مترادف بیت المال : خزانه، خزینه
بیت المال
مترادف بیت المال : خزانه، خزینه
فرهنگ فارسی
( اسم ) ۱- محلی که کلیه غنایم و اموال پس از تقسیم و توزیع بین ذوی الحقوق در آنجا جمع میشد خزانه کل مملکت در عهد خلفا : (( و هر روز هزار درم از مال خود بصدقه دادی نه از بیت المال . ۲- نره آلت رجولیست . یا بیت المالجی ( المالچی ) . ۱- کسی که از طرف سلطان متصدی بیت المال بود. ۲- کسی مه از طرف سلطان مسئول نگهداری اموال غایبان و یتیمان بود حاکم امور مجهول المالک ( بقول تذکره الملوک در عهد صفویه قاضی رسما این سمت را داشته . )
بیت الاموال ٠ خانه ایکه مال غنیمت و مال متوفی بعد از ضبط در آن نگاهدارند ٠ یا خزان. اسلام ٠
بیت الاموال ٠ خانه ایکه مال غنیمت و مال متوفی بعد از ضبط در آن نگاهدارند ٠ یا خزان. اسلام ٠
فرهنگ معین
( ~. لْ ) [ ع . ] (اِمر. ) خزانة کل مملکت .
لغت نامه دهخدا
بیت المال. [ ب َ تُل ْ ] ( ع اِ مرکب ) بیت الاموال. ( آنندراج ). خانه ای که مال غنیمت و مال متوفی بعد از ضبط در آن نگاه دارند. ( غیاث ). || خزانه اسلام. ( از اقرب الموارد ). و درلطائف بمعنی آن مال است که همه مسلمانان را در آن حق باشد. ( غیاث ). جایی که در آن مالی را گذارند که همه مسلمانان را در آن حقی باشد و در عهد خلفای عبارت بود از خزانه دولت اسلام. ( ناظم الاطباء ). مرکز اموال و دفاتر دولتی در اسلام. خزانه خلافت اسلامی. بنابرمشهور نخست کس در تاریخ اسلام عمر بود که بیت المال را تأسیس کرد. و مازاد اموال غنیمت را در آن نهاد و دیوانی مرتب ساخت و نام کسانی را که در بیت المال وظیفه داشتند در آن ثبت نمود. خزانه دولت :
چون خداوند سخا در کف راد تو بدید
گفت با بخشش تو بس نبود بیت المال.
نماند کس که ز انعام تو بروی زمین
نیافت بیت المال و نساخت باب الطاق.
باز وقت ظفر به بیت المال
سگ تر دیده ام ز طالع خویش.
چون خداوند سخا در کف راد تو بدید
گفت با بخشش تو بس نبود بیت المال.
فرخی.
و درخواست که بوجهی نیکوتر امیر را گویند و باز نمایند که از بیت المال بر اوچیزی بازنگشت. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 370 ). اگر این دزدیها و خیانت ها که ابوالقاسم کثیر و شاگردان وی کرده اند دریابی و بیت المال بازآری خوب پسندیده کرده باشی. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 242 ). و قرارداد که از آن کوره جمله دوهزار درم خدمت بیت المال کنند. ( فارسنامه ابن البلخی ص 11 )... و جزیت و حقوق بیت المال بطور استقصاء بشناسند. ( کلیله و دمنه ). نماند کس که ز انعام تو بروی زمین
نیافت بیت المال و نساخت باب الطاق.
خاقانی.
نداند که خزانه بیت المال لقمه مسکین است. ( گلستان ). || خزانه دولت : گشتاسب بفرمود تا کبیسه کردند... و گفته این روز را نگاهدارید و نوروز کنید که سرطان طالع عمل است و مر دهقانان را و کشاورزان را بدین وقت حق بیت المال دادن آسان بود. ( نوروزنامه ). || مطلق مالیات حقوق دیوانی. || ( اِخ ) در علم احکام نجوم بیت المال پس از بیت النفس باشد و آن بیت دوم است. ( یادداشت بخط مؤلف ) : باز وقت ظفر به بیت المال
سگ تر دیده ام ز طالع خویش.
خاقانی.
فرهنگ عمید
۱. [مجاز] اموال عمومی متعلق به دولت اسلامی.
۲. خزانۀ دولت اسلامی.
۲. خزانۀ دولت اسلامی.
دانشنامه عمومی
مضاربه • مزارعهقرض الحسنه • جعالهسَلَف خری • مساقاتهِبه • جزیهزکات • خمسصدقه • وقفبیت المالصکوک • رِبابانکداری اسلامی
منابعی که متعلّق به عموم مسلمانان است و در مصالح عمومی آنان صرف می شود. این منابع عبارتند از؛
بیت المال به مکانی گفته می شود که اموال عمومی متعلّق به همهٔ مسلمانان در آن جا فراهم و نگهداری می شود تا در مصالح آنان صرف گردد. عنوان «بیت المال» بر خود اموال نیز اطلاق می گردد.
که هم به صورت مال نقدی، نظیر پول، سکه، طلا، جواهرات است و هم به صورت اموال، تجهیزات و وسایل خریداری شده در تملک بیت المال نیز محسوب می شود.
منابع بیت المال دو نوع است:
منابعی که متعلّق به عموم مسلمانان است و در مصالح عمومی آنان صرف می شود. این منابع عبارتند از؛
بیت المال به مکانی گفته می شود که اموال عمومی متعلّق به همهٔ مسلمانان در آن جا فراهم و نگهداری می شود تا در مصالح آنان صرف گردد. عنوان «بیت المال» بر خود اموال نیز اطلاق می گردد.
که هم به صورت مال نقدی، نظیر پول، سکه، طلا، جواهرات است و هم به صورت اموال، تجهیزات و وسایل خریداری شده در تملک بیت المال نیز محسوب می شود.
منابع بیت المال دو نوع است:
wiki: بیت المال
دانشنامه آزاد فارسی
بِیتُ المال
در لغت به خزانۀ دولت اسلامی گویند و در اصطلاح جایی است که مالی که به همۀ مسلمانان تعلق دارد، مانند جزیه، خراج مقاسمه، اموالی که برای مصرف در راه خیر وصیت شده اند و زکات هایی که باید فی سبیل الله خرج شوند، در آن گرد آمده است. بنابراین جایی که در آن زکات، خمس، صدقات و سایر اموالی که به طایفه ای خاص از مسلمانان مانند فقرا اختصاص دارد، گرد می آید، بیت المال نیست. بیت المال در مصالح عامۀ مسلمانان مصرف می شود؛ از این رو، نمی توان آن را منحصراً به طایفه ای خاص از مسلمانان، مانند فقرا یا سادات داد. همۀ کسانی که به اموری واجب چون قضاوت اشتغال دارند و به جهت واجب بودن کار خود نمی توانند اجرت بگیرند، می توانند از بیت المال ارتزاق کنند. اموالی را که باید صرف طایفه ای خاص از مسلمانان شود؛ مانند زکات و خمس که مثلاً صرف فقرا می شوند، نمی توان همچون بیت المال صرف مصالح عامه کرد.
در لغت به خزانۀ دولت اسلامی گویند و در اصطلاح جایی است که مالی که به همۀ مسلمانان تعلق دارد، مانند جزیه، خراج مقاسمه، اموالی که برای مصرف در راه خیر وصیت شده اند و زکات هایی که باید فی سبیل الله خرج شوند، در آن گرد آمده است. بنابراین جایی که در آن زکات، خمس، صدقات و سایر اموالی که به طایفه ای خاص از مسلمانان مانند فقرا اختصاص دارد، گرد می آید، بیت المال نیست. بیت المال در مصالح عامۀ مسلمانان مصرف می شود؛ از این رو، نمی توان آن را منحصراً به طایفه ای خاص از مسلمانان، مانند فقرا یا سادات داد. همۀ کسانی که به اموری واجب چون قضاوت اشتغال دارند و به جهت واجب بودن کار خود نمی توانند اجرت بگیرند، می توانند از بیت المال ارتزاق کنند. اموالی را که باید صرف طایفه ای خاص از مسلمانان شود؛ مانند زکات و خمس که مثلاً صرف فقرا می شوند، نمی توان همچون بیت المال صرف مصالح عامه کرد.
wikijoo: بیت_المال
دانشنامه اسلامی
[ویکی فقه] بیت المال به محلّ نگهداری اموال عمومی گفته می شود. از این عنوان در باب های زیادی نظیر طهارت، صلاة، زکات، خمس، حج و... سخن رفته است.
بیت المال به مکانی گفته می شود که اموال عمومی متعلّق به همه ی مسلمانان در آن جا فراهم و نگهداری می شود تا در مصالح آنان صرف گردد. عنوان «بیت المال» بر خود اموال نیز اطلاق می گردد.
بیت المال در کلام فقها
در کلمات فقها عنوان یاد شده بر محلّ نگهداری اموال متعلّق به قشر خاصّی از مسلمانان، همچون خمس و زکات و نیز بر محلّ نگهداری اموال ویژه ی امام علیه السّلام همچون انفال، اطلاق شده است.
منابع بیت المال
منابع بیت المال دو نوع است:۱. منابعی که در شرع، مصارف خاصّی برای آن تعیین نشده است.۲. منابعی که مصارف خاصّی برای آن تعیین شده است.
منابع نوع اوّل
...
بیت المال به مکانی گفته می شود که اموال عمومی متعلّق به همه ی مسلمانان در آن جا فراهم و نگهداری می شود تا در مصالح آنان صرف گردد. عنوان «بیت المال» بر خود اموال نیز اطلاق می گردد.
بیت المال در کلام فقها
در کلمات فقها عنوان یاد شده بر محلّ نگهداری اموال متعلّق به قشر خاصّی از مسلمانان، همچون خمس و زکات و نیز بر محلّ نگهداری اموال ویژه ی امام علیه السّلام همچون انفال، اطلاق شده است.
منابع بیت المال
منابع بیت المال دو نوع است:۱. منابعی که در شرع، مصارف خاصّی برای آن تعیین نشده است.۲. منابعی که مصارف خاصّی برای آن تعیین شده است.
منابع نوع اوّل
...
wikifeqh: فقه و نام یکی از نهادهای دولت اسلامی.
این واژه در لغت به مکان حفاظت از اموال، اعم از عمومی و خصوصی، اطلاق می شود؛ اما در اصطلاح، تعبیر «بیت مال المسلمین» در صدر اسلام برای مکانی که در آن اموال عمومی و منقول دولت اسلامی به کار می رفت، سپس تعبیر «بیت المال» جانشین آن شد و همان معنی را افاده کرد. بتدریج، بر «اموال عمومی مسلمانان» نیز همین لفظ اطلاق شد که مشتمل بود بر وجه نقد، اشیای منقول، اراضی و غیر اینها. مراد از مال عمومی، هر مالی است که در سرزمین اسلامی ملک همه مسلمانان شمرده شود.
پس از تأسیس نهاد بیت المال و برقراری دیوان های اداری، بیت المال به صورت مؤسسۀ مالی ناظر بر درآمدها و مصارف دولت اسلامی درآمد و از آن پس نیز، همان مالیۀ نظام اسلامی بود.
این واژه در لغت به مکان حفاظت از اموال، اعم از عمومی و خصوصی، اطلاق می شود؛ اما در اصطلاح، تعبیر «بیت مال المسلمین» در صدر اسلام برای مکانی که در آن اموال عمومی و منقول دولت اسلامی به کار می رفت، سپس تعبیر «بیت المال» جانشین آن شد و همان معنی را افاده کرد. بتدریج، بر «اموال عمومی مسلمانان» نیز همین لفظ اطلاق شد که مشتمل بود بر وجه نقد، اشیای منقول، اراضی و غیر اینها. مراد از مال عمومی، هر مالی است که در سرزمین اسلامی ملک همه مسلمانان شمرده شود.
پس از تأسیس نهاد بیت المال و برقراری دیوان های اداری، بیت المال به صورت مؤسسۀ مالی ناظر بر درآمدها و مصارف دولت اسلامی درآمد و از آن پس نیز، همان مالیۀ نظام اسلامی بود.
wikishia: رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم مسلمانان سازمان مالی بسیار ساده ای داشتند و درآمد آنان تنها زکات انصار توانگر بود و نیز غنائم اندکی که در جنگ با قبایل کفار بدست می آمد. رسول خدا صلی الله علیه و آله غنایمی را که در جنگ ها گرفته می شد در همان میدان جنگ یا در مدینه بین جنگجویان تقسیم می فرمود. بنیاد بیت المال پس از نزول آیه غنیمت (آیه خمس) (آیه 40 سوره انفال) گذاشته شد؛ یعنی زمانی که مقرر گردید یک پنجم از غنائم جنگ ها و نیز یک پنجم از اموال مازاد اشخاص به پیامبر واگذار گردد. با این همه حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله چیزی از بیت المال را برای خود نیاندوخت.
نهادن مال مسلمانان در خزانه ای که بیت المال نام گرفت، از هنگامی آغاز گردید که مسلمانان فتوحات عراق و ایران را آغاز کردند. در این هنگام درآمدهای تازه ای شامل خراج، جزیه، فیء، عشر بر درآمدهای پیش افزوده شد و اموال فراوانی به مدینه سرازیر شد. از آن هنگام جامعه اسلامی رسماً دارای خزانه دولتی شد.
هنگامی که عثمان به خلافت رسید، دست خویشان خود به ویژه بنی امیه را در دست یازی به بیت المال مسلمانان باز گذاشت و از بیت المال به آنها بخشش های بی حساب کرد.
پس از عثمان، حضرت علی علیه السلام که در خلافت خود می کوشید در زمینه مالی نیز سنت پیامبر را زنده کند و به اوضاع مالی مسلمانان و بیت المال سامان بخشد، با مخالفت شدید قریش مواجه شد و دچار نخستین درگیری و جنگ های درونی شد.
با این همه، خود او به هیچ وجه از بیت المال استفاده نکرد و از آن فقط برای عمران و آبادی بلاد اسلامی و کمک به فقرای مسلمانان بهره جست. علی علیه السلام بیت المال را به طور مساوی بین همه مسلمانان از عرب و عجم، سیاه و سفید، مهاجران و انصار تقسیم می فرمود. ولی پس از شهادت امام علی علیه السلام و روی کار آمدن امپراتوری معاویه در شام، بیت المال مسلمین به سرنوشت قبل از روی کار آمدن امام علی علیه السلام دچار شد.
نهادن مال مسلمانان در خزانه ای که بیت المال نام گرفت، از هنگامی آغاز گردید که مسلمانان فتوحات عراق و ایران را آغاز کردند. در این هنگام درآمدهای تازه ای شامل خراج، جزیه، فیء، عشر بر درآمدهای پیش افزوده شد و اموال فراوانی به مدینه سرازیر شد. از آن هنگام جامعه اسلامی رسماً دارای خزانه دولتی شد.
هنگامی که عثمان به خلافت رسید، دست خویشان خود به ویژه بنی امیه را در دست یازی به بیت المال مسلمانان باز گذاشت و از بیت المال به آنها بخشش های بی حساب کرد.
پس از عثمان، حضرت علی علیه السلام که در خلافت خود می کوشید در زمینه مالی نیز سنت پیامبر را زنده کند و به اوضاع مالی مسلمانان و بیت المال سامان بخشد، با مخالفت شدید قریش مواجه شد و دچار نخستین درگیری و جنگ های درونی شد.
با این همه، خود او به هیچ وجه از بیت المال استفاده نکرد و از آن فقط برای عمران و آبادی بلاد اسلامی و کمک به فقرای مسلمانان بهره جست. علی علیه السلام بیت المال را به طور مساوی بین همه مسلمانان از عرب و عجم، سیاه و سفید، مهاجران و انصار تقسیم می فرمود. ولی پس از شهادت امام علی علیه السلام و روی کار آمدن امپراتوری معاویه در شام، بیت المال مسلمین به سرنوشت قبل از روی کار آمدن امام علی علیه السلام دچار شد.
wikiahlb: بیت_المال
پیشنهاد کاربران
Public treasury
Public fund
کلمات دیگر: