قرقاول

قرقاوُل (نام قدیمی تر: تَذَرْوْ) پرنده ای از راستهٔ ماکیان سانان است. قرقاول به طور بومی در بیشتر نقاط آسیا و همچنین در یونان و بلغارستان در اروپا زندگی می کند و توسط انسان به بسیاری از کشورهای دیگر هم وارد شده است.
احسان مقدس: پرورش، نگهداری و بیماری های قرقاول، انتشارات نیلوبرگ، خرداد ۱۳۸۸، تهران.
از دانشنامهٔ رشد
عالم الطیور
جمعیت قرقاول ها رو به کاهش است، اما در خطر انقراض نیست. جمعیت این پرنده در اروپا، بر اساس برآورد «بردلایف اینترنشنال» در سال ۲۰۰۴، حدود ۳٬۴۰۰٬۰۰۰ تا ۴٬۷۰۰٬۰۰۰ جفتِ بارور، معادل ۱۰٬۲ میلیون تا ۱۴٬۱ میلیون بال قرقاول بوده است، و بر اساس یک برآورد بسیار ابتدایی، جمعیت این پرنده در کل دنیا را می توان ۳۰ تا ۴۵ میلیون بال برآورد کرد.
قرقاول کلمه ای ترکی است. نام های فارسی آن تَذَرْوْ، ترنگ و خروس صحرایی است. قرقاول را در زبان انگلیسی Pheasant و در زبان فرانسوی Faisan و در زبان عربی «الفزان» و «طائر التدرج» گویند.
نام علمی قرقاول Phasianus colchicus است که شکل لاتینی شدهٔ نام یونانی این پرنده است. فاسیس در یونانی نام قدیمی رودی در غرب گرجستان بوده که امروز ریونی نام دارد و کلخی هم نام قومی باستانی است که در آن منطقه سکونت داشته اند.

قَرقاوُل (pheasant)
قَرقاوُل
قَرقاوُل
قَرقاوُل
هریک از انواع مرغ های آسیایی بزرگ و رنگارنگ، از خانوادۀ قرقاول، راستۀ ماکیان سانان. این راسته شامل باقرقره، بلدرچین و بوقلمون نیز می شود. نمونۀ بارز قرقاول ها در جنس Phasianus رده بندی می شوند که دارای دو گونه است: قرقاول ژاپنی Phasianus versicolor که در ژاپن یافت می شود، و قرقاول معمولی یا گردن طوقی آسیایی ـ اروپایی Phasianus colchicus که به امریکای شمالی نیز آمده است. این گونه با دم بسیار طویل و گوه مانندش مشخص می شود و فاقد کاکل است. پرهای قرقاول معمولی بسیار کم رنگ اند و لکه هایی سبز، مایل به قهوه ای، زرد و قرمز دارد. ماده به رنگ قهوه ای استتاری است. لانه اش را روی زمین می سازد، و نر چند همسره است. بعضی از قرقاول های زیبای رنگارنگ تر، که اغلب به منزله پرندۀ زینتی نگهداری می شوند، عبارت اند از قرقاول طلایی Chrysolophus pictus، قرقاول لیدی امهرست Chrysolophus amherstiae که هر دو در چین یافت می شوند، و قرقاول آرگو Argusianus argus در مالزی که دارای لکه های فلز رنگ و چشم مانندی روی بال هایش است. قرقاول ریوز Synaticus reevesii بومی چین است و به طول بیش از دو متر می رسد. این پرنده دارای پرهای براق قهوه ای است. Phasianus colchicus را رومی ها از روسیه و آسی ای صغیر به اروپا آوردند و در قرن ۱۱م نورمن ها آن را به بریتانیا معرفی کردند. در اغلب نواحی اروپا، نژاد خالص و واقعی قرقاول معمولی نادر است زیرا سایر گونه های معرفی شده آزادانه با آن تولیدمثل می کنند. از Phasianus colchicus حداقل ۳۰ نژاد محلی شناخته شده است که شامل قرقاول مغولی بزرگ نیز می شود. این پرنده پهلوهایی به رنگ قرمز تیره، پرهایی سبز و براق، و طوقی سفید و پهن در اطراف گردن دارد. در بریتانیا قرقاول گردن طوقی بیشتر از هر گونۀ دیگری با نوع معمولی هیبرید (دورگه) شده است. در بریتانیا، سالانه حدود ۲۰میلیون قرقاول برای شکار پرورش داده می شود. در ایران، در خانوادۀ قرقاول هشت گونه پرنده یافت می شود که عبارت اند از تیهو، کبک، کبک دری، کبک چیل، دراج، جیرفتی، بلدرچین، و قرقاول. قرقاول در بوته زارها و کشتزارهای کنار جنگل ها یافت می شود و نر و مادۀ آن متفاوت اند.