عمر بن سعد

عمر بن سعد (نام کامل وی: عمر بن سعد بن ابی وقاص بن حفص بن عبید زهری مدنی) از تابعین محمد پیامبر اسلام است که در کوفه می زیست.
امام حسین و ایران، کورت فریشلر، ذبیح الله منصوری، تهران:امیرکبیر، ۱۳۷۱.
پدرش سعد بن ابی وقاص در نبرد قادسیه فرمانده سپاه اسلام بود. در زمان خلافت یزید بن معاویه، عبیدالله بن زیاد او را به حکومت ری وعده داد.عمر بن سعد از طرف ابن زیاد مأموریت یافت که حسین بن علی و همراهانش را به قتل برساند. مذاکرات عمر پسر سعد با حسین به نتیجه نرسید و وی حاضر به بیعت با یزید نشد. لشکر عمر سعد در ۱۰ محرم ۶۱ هجری به حسین و خانواده اش حمله کرد و بیش از هفتاد تن از یارانش را کشت. وی تا زمان قیام مختار ثقفی خانه نشین شد.
وی سرانجام در سال ۶۶ هجری در کوفه به دست مختار ثقفی کشته شد.«عمر سعد» از جمله نام هایی است که در زیارت عاشورا مورد لعن قرار گرفته است.

عُمَرِ بن سَعْد ( ـ کوفه ۶۶ق)
(یا: ابن سعد) سردار عرب، پسر سعد بن ابی وقاص، و فرماندۀ سپاه عُبیدالله بن زیاد در واقعۀ کربلا. در نوجوانی همراه پدرش در فتح عراق شرکت داشت. در اواخر حکومت معاویه که ابن زیاد به حکومت بصره گماشته شد، عمر سعد به خدمت او درآمد. ابن زیاد پس از رفتن به کوفه، عمر سعد را به حکومت ری منصوب و به سرکوبی قیام دیلمیان مأمور کرد. ابن سعد با سپاهی بزرگ آمادۀ عزیمت به سوی ری بود که ابن زیاد از حرکت امام حسین(ع) به سوی کوفه اطلاع یافت و به ابن سعد مأموریت داد تا با سپاهش به مصافِ امام برود. او در روز جمعه دوم یا سوم ماه محرم ۶۱ق به کربلا رسید. ابن سعد درصدد بود کار را با صلح فیصله دهد و از خون ریزی جلوگیری کند، اما شمر بن ذی الجوشن و دیگران که خواهان جنگ بودند، عبیدالله بن زیاد را از صلح منع کردند. از این رو، ابن سعد پذیرفت که با امام بجنگد. او پس از ورودش به کربلا در روز چهارم محرم، بر امام حسین (ع) سخت گرفت و فرمان داد آب را به روی یاران آن حضرت ببندند. در صبح عاشورا وی نخستین تیر را به طرف اردوگاه امام حسین (ع) افکند و فرمان حملۀ عمومی صادر کرد. درپی جنگی که بین سپاه او و یاران امام حسین درگرفت، امام و یارانش به شهادت رسیدند. پس از شهادت امام و یارانش، به دستور ابن سعد، اسب بر بدن شهیدان تاختند و اهل بیت امام را اسیر کردند و به کوفه بردند. وقتی مردم کوفه بر ضد مختار ثقفی خروج کردند، رهبری آنان را به عهده گرفت، ولی با شکست کوفیان، به سوی بصره گریخت. سپس، دستگیر و نزد مختار فرستاده شد. سرانجام به دستور مختار، او و پسرش حفص را کشتند و سرهای آن دو را به مدینه نزد محمد حنفیه فرستادند. ابن سعد به سبب شرکت و ایفای نقش اساسی در واقعۀ کربلا، از منفورترین چهره های تاریخ اسلام نزد شیعه و سنّی، و نام او جزو لعنت شدگان در زیارت عاشورا است.

[ویکی شیعه] عمر بن سعد بن ابی وقّاص معروف به عمر سعد و ابن سعد (کشته شده در ۶۵ یا ۶۶ یا ۶۷ق)، فرمانده سپاه عبیدالله بن زیاد در واقعه کربلا بوده است. گفته اند قرار بود راهی ری شود و حکومت آنجا را در دست گیرد ولی ابن زیاد، اعطای حکومت ری به او را مشروط به رویارویی با امام حسین(ع) کرد. عمر بن سعد با لشکر چهار هزار نفری به کربلا رفت. او نخستین تیر جنگ را به سوی حسین(ع) و یارانش رها کرد و پس از شهادت امام حسین(ع) و یارانش دستور داد بر بدن آنان اسب بتازند. ابن سعد به حکومت ری نرسید و در سال ۶۶ ق به دست مختار ثقفی کشته شد. او از شخصیت های منفور نزد شیعیان بوده و در زیارت عاشورا لعن شده است.
عمر بن سعد بن ابی وقّاص بن مالک بن وهیب بن عبد مناف ابن زهره بن کلاب بن مرّه زهری مدنی، معروف به ابن سعد است.
تاریخ تولد وی به درستی روشن نیست. برخی تولد او را در زمان پیامبر اسلام(ص) و برخی در سال کشته شدن عمر بن خطاب (۲۳ق / ۶۴۴م)، دانسته اند. به گفته طبری وی در ۱۷ق /۶۳۸م همراه پدرش سعد بن ابی وقاص در فتح عراق شرکت داشته و آن زمان نوجوان بوده و حتی از طرف پدرش مأمور فتح رأس العین شده است.