کلمه جو
صفحه اصلی

مقتل الحسین

دانشنامه عمومی

مَقتَل در لغت به معنی کشتن گاه و محل قتل و در اصطلاح به بازگویی به قتل رسیدن امامان اشاره دارد. جمع آن مَقاتل است. در میان مقتل ها مقتل امام سوم شیعیان از همه مهم تر و بیشتر مورد توجه است. مقتل الحسین (کشتن گاه حسین) نام دسته ای از کتب است، که رویدادهای کربلا و کُشته شدن حسین بن علی در آن شرح داده شده است.
واقعه کربلا
عاشورا
منابع دست اول نبرد کربلا به دو دسته کلی تقسیم می شود. دسته اول احادیث و بیانات اهل بیت است که در بخش عمده آن در کتب حدیث گرد آمده است. دسته دوم گزارش های تاریخی برگرفته از روایات حاضران در حادثه است.
رسول جعفریان پنج مقتل را که در قرن دوم تا اوایل قرن چهارم هجری نوشته شده اند از منابع اولیهٔ قابل توجه می داند. این مقاتل توسط ابومخنف، ابن سعد، بلاذری، دینوری، و ابن اعثم نوشته شده اند.
کهن ترین منبع تاریخی دست اول در دسترس نوشته ابومخنف (ف. ۱۵۷ هجری قمری) می باشد به طور تقریباً کامل از دو طریق کتاب تاریخ طبری و کتاب الارشاد شیخ مفید در دسترس می باشد. از سایر گزارش های تاریخی جز اندکی در خلال کتاب های تاریخ چیزی در دسترس نیست.

دانشنامه اسلامی

[ویکی شیعه] مقتل الحسین (ابهام زدایی). مَقْتَلُ الْحُسَیْن ممکن است به یکی از این موارد اشاره داشته باشد:
[ویکی نور] مقتل الحسین(علیه السلام) (مقرم). مقتل الحسین(ع) نوشته عبدالرزاق موسوی مقرم از علمای عصر حاضر است.
مطالب کتاب را می توان به سه قسمت اصلی تقسیم نمود: بخش اول با عنوان نهضة الحسین کلیاتی در باره گریه بر حسین علیه السلام، لعن یزید، تشریع زیارت، سجده بر تربت، آگاهی امام به شهادتش، علت همراه بردن اهل بیت است. قسمت دوم از حرکت امام به سوی مکه و نامه های کوفیان و سفر عراق و حوادث روز عاشورا سخن می گوید. قسمت سوم کتاب به حوادث پس از شهادث امام تا بازگشت اسیران به مدینه می پردازد. مؤلف به شیوه امروزی منابع خود را در پاورقی ذکر کرده و از منابع و مطالعات و کتب فراوانی نام برده است. و به نظر نمی رسد این استخراج منابع، از محقق یا مصححی صورت گرفته باشد.
مؤلف در بخش اصلی که مقتل است مطالب خود را از کتب و مقتل های مختلفی چون خوارزمی، مثیر الاحزان، نفس المهموم، تذکرة الخواص، طبری، ارشاد المفید، لهوف و امالی صدوق جمع آوری کرده و گاه مطالب ضعیف را از کتبی چون اسرار الشهادة نقل می کند. در اثنای کتاب نیز اشعار و مراثی شاعران معاصر را ضمیمه کرده است.
مقتل مقرم در زمان های اخیر محل مراجعه و استناد نویسندگان و گویندگان واقع شده و جایگاه خود را یافته است، هر چند بخشی از منقولات آن با نگاه تحقیقی قابل خدشه است. در مجموع به دلیل پیوسته بودن مطالب کتاب و چینش منطقی حوادث و پرداختن به مباحث لازم در زمینه قیام حسینی اثری در خور توجه است.
مطالعه کتاب مقتل الحسین علیه السلام در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور


کلمات دیگر: