کربلا

مختصات: ۳۲°۳۷′۰″ شمالی ۴۴°۰۲′۰″ شرقی / ۳۲٫۶۱۶۶۷°شمالی ۴۴٫۰۳۳۳۳°شرقی / 32.61667; 44.03333مسجد و آرامگاه عباس بن علی   حرم حسین بن علی در سال ۱۹۳۲ میلادی   حرم حسین بن علی در سال ۲۰۰۶ میلادی   یک سرباز آمریکایی در کربلا   عزاداری روز عاشورا در کربلا   میلیون ها شیعه پس از پیاده روی اربعین در حرم حسین بن علی گرد هم می آیند.
۳۲°۲۲′۱۲″شمالی ۴۴°۰۱′۱۲″شرقی / ۳۲٫۳۷۰°شمالی ۴۴٫۰۲۰°شرقی / 32.370; 44.020
کربلا
کَربَلا (به عربی: کربلاء) مرکز استان کربلا، از شهرهای جنوبی کشور عراق، با جمعیت ۵۷۲٬۳۰۰ نفر (۲۰۰۳ م) در ناحیه غربی فرات قرار دارد و فاصله اش تا بغداد ۹۷ کیلومتر است.

نمایی از حرم مطهر امام حسین (ع) و حضرت ابوالفضل (ع)
(یا: مشهد حسین(ع)) شهری شیعه نشین در عراق، به فاصلۀ ۹۶کیلومتری جنوب غربی بغداد، با ۴۰۲.۵۰۰ نفر جمعیت (۱۹۹۸). زیارتگاه مهم شیعیان و مدفن امام حسین(ع) و برادر و فرزندان اوست. عدۀ زیادی از یاران امام نیز در کربلا شهید شدند که در روایات شیعی به ۷۲ تن معروف اند. در منابع پیش از اسلام از آن جا یاد نشده است و پس از واقعۀ عاشورا محل آن مشهدحسین نامیده شد. محل دفن پیکر بی سر امام حسین حائر بود، که قبرالحسین نام گرفت و به سرعت زائران را به خود جلب کرد. در ۶۵ق سلیمان صرد با یارانش یک شبانه روز در آن جا ماند. ام موسی، مادر خلیفه مهدی، اولین کسی بود که برای مزار امام حسین وقف قرار داد. در ۲۳۶ق متوکل عباسی آرامگاه و ملحقاتش را با خاک یکسان کرد و شخم زد و برای زیارت مقابر مقدس مجازات های شدید وضع کرد. اما باز آرامگاهی گنبددار ساخته شد که حمدالله مستوفی در نزهت' القلوب آن را توصیف می کند. در ۳۶۹ق دَبّاب بن محمدالاسدی، رئیس چند قبیله، کربلا را ویران کرد. در همان سال عضدالدولۀ دیلمی مشهدان (کربلا و نجف) را در تحت حمایت خود گرفت. حسن بن فضل (وفات ۴۱۴ق) بر گرد مزار مطهر مشهدحسین(ع) و مشهد علی(ع) (نجف) دیوار کشید. ملکشاه سلجوقی در ۴۷۹ق از مشهد دیدن کرد. غازان خان در ۷۰۲ق به کربلا رفت و هدایایی گرانبها تقدیم کرد. در زمان غازان (یا پدرش) نهری از فرات به کربلا کشیدند که امروز نهر حسینیه نامیده می شود. شاه اسماعیل صفوی به زیارت کربلا و نجف رفت و سلطان سلیمان قانونی نهر حسینیه را تعمیر و زمین های سوختۀ کربلا را به باغستان مبدل کرد (۹۴۱ق). در ۱۰۳۲ق، شاه عباس کبیر پس از تسخیر بغداد مشهدان را جزو قلمرو ایران درآورد. نادرشاه افشار در ۱۱۵۶ق به زیارت کربلا رفت و دستور طلاکاری گنبد علی(ع) را داد. آقامحمدخان قاجار در اواخر قرن ۱۲ق گنبد و منارۀ امام حسین(ع) را طلاپوش کرد. در ذیحجۀ ۱۲۱۵ق، که زائران کربلا به نجف رفته بودند، ۱۲هزار وهابی به سرکردگی شیخ سعود وارد کربلا شدند و بیش از ۳هزار تن را کشتند، خانه ها و بازارها را غارت کردند، مس زراندود آرامگاه و گنجینه های دیگر را به یغما بردند و بارگاه را ویران کردند. پس از این فاجعه از تمامی جهان شیعه کمک های سیل آسا برای بازسازی به کربلا سرازیر شد. در ۱۲۵۹ق، نجیب پاشا حاکمیت عثمانی را بر این شهر تحمیل کرد. در ایام محرم جمعیت شهر با ورود کاروان های حجاج ایرانی که از کربلا به نجف و سپس به مکه می رفتند، چند برابر می شد. نیمی از ساکنان کربلا را ایرانیان تشکیل می دادند و اقلیتی بزرگ از شیعیان هند و پاکستان نیز در این شهر به سر می برند. نام کربلا به معنی اخص بر بخش شرقی نخلستان های شهر اطلاق می شد و خود شهر، مشهد یا مشهدحسین نام داشت. خیمه گاه حسین و گورستان شیعیان مؤمن در دشت بیابانی حمّاد در غرب کربلا است. بسیاری از ایرانیان در این شهر مجاور می شدند و تا زمان مرگ در آن جا می ماندند تا در کربلا به خاک سپرده شوند. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و بروز شورش در کربلا، حکومت بعثی صدام حسین عده ای از ایرانیان را اعدام و بسیاری از آنان را از عراق اخراج کرد.

کَربَلا از شهرهای جنوبی عراق، با جمعیت ۵۷۲٬۳۰۰ نفر (۲۰۰۳ م) در غربِ فرات ، از مراکز زیارتی شیعیان.
• «کربلا قلب پیکره تاریخ است و چشمه نوری که در آیینه جان ما انعکاس یافته است و آیینه اگر «انا الشمس» نگوید، چه گوید؟» بدون منبع -> سید مرتضی آوینی
• در سفر کربلا مقصد عرش الهی است؛ سفری از فرش به عرش؛ یعنی سفر از تعلقات و زخارف دنیا به عالم معنویتِ محض. -> سید عباس موسوی مطلق

[ویکی فقه] سرزمین کربلا در کرانه غربی رود فرات و در کناره ی دشت، در وسط منطقه رسوبی معروف به سرزمین سواد واقع است.
در شمال غربی این سرزمین شهر انبار، در شرق آن شهر باستانی بابل، در غرب آن صحرای غربی و در جنوب غربی آن شهر حیره، پایتخت منذری ها قرار دارد. کربلا در مرزهای صحرا واقع است و بدویان حجاز و شام برای تامین آذوقه به آنجا روی می آورند و تا گذشته ای نه چندان دور وضع بر همین منوال بوده است.
ریشه لغوی کربلا
لغت شناسان، مورخان و جغرافی دانان در ریشه لغوی واژه کربلا و نیز در اشتقاق و معنای آن اختلاف نظر دارند برخی بر این باورند که این کلمه ریشه ای عربی دارد و عده ای نیز گفته اند که این واژه از ریشه ای غیر عربی برگرفته شده است.
← دیدگاه حموی
در طول تاریخ بر این سرزمین نام هایی اطلاق گردیده است. برخی از این اسامی نام روستاهای مجاور کربلاست که بر این سرزمین نیز اطلاق شده است و برخی دیگر بر اثر گذشت زمان بر کربلا اطلاق شده است که "عموراء" از جمله آنان است.نینوی، (در منطقه کوفه، ناحیه ای است که به آن نینوا گفته می شود؛ کربلا نیز، جزئی از این ناحیه است.) غاضریه، ماریه، عموراء، نواویس، (نواویس جمع کلمه ناووس است. ناووس به گورستان مسیحیان گفته می شده است. پیش از فتوحات اسلامی، در زمین های حدود حرم امام حسین علیه السّلام ، نزدیک نینوا، گورستانی ویژه مسیحیان به همین نام وجود داشته است.) ارض بابل، مشهد الحسین علیه السّلام و کربلاء از جمله نام هایی بوده که به این سرزمین اطلاق شده است. اما اسم "کربلاء" به تدریج و به مرور زمان از لحاظ شیوع و انتشار میان مردم و در تاریخ بر سایر اسامی غلبه یافته و امروزه تنها وارث و باقیمانده نام های دیگر این سرزمین محسوب می شود به قسمی که فعلا این ناحیه، فقط به اسم کربلا شناخته می شود.
نام کربلا در فقه
...

[ویکی شیعه] خاندان ابن فرات آل ابی الجعد آل ابی الجهم آل ابی ساره آل ابی شعبه آل ابی سبره آل ابی صفیه آل اعین آل حیان تغلبی آل یقطین آل خرسان خاندان بحرالعلوم خاندان ابن نما آل بریدی آل خاقانی آل ثوابه خاندان جواهری خاندان حرزالدین
بابل (دوران باستان) مدائن (دوره ساسانیان) کوفه (دوره بنی هاشم) سامرا (دوره بنی عباس) بغداد (دوره بنی عباس) حله (دوره مزیدیان)

[ویکی اهل البیت] کربلا محل شهادت امام حسین علیه السلام و اصحاب وفادارش در واقعه عاشورا (10 محرم 61 ه.ق) است. در حال حاضر کربلا یکی از شهرهای مهم عراق و زیارتگاه مهم شیعیان است.
شهر مقدس کربلا در صد کیلومتری جنوب غربی بغداد واقع شده است. کربلا، در غرب رودخانه فرات، بر کناره صحرا و در میان منطقه ای آبرفتی است که به «ارض السواد» نامور است. شهر انبار در شمال باختری، شهر باستانیِ بابل در شرق، صحرای غربی در سمت باختر و شهر بحیره پایتخت بنی منذر در جنوب غربی آن قرار دارد.
«فَلَمَّا أَتاها نُودِیَ مِنْ شاطِئِ الْوادِ الْأَیْمَنِ فِی الْبُقْعَةِ الْمُبارَکَةِ مِنَ الشَّجَرَةِ أَنْ یا مُوسی إِنِّی أَنَا اللَّهُ رَبُّ الْعالَمینَ».
چون موسی به آن آتش نزدیک شد به او از جانب راست آن وادی در آن بارگاه مبارک از آن درخت (مقدس) ندایی رسید که ای موسی منم خدای یکتا پروردگار جهانیان.
به سند معتبر از حضرت امام صادق علیه السلام منقول است که: بقعه های زمین بر یکدیگر فخر کردند، پس زمین کعبه فخر کرد بر زمین کربلا، و حق تعالی به آن وحی فرستاد که: ساکت شو و فخر مکن بر زمین کربلا که آن بقعه مبارکی است که ندا کردم موسی (حضرت موسی علیه السلام) را در آن جا از درخت.
در حدیث معتبر دیگر فرمود که: شاطی وادی ایمن که خدا یاد کرده است در قرآن، فرات است؛ و بقعه مبارکه، کربلا است؛ و درخت نوربخش که او دید، نور محمد صلی الله علیه و آله و سلم بود که در آن وادی بر او ظاهر گردید.
مطابق روایتی از «سعد بن عبدالله قمی» است که در کتب روایی از جمله «کمال الدین و تمام النعمة» شیخ صدوق (متولد نیمه اول قرن چهارم هجری) و «الاحتجاج» مرحوم طبرسی (متولد نیمه اول قرن ششم هجری) آمده است، آیه «کهیعص» که از حروف رمزی و مقطعه در قرآن است حروفی است که به حضرت زکریا علیه السلام آموخته شده است و به صورت رمزی اشاره به آن واقعه دارد.
دز اینکه لغت کربلا از کجا پیدا شده است. حرف های بسیار گفته اند: