سنگسار

سنگسار یک نوع مجازات مرگ است که از طریق پرتاب سنگ (که به صورت گروهی انجام می شود) به طرف مجرم صورت می گیرد. جامعه بین المللی اعدام از طریق سنگسار را «عملی وحشیانه و سبعانه» تلقی می کند. مجازات سنگسار دارای پیشینه تاریخی بلندی است. در کتب تاریخی به رواج سنگسار به عنوان مجازات در یونان باستان اشاراتی شده است. در منابع ادیان ابراهیمی همچون یهودیت، مسیحیت و اسلام نیز به مجازات سنگسار اشاراتی شده است.
مجازات در یهودیت
مریم مجدلیه
اعدام
دار زدن
آمنه لاوال
سکینه آشتیانی
در سفر خروج از عهد عتیق می خوانیم: «و در روز سوم مهیا باشید، زیرا که در روز سوم خداوند در نظر تمامی قوم بر کوه سینا نازل شود و حدود برای قوم از هر طرف قرار ده، و بگو باحذر باشید از اینکه به فراز کوه برآیید، یا دامنهٔ آن را لمس نمایید، زیرا هر که کوه را لمس کند، هرآینه کشته شود. دست بر آن گذارده نشود بلکه یا سنگسار شود یا به تیر کشته شود، خواه بهایم باشد خواه انسان، زنده نماند. اما چون کَرِنّا نواخته شود، ایشان به کوه برآیند.». سنگسار شکل کلاسیک اعدام در عهد عتیق محسوب می شود. بنا به این کتاب، ارتداد، توهین به مقدسات، زنا با محارم، و شکستن بعضی تابوها با سنگسار مجازات می شدند: «مرد و زنی که صاحب اجنه یا جادوگر باشد البته کشته شوند، ایشان را به سنگ سنگسار کنید، خون ایشان بر خود ایشان است.» (سفر لاویان)
سنگسار در اسلام دارای شرایطی می باشد از جمله اینکه:چهار فرد عادل شهادت بدهند که به چشم خود دیدند که دونفر زنا کرده اند یا اینکه باید زنای محصنه باشد. زنای محصنه هنگامی رخ می دهد که فرد زناکار علاوه بر اینکه عاقل و بالغ و هوشیار باشد و با اختیار خود زنا کرده باشد دارای همسری باشد که اولا سالم باشد و دوما در دسترس او باشد. بگفته جان بورتان مجازات زناکار در قرآن با مجازات سنگسار تفاوت دارد. برخی از فقیهان قدیمی دقیقاً به همین دلیل مجازات سنگسار را رد می کردند اما در کل اجماعی تقریباً متفق القول بین فقیهان در مورد مجازات سنگسار برای زنا وجود داشت. برای بسیاری پذیرش اینکه رفتار و گفتار یک انسان (حتی اگر محمد باشد) بتواند جایگزین کلمات خدا بشوند وجود نداشت، و به همین دلیل اینگونه استدلال می کردند که حتماً می بایست آیه سنگساری بوده که در قرآن قرار داده نشده اما حجیت آن باقی مانده است. در تفاسیر قدیمی روایاتی منتسب به ابی ابن کعب، ابوموسی اشعری، عایشه و غیره نقل شده که مضمون آنها کنار ماندن برخی از آیات در قرآن تدوین شده می باشد. بدین سان برخی از علمای اهل سنت به صورت سنتی معتقد بودند که پیامبر اسلام تحت نظارت جبرئیل برخی از آیات را در قرآن قرار نداده اگرچه آن آیات هنوز حجیت خود را داشتند.
در صحیح بخاری و صحیح مسلم ابن عباس از عمر بن خطاب نقل می کند:

رجوع شود به:رجم

سنگسار یک نوع مجازات مرگ است که از طریق پرتاب سنگ (که به صورت گروهی انجام می شود) به طرف هدف صورت می گیرد.
• «اگر کسی برای خود زنی گیرد و چون بدو درآید او را مکروه دارد… و گوید این زن را گرفتم و چون به او نزدیکی نمودم او را باکره نیافتم… لیکن اگر این سخن راست باشد و علامت بکارت آن دختر پیدا نشود آن گاه آن دختر را نزد در خانه پدرش بیرون آورند و اهل شهرش او را با سنگ سنگسار نمایند تا بمیرد.» -> سفر تثنیه - باب ۲۲، آیه: ۱۳، ۲۰، ۲۱
• «اگر کسی را پسری سرکش و فتنه انگیز باشد که سخن پدر و سخن مادر خود را گوش ندهد و هرچند او را تأدیب نمایند ایشان را نشنود، پدر و مادرش او را گرفته نزد مشایخ شهرش به دروازه محله اش بیاورند و به مشایخ شهرش گویند: این پسر ما سرکش و فتنه انگیز است سخن ما را نمی شنود و مسرف و می گسار است. پس جمیع اهل شهرش او را به سنگ سنگسار کنند تا بمیرد.» -> سفر تثنیه - باب ۲۱، آیه: ۱۸، ۱۹، ۲۱، ۲۲
• «لیکن تمامی جماعت گفتند که باید ایشان را سنگسار کنند آن گاه جلال خداوند در خیمهٔ اجتماع بر تمامی بنی اسرائیل ظاهر شد و خداوند به موسی گفت: تا به کی این قوم مرا اهانت نمایند و تا به کی با وجود همهٔ آیاتی که در میان ایشان نمودم به من ایمان نیاورند؟ ایشان را به وبا مبتلا ساخته هلاک می کنم و از نو قومی بزرگ و عظیم تر از ایشان خواهم ساخت.» -> سفر اعداد - باب ۱۴، آیه: ۱۰، ۱۱، ۱۲
• «مرد و زنی که صاحب اجنه یا جادوگر باشد البته کشته شوند، ایشان را به سنگ سنگسار کنید، خون ایشان بر خود ایشان است.» -> سفر لاویان - باب ۲۰، آیه: ۲۷
• «و اگر برادرت که پسر مادرت باشد یا پسر یا دختر تو یا زن هم آغوش تو، با رفیقت که مثل جان تو باشد تو را در خفا اغوا کند و گوید که برویم و خدایان غیر را که تو و پدران تو نشناختید عبادت نماییم… البته او را به قتل رسان، دست تو اول به قتل او دراز شود و بعد دست تمامی قوم و او را به سنگ سنگسار نما تا بمیرد.» -> سفر تثنیه - باب ۱۳، آیه: ۶، ۹
• «و چون بنی اسرائیل در صحرا بودند کسی را یافتند که در روز سبت هیزم جمع می کرد و کسانی که او را یافتند که هیزم جمع می کرد او را نزد موسی و هارون و تمامی جماعت آوردند و او را در حبس نگاه داشتند زیرا که اعلام نشده بود که با وی چه باید کرد و خداوند به موسی گفت: «این شخص البته کشته شود تمامی جماعت او را بیرون از لشکرگاه با سنگ ها سنگسار کنند!» پس تمامی جماعت او را بیرون از لشکرگاه آورده او را سنگسار کردند و بمرد چنان که خداوند به موسی امر کرده بود.» -> سفر اعداد - باب ۱۵، آیه: ۳۲، ۳۳، ۳۴، ۳۵
• «هرگاه گاوی به شاخ خود مرد یا زنی را بزند که او بمیرد گاو را البته سنگسار کنند و گوشتش را نخورند و صاحب گاو بی گناه باشد ولیکن اگر گاو قبل از آن شاخ زن می بود و صاحبش آگاه بود و آن را نگاه نداشت و او مردی یا زنی را کشت، گاو را سنگسار کنند و صاحبش را نیز به قتل رسانند، اگر گاو غلامی یا کنیزی را بزند سی مثقال نقره به صاحب او داده شود و گاو سنگسار شود.» -> سفر خروج - باب ۲۱، آیه: ۲۸، ۲۹، ۳۲
• الشعبی روایت می کند: بعد از اینکه علی زنی را در یک روز جمعه سنگسار کرد، گفت "من او را طبق سنت رسول الله سنگسار کردم.• جابر روایت می کند: مردی از قبیله بنی اسلم وقتی که پیامبر در مسجد بود به نزد وی آمد و گفت «من آمیزش جنسی غیر مشروع داشته ام.» پیامبر چهره اش را از او به سوی دیگری برگرداند. مرد باز جلوی صورت پیامبر آمد و چهار شاهد علیه خودش آورد. پیامبر اورا صدا کرد و گفت «آیا تو دیوانه ای؟، و پرسید آیا تو ازدواج کرده ای؟» مرد گفت «آری» پیامبر دستور داد تا اورا در مصلی سنگسار کنند. وقتی سنگها از گوشه های تیزشان بر او برخورد کردند او فرار کرد، اما اورا در حرا گرفتند و بعد کشتند.• ابن عباس گزارش داد که پیامبر به معز بن مالک گفت: آیا چیزی که در مورد تو به من رسیده است صحیح است؟ او گفت: در مورد من چه به تو گفته اند؟ پیامبر گفت: گفته اند که تو با یک کنیز (برده دختر) زنا کرده ای. او گفت آری من اینکار را کرده ام، و چهار بار به این گناه خود شهادت داد. سپس پیامبر اورا محکوم کرد و او سنسگار شد.• عباده بن صامت نقل کرده است، که رسول الله می گفت «از من فراگیرید»، الله راهی را برای آنها مقرر کرده است. وقتی که مرد مجردی با زن مجردی زنا می کند باید آنها را صد ضربه شلاق بزنید و یک سال آنها را حبس کنید، و وقتی که مرد متأهلی با زنی متأهل زنا می کند آنها را باید صد ضربه شلاق زد و بعد آنها را سنگسار کرد.• ابن عباس نقل می کند:• جابر بن عبدالله انصاری روایت می کند: مردی از بنی اسلم آمد پیش رسول الله آمد و به او اطلاع داد که زناکرده بود و ۴ بار علیه خود شهادت داد. رسول الله دستور داد مرد را سنگسار کنند چرا که او متأهل بود• جابر بن عبدالله گزارش داد: رسول الله (ص) فردی از بنی اسلم و یهودی را با زنش سنگسار کرد• ابن عباس روایت می کند: من می ترسم که بعد از گذشت زمانی زیاد، کسی بگوید «به الله، ما آیه ای در مورد سنگسار در قرآن نمی یابیم»، و به همین دلیل با ترک یک وظیفه که الله آنرا وحی کرده است به گمراهی بروند؛ و مجازات سنگسار باید در مورد هر انسانی که ازدواج کرده باشد (مرد و زن)، و دچار دخول غیرشرعی شود، در صورتی که اگر شاهدان لازمه شهادت دهند و یا اینکه حاملگی و یا اعتراف اتفاق بیافتد پیاده شود. سفیان ادامه داد «من این حدیث را اینگونه به یاد می آورم» عمر گفت «به راستی که پیامبر خدا مجازات سنگسار را پیاده کرد و ما نیز بعد از او این کار را انجام دادیم».• از ابن عباس نقل شده که گفت: عمر گفت: خداوند رسول خدا را به حق فرستاد و بر او کتاب را نازل کرد. پس در بین آنچه بر وی نازل شده بود آیه سنگسار بود. پس ما آن را خواندیم فهمیدم وبا تمام وجود درک کردیم. رسول خدا سنگسار کرد، وما هم سنگسار نمودیم، پس ترسیدم که اگر مدتی بر مردم بگذرد کسی بگوید که قسم به خدا ما این آیه را در کتاب خدا نمی بینیم. پس به سبب ترک یکی از واجبات الهی به گمراهی بیفتند• عبدالله بن عمر روایت می کنند:• ابو حریه و زید بن خالد الجهانی روایت می کنند:• ابوبکره روایت می کند:• از عبدالله بن عباس نقل شده است که عمر در خطابه ای در حالی که روی منبر رسول الله نشسته بود گفت: براستی که الله تعالی محمد را با حقیقت فرستاد قرآن را نیز با او نازل کرد. آیه مربوط به سنگسار زناکار درمیان آیات وحی شده بود و ما آنرا خواندیم و فهمیدیم و حفظ کردیم. پیامبر سنگسار کرد و ما نیز بعد از او سنگسار کردیم. من بیمناک هستم که بعد از گذشت زمان شخصی بگوید ما سنگسار را در کتاب خدا نمی یابیم و با کنار گذاشتن یکی از فریضه های نازل شده توسط خدا به گمراهی بروند. همانا سنگسار کردن زناکار در صورتی که شاهدانی یافت شوند یا زناکار اعتراف کند یا آثار حاملگی در او یافت شود در قرآن یافت می شود و حق است.• ابن عمر روایت می کند که رسول الله (ص) زن و مرد یهودی را سنگسار کرد تا بمیرند، چرا که زنا کرده بودند• ابو حریه روایت می کند:• یک مرد از قبیله اسلم، پیش پیامبر آمد و اقرار کرد که زنا کرده است. پیامبر رویش را برگردانید تا اینکه مرد ۴ بار علیه خودش شهادت داد. پیامبر گفت دیوانه شده ای؟ مرد گفت نه. پرسید: ازدواج کردی؟ مرد گفت: بله. سپس پیامبر دستور داد مرد را سنگسار کنند؛ و مرد در مصلا سنگسار شد. وقتی سنگ ها او را زخمی کردند، او فرار کرد ولی او را گرفتند و او سنگسار شد. پیامبر بر جنازه اش نماز خواند• ابن عمر روایت می کند: یهودی زن و مردی را که زنا کرده بودند پیش پیامبر آورد و پیامبر دستور داد آنها را سنگسار کنند؛ و آنها نزدیک قبرستان مسجد سنگسار شدند.• الشیبانی روایت می کند من از عبدلله ابن ابوجعفر پرسیدم «آیا رسول خدا مجازات سنگسار را انجام می داد؟»، پاسخ داد «بلی»، پرسیدم «قبل از نزول سوره نور، یا بعد از آن»، گفت «نمی دانم».• «چنانچه اصل زنا شرعاً ثابت شده و احصان ثابت نشده است فقط صد تازیانه بر او می زنند و سنگسار نمی شود.» -> پاسخ و پرسش
• «بطور کلی اگر مرد یا زن آزادی که بالغ و عاقل است به اختیار خود زنا کند حد او صد تازیانه است؛ و اگر سه مرتبه زنا کند و در هر دفعه، تازیانه اش بزنند در مرتبه چهارم حد او کشتن است؛ ولی مرد محصن، یعنی مردی که زن دائمی دارد و در حالی که بالغ و عاقل و آزاد بوده با او نزدیکی کرده و هر وقت هم بخواهد می تواند با او نزدیکی کند، اگر چنین مردی به اختیار خود با زنی که بالغه و عاقله است زنا کند پس اگر پیرمرد است او را صد تازیانه می زنند و بعد سنگسار می کنند، و اگر جوان است او را فقط سنگسار می کنند.» -> پاسخ و پرسش
• «چنانچه زنا با اقرارثابت شود و پس از مقداری سنگسار شدن از حفره فرار کند طبق نصّ و فتوا تعقیب نمی شود و او را رها می کنند و قدر متیقّن، موردی است که درد عذاب را گرچه به مقدار کم بچشد و پس از آن، فرار کند.» -> پاسخ و پرسش
• «به جای مجازات رجم (سنگسار) نمی توان مجازات دیگری را تعیین کرد، زیرا احکام اسلام تابع پسند و ناپسند جامعه نیست و ممکن است همین احکام در روزهای اول اسلام نیز برای مردم ناپسند بوده باشد.» -> دسامیر ۲۰۰۲ میلادی
• «اجرای حکم سنگسار در اختیار حاکم شرع است و در حال حاضر جمهوری اسلامی به دنبال تعیین مجازات جایگزین برای این نوع از جرایم است.» -> ۲۰۰۳ میلادی
• «برخی فکر می کنند چون غربی ها راجع به سنگسار به ما فحش می دهند ما خجالت می کشیم که احکام را اجرا کنیم در صورتی که چنین چیزی نیست اصل فقه شیعه و فقه اهل بیت، فقه خجالت نیست.» -> خبرگزاری دانشجویان ایران/ ۸ مهر ۱۳۸۶–۳۰ سپتامبر ۲۰۰۷
• «به رغم مخالفت جامعه جهانی از اصول سنگسار حمایت می کنم.»• «عملاً حکم سنگسار در ایران پیاده نمی شود اما در قوانین ایران وجود دارد و طبیعی است که این قانون باید اجرا شود.» -> خبرگزاری دانشجویان ایران/ ۸ مهر ۱۳۸۶–۳۰ سپتامبر ۲۰۰۷
• «غربی ها درباره سنگسار می گویند که شما طبق تعهدات بین المللی نباید «شکنجه» کنید یا مجازات «غیر متناسب» داشته باشید اما ما می گوئیم هر دو را قبول داریم ولی به آن ها جواب می دهیم که این (سنگسار) نه شکنجه است و نه مجازات غیر متناسب.» -> خبرگزاری دانشجویان ایران/ ۸ مهر ۱۳۸۶–۳۰ سپتامبر ۲۰۰۷
• «غربی ها سنگسار را تنبیه نمی دانند بلکه می گویند این کار شکنجه است و حکم سنگسار با جرم تناسب ندارد، در حالی که آنها این عمل شنیع را آن قدر بد نمی دانند و می خواهند این تفکر خود را به ما تحمیل کنند.» -> خبرگزاری دانشجویان ایران/ ۸ مهر ۱۳۸۶–۳۰ سپتامبر ۲۰۰۷
• «اگر دو طرف زنا یا یکی از آن دو دارای همسر دائمی باشد به گونه ای که هرگاه بخواهد با همسر خودنزدیکی کند مانعی در کار نباشد و با این حال تن به زنا داده باشد، زنایی که انجام گرفته نسبت به کسی که دارای همسراست «زنای محصن یا محصنه» نام دارد؛ و حد آن در مورد مردی که بالغ و عاقل و آزاد است و زن دائمی دارد و با زنی که بالغ و عاقل است نزدیکی کرده، اگر پیرمرد است ابتدا یکصد ضربه شلاق و سپس سنگسار است، و اگر جوان است فقط او را سنگسار می کنند و بنابراحتیاط واجب شلاق نزنند.»• یک دو سه سنگ … سار پریدند روز پیش

[ویکی شیعه] سَنگْسار یا رَجْم مجازاتی است که در آن، محکوم را تا کمر در زمین فرو می برند، سپس به او سنگ می زنند تا بمیرد. سنگسار مجازات زنای محصنه و لواط است. در فقه برای تحقق، اثبات و اجرای سنگسار، شرایطی در نظر گرفته شده که رعایت آن ها برای اثبات و اجرای حکم ضروری است. سنگسار مختص دین اسلام نیست و در ادیان قبل از اسلام مانند یهودیت سابقه داشته است. برخی این حکم را خلاف حقوق بشر دانسته اند؛ اما اسلام بُعد مادی و معنوی انسان و حفظ امنیت فرد و جامعه را ترجیح می دهد.
سنگسار مجازاتی است که طی آن، محکوم را تا کمر در زمین قرار می دهند و به او سنگ می زنند تا بمیرد. سنگسار از حدودی است که در اسلام برای ارتکاب برخی جرایم مانند زنای مرد یا زن دارای همسر و لواط مقرر شده است.
منابع فقهی اثبات حکم سنگسار را بر شرایطی متوقف دانسته اند، از جمله: