کلمه جو
صفحه اصلی

رود زرافشان

دانشنامه عمومی

مختصات: ۳۹°۳۰′ شمالی ۷۰°۳۵′ شرقی / ۳۹٫۵۰۰°شمالی ۷۰٫۵۸۳°شرقی / 39.500; 70.583
رود زرافشان (به فارسی تاجیکی: Зарафшондарё) رودخانه ای در آسیای میانه است. این رودخانه که از ۷۴۰ تا ۸۷۷ کیلومتر درازا دارد، پس از سرچشمه گرفتن از کوهستان مست چاه و جریان یافتن به سمت غرب، از تاجیکستان و ازبکستان گذشته و در بیابانی در نزدیکی آمودریا خشک می شود.
رود زرافشان از شرق رشته کوه ترکستان واقع در کوه های پامیر-آلای در تاجیکستان سرچشمه می گیرد. این رود سپس با جریان یافتن به سمت غرب از تاجیکستان و درهٔ زرافشان گذشته و وارد جنوب شرقی ازبکستان می شود و با عبور از شهرهای سمرقند و بخارا و طی مسافتی بین ۷۴۰ تا ۸۷۷ کیلومتر، در بیابانی واقع در شمال ترکمن آباد (چهارجوی) و در نزدیکی رود آمودریا که زرافشان زمانی یکی از رودهای تغذیه کنندهٔ آن بود ناپدید می شود. همچنین کوه های زرافشان بخش جنوبی آبخیز رودخانه را تشکیل می دهند.
آب رود زرافشان از ذوب برف ها و یخچال ها تأمین شده و حوضهٔ آبخیز وسیعی توسط آن آبیاری می شود، از جمله استپ قارشی واقع در جنوب زرافشان که توسط کانالی آب رودخانه را دریافت می کند. همچنین درهٔ زرافشان که آب آن توسط سد مخزنی کته قورغان تأمین می شود و به ویژه در بخش ازبک نشین آن جمعیت زیادی ساکنند، یکی از واحه های مهم در آسیای میانه است که در مکان سغد باستان قرار دارد.


کلمات دیگر: