کلیسای قبطی کاتولیک (انگلیسی: Coptic Catholic Church) کلیسای کاتولیک شرقی و مستقلی است که از کلیسای قبطی ارتودوکس جدا شد و در ارتباط کامل با کلیسای کاتولیک در شعبه شرقی آن در رم قرار دارد، این کلیسا برای قبطی های کاتولیک با حفظ سنت ها و مراسم خاص خودشان در کلیسای قبطی می باشد.
کلیسای کاتولیک شرقی
رهبانیت
ارتدوکسی مشرقی
اولین تلاش برای بازگرداندن وحدت بین کلیسای کاتولیک و کلیسای ارتدوکس قبطی به اواسط قرن پانزدهم برمی گردد. در این زمان پاپ واتیکان، پاپ اجانیوس چهارم، برای پاپ اسکندریه یوانس یازدهم، نامه ای ارسال کرد و از وی برای شرکت در مجمع فلورانس دعوت به عمل آورد، به این درخواست پاپ اسکندریه جواب مثبت داد و یک هیئت که کلیسای ارتدوکس قبطی را نمایندگی می کرد شامل رئیس دو دیر الانبا آنطونیوس و الانبا بولا و تعدادی از راهبه ها و اهالی حبشه می شد به روم فرستاد، این هیئت یک توافقنامه با کلیسای کاتولیک در تاریخ ۴ فوریه ۱۴۴۲ امضا کرد، ولیکن به دلیل اینکه این توافقنامه نتوانست از پشتیبانی کافی در میان رهبران کلیسای قبطی ارتدوکس بدست بیاورد، به موفقیت نرسید.
در قرن هفدهم هیئت های اعزامی کلیسای کاتولیک غربی به مصر رسید، اولین هیئت پدر (کشیش) فرانسیسکان بود و بعد از آن یک هیئت اعزامی توسط پدر (کشیش) کبوشیین در قاهره در سال ۱۶۳۰ تأسیس شد، بعد از آن در سال ۱۶۷۵ کشیش های یسوعیون (کاتولیکهای متعصب) شروع به فعالیت های اعزام هیئتهایی بین کشورهای مسیحی نمودند. بعضی از این فرستادگان در استان الصعید مصر ماندگار شدند و توانستند که بعضی از جمعیت های قبطی را جذب نموده و به آیین کاتولیک وارد نمایند، در سال ۱۸۶۷ میلادی پاپ در واتیکان دستور تأسیس یک مقر وابسته به پاپ را تحت سرپرستی کشیش (پدر) فرنسیسکان برای این کاتولیکهای جدید را صادر نمود، علاوه بر این قبطی های کاتولیک تعدادی از جوانان خودشان را به روم برای تعلیم علوم مسیحیت و آماده شدن برای برعهده گرفتن مأموریت های روحانیت برای جامعه در حال رشد خودشان اعزام نمودند.به این ترتیب تعداد مسیحیان کاتولیک در مصر روبه فزونی نهاد، در سال ۱۷۴۱ میلادی اسقف قبطی ارتدوکس اورشلیم الانبا اثناسیوس به آیین کاتولیک گروید، پاپ در واتیکان پاپ بندیکت چهاردهم وی را با سمت جانشین وابسته به خودش موظف و مکلف نمود که از حقوق قبطی های کاتولیک مراقبت و محافظت نماید در حالی که جمعیت آن ها در آن زمان تقریباً ۲۰۰۰ نفر بیشتر نبود، بعد از مدتی مجدد الانبا اثناسیوس به آیین کلیسای قبطی ارتدوکس بازگشت ولی این امر نتوانست رشد و نمو قبطی های کاتولیک را متوقف یا کند نماید. بعد از وی صالح مراغی مسئول اداره امور قبطی های کاتولیک ما بین سال های ۱۷۴۴ تا ۱۷۴۸ گردید، بعد از آن سه نماینده پاپ در هیئت های فرنسیسکانیه اداره امور قبطی ها کاتولیک را مدیریت و سرپرستی کردند، بعد از آن اسقف جرجا الانبا آنطونیوس فلیفل در سال ۱۷۵۸ این مسئولیت را عهده دار گردید و بعد از وی این مسئولیت به روکسی قدسی در سال ۱۷۸۱ واگذار شد، بدین شکل تا ۱۸۲۴ بطور متناوب نمایندگان وابسته به پاپ اداره امور قبطی های کاتولیک را عهده دار می شدند.
تا اینکه در سال ۱۸۲۴ واتیکان توانست اجازه حاکمان عثمانی را که بر مصر حکومت می کردند برای منصوب کردن یک بطریرک برای قبطی های کاتولیک را بدست بیاورد، اما این تواقفنامه فقط جوهری بود روی کاغذ و ماده عملی پیدا نکرد، در سال ۱۸۲۹ ترک های حاکم بر مصر اجازه دادند که قبطی های کاتولیک در مصر کلیساهای خاص خودشان را بسازند.در تاریخ ۲۱ نوامبر سال ۱۸۵۹ میلادی پاپ لیون سیزدهم منشوری را به عنوان منشور مسیح پروردگار صادر و منتشر نمود که در این منشور نصب پطریرک برای قبطی های کاتولیک تضمین و مقرر شده بود، در همان سال قبطی ها به سه قلمرو اسقف نشین تقسیم گردید، در سال ۱۸۹۹ الانبا کیرلس دوم به عنوان پطریرک اسکندریه برای قبطی های کاتولیک برگزیده و انتخاب شد ولی مقر اقامت وی در قاهره بود، این زمامداری وی تا سال ۱۹۰۸ ادامه یافت.
کلیسای کاتولیک شرقی
رهبانیت
ارتدوکسی مشرقی
اولین تلاش برای بازگرداندن وحدت بین کلیسای کاتولیک و کلیسای ارتدوکس قبطی به اواسط قرن پانزدهم برمی گردد. در این زمان پاپ واتیکان، پاپ اجانیوس چهارم، برای پاپ اسکندریه یوانس یازدهم، نامه ای ارسال کرد و از وی برای شرکت در مجمع فلورانس دعوت به عمل آورد، به این درخواست پاپ اسکندریه جواب مثبت داد و یک هیئت که کلیسای ارتدوکس قبطی را نمایندگی می کرد شامل رئیس دو دیر الانبا آنطونیوس و الانبا بولا و تعدادی از راهبه ها و اهالی حبشه می شد به روم فرستاد، این هیئت یک توافقنامه با کلیسای کاتولیک در تاریخ ۴ فوریه ۱۴۴۲ امضا کرد، ولیکن به دلیل اینکه این توافقنامه نتوانست از پشتیبانی کافی در میان رهبران کلیسای قبطی ارتدوکس بدست بیاورد، به موفقیت نرسید.
در قرن هفدهم هیئت های اعزامی کلیسای کاتولیک غربی به مصر رسید، اولین هیئت پدر (کشیش) فرانسیسکان بود و بعد از آن یک هیئت اعزامی توسط پدر (کشیش) کبوشیین در قاهره در سال ۱۶۳۰ تأسیس شد، بعد از آن در سال ۱۶۷۵ کشیش های یسوعیون (کاتولیکهای متعصب) شروع به فعالیت های اعزام هیئتهایی بین کشورهای مسیحی نمودند. بعضی از این فرستادگان در استان الصعید مصر ماندگار شدند و توانستند که بعضی از جمعیت های قبطی را جذب نموده و به آیین کاتولیک وارد نمایند، در سال ۱۸۶۷ میلادی پاپ در واتیکان دستور تأسیس یک مقر وابسته به پاپ را تحت سرپرستی کشیش (پدر) فرنسیسکان برای این کاتولیکهای جدید را صادر نمود، علاوه بر این قبطی های کاتولیک تعدادی از جوانان خودشان را به روم برای تعلیم علوم مسیحیت و آماده شدن برای برعهده گرفتن مأموریت های روحانیت برای جامعه در حال رشد خودشان اعزام نمودند.به این ترتیب تعداد مسیحیان کاتولیک در مصر روبه فزونی نهاد، در سال ۱۷۴۱ میلادی اسقف قبطی ارتدوکس اورشلیم الانبا اثناسیوس به آیین کاتولیک گروید، پاپ در واتیکان پاپ بندیکت چهاردهم وی را با سمت جانشین وابسته به خودش موظف و مکلف نمود که از حقوق قبطی های کاتولیک مراقبت و محافظت نماید در حالی که جمعیت آن ها در آن زمان تقریباً ۲۰۰۰ نفر بیشتر نبود، بعد از مدتی مجدد الانبا اثناسیوس به آیین کلیسای قبطی ارتدوکس بازگشت ولی این امر نتوانست رشد و نمو قبطی های کاتولیک را متوقف یا کند نماید. بعد از وی صالح مراغی مسئول اداره امور قبطی های کاتولیک ما بین سال های ۱۷۴۴ تا ۱۷۴۸ گردید، بعد از آن سه نماینده پاپ در هیئت های فرنسیسکانیه اداره امور قبطی ها کاتولیک را مدیریت و سرپرستی کردند، بعد از آن اسقف جرجا الانبا آنطونیوس فلیفل در سال ۱۷۵۸ این مسئولیت را عهده دار گردید و بعد از وی این مسئولیت به روکسی قدسی در سال ۱۷۸۱ واگذار شد، بدین شکل تا ۱۸۲۴ بطور متناوب نمایندگان وابسته به پاپ اداره امور قبطی های کاتولیک را عهده دار می شدند.
تا اینکه در سال ۱۸۲۴ واتیکان توانست اجازه حاکمان عثمانی را که بر مصر حکومت می کردند برای منصوب کردن یک بطریرک برای قبطی های کاتولیک را بدست بیاورد، اما این تواقفنامه فقط جوهری بود روی کاغذ و ماده عملی پیدا نکرد، در سال ۱۸۲۹ ترک های حاکم بر مصر اجازه دادند که قبطی های کاتولیک در مصر کلیساهای خاص خودشان را بسازند.در تاریخ ۲۱ نوامبر سال ۱۸۵۹ میلادی پاپ لیون سیزدهم منشوری را به عنوان منشور مسیح پروردگار صادر و منتشر نمود که در این منشور نصب پطریرک برای قبطی های کاتولیک تضمین و مقرر شده بود، در همان سال قبطی ها به سه قلمرو اسقف نشین تقسیم گردید، در سال ۱۸۹۹ الانبا کیرلس دوم به عنوان پطریرک اسکندریه برای قبطی های کاتولیک برگزیده و انتخاب شد ولی مقر اقامت وی در قاهره بود، این زمامداری وی تا سال ۱۹۰۸ ادامه یافت.
wiki: کلیسای قبطی کاتولیک