کلمه جو
صفحه اصلی

مجاز زیادت

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] مجاز زیادت، ذکر لفظ و عدم اراده معنای آن را می گویند.
مشهور علما ، مجاز زیادت را مجاز لغوی شمرده و برخی هم آن را از شاخه های مجاز عقلی دانسته اند، در مجاز زیادت لفظی ذکر می شود، ولی مفهوم آن مورد نظر نیست؛ مانند: (لیس کمثله شیء)؛ «هیچ چیز مانند او نیست». در این آیه «ک» زائد است.
اطلاق زائد بر قرآن
جواز اطلاق زائد بر الفاظ قرآن مورد اختلاف است؛ برخی گفته اند چون زائد به معنای بیهوده است و قرآن منزه از آن، بهتر است از آن به «تاکید» تعبیر آورده شود.ابن خشاب می گوید: بیشتر علما اطلاق زائد بر قرآن را جایز می دانند؛ زیرا قرآن به زبان مردم عرب نازل شده است و در آن هم زائد وجود دارد. همچنین زیادی در مقابل حذف است و حذف برای اختصار و تخفیف؛ بنابراین، زیادی برای تاکید و توطئه است.برخی می گویند الفاظ برای افاده معنا است؛ گرچه در اصطلاح نحوی زائد نامیده شود. پس نه تنها زائد نیست، بلکه وجود آن با ذوق بیانی به کلام جلوه معنایی خاصی می دهد که اگر نباشد، آن جلوه را ندارد.


کلمات دیگر: