد و او را از نظر استدلال و دلیل محکوم کرد. می گویند در اصل اهل کوفه بود ولی در بغداد به شغل تجارت پرداخت. از نظر روایت بسیار مورد اعتماد و از منظر اعتقاد به ولایت ائمه شیعی، بسیار پایبند و معتقد و در حقیقت یک شیعه راستین بود. وی در سال ۱۷۹ هـ. ق در کوفه چشم از جهان فروبست. . # حماد بن عیسی: از راویان امام کاظم و حضرت امام رضا (علیهم السّلام) و از اصحاب اجماع است. # حماد بن عثمان رواسی: از اصحاب اجماع و شخصی مورد اطمینان است. # علی بن رئاب: جلیل القدر و محل اطمینان و اعتماد و صاحب کتاب و اصلی بزرگ است. # حارث بن مغیره: یار سه معصوم (حضرت امام باقر، امام صادق و امام کاظم علیهم السلام) و صاحب جایگاه رفیع و بلندی نزد رجال نویسان شیعی است.
شاگردان
تربیت شاگردان کارآمد یکی دیگر از نکات مثبت در زندگی یونس بن عبدالرحمن است. وی در این عرصه به توفیقات زیادی دست یازید و با پرورش شاگردان بسیار قدم های بلندی در راه نشر حدیث و معارف اهل بیت (علیهم السّلام) برداشت.او دانش خود را از کوثر زلال و ناب امامان معصوم (علیهم السّلام) فراگرفته بود؛ لذا یافته هایش را به افراد لایق و مستعد می آموخت. در این راستا جمعی از دین باوران و دانش پژوهان، پروانه وار دور شمع وجودش را گرفتند و از محضرش بهره بردند. تعداد شاگردان او را تا چهل و پنج نفر نوشته اند که عده ای از آنان بدون تردید از نخبگان و فرزانگان حوزه حدیث و معارف شیعه محسوب می شوند. به نام چند تن از آنان اشاره می کنیم:# محمد بن عیسی بن عبید یقطینی: بیشترین رویاتی که عیسی بن عبید نقل کرده از یونس بن عبدالرحمن است. او از کسانی است که کتاب های یونس را گزارش داده و می گویند در روزگار خود از نظر فضل و علم نظیر نداشت و محل اعتماد و اطمینان است. # عبدالعزیز مهتدی قمی: از وکلا و خاصان حضرت امام رضا علیه السلام بود و در قم زندگی می کرد. او مورد عنایت و اطمینان است. # حسن بن علی الوشاء: از امام رضا علیه السلام و از چهرهای برجسته و شاخص شیعه است. احمد بن محمد بن عیسی قمی می گوید: «هنگامی که برای طلب حدیث به کوفه رفتم، در آنجا با حسن بن علی الوشاء ملاقات کردم...» تا این که از قول استادش حسن بن علی وشاء نقل می کند: «من در این مسجد نهصد محدث و استاد حدیث را دیدم که هر یک می گفت: حدیث کرد مرا، جعفر بن محمد علیهم السلام». # عباس بن معروف قمی: از برجستگان حوزه حدیث، اهل قم و مورد اطمینان است. # محمد بن خالد برقی قمی: پدر احمد بن محمد بن خالد است. محمد بن خالد را از یاران موسی بن جعفر و امام رضا و امام جواد (علیهم السّلام) شمرده اند و به او اعتماد دارند. # ریان بن شبیب: ساکن قم و از یاران حضرت رضا (علیه السّلام) بود. او موثق و مورد اطمینان است. # احمد بن محمد بن خالد برقی: صاحب کتاب محاسن.
آثار
...


کلمات دیگر: