کلمه جو
صفحه اصلی

جمعه


مترادف جمعه : آدینه

برابر پارسی : آدینه

فارسی به انگلیسی

friday

Friday


فارسی به عربی

جمعة

عربی به فارسی

ادينه , جمعه


مترادف و متضاد

friday (اسم)
جمعه، ادینه

فرهنگ فارسی

هفتمین روزهفته، آدینه، روز آدینه
( اسم ) هفتمین روز هفت. مسلمانان آدینه . یا مسجد جمعه . مسجد جامع . یا نماز( صلاه ) جمعه. نماز مخصوص روز جمعه.

فرهنگ معین

(جُ عِ ) [ ع . جمعة ] (اِ. ) هفتمین روز هفته مسلمانان .

لغت نامه دهخدا

جمعه. [ ج ُ ع َ / ع ِ ] ( از ع ، اِ ) مجموعة. جمعه از تمر؛ یک مشت از خرما. ( اقرب الموارد ) ( منتهی الارب ). || الفت. ( منتهی الارب ): ادام اﷲ جمعة ما بینکما؛ ای الفة ما بینکما. ( منتهی الارب ) ( اقرب الموارد ). || یوم الجمعة؛ روز آدینه. ( منتهی الارب ). هفتمین روز هفته مسلمانان. ( فرهنگ فارسی معین ) ( اقرب الموارد ). ج ، جُمَع، جمعات [ ج ُ/ ج ُ م َ / ج ُ م ُ ]. ( منتهی الارب ) ( اقرب الموارد ).
- مسجد جمعه ؛ مسجد جامع.
- نماز جمعه ؛ نماز مخصوص روز جمعه.نماز جمعه دو رکعت است و وقت آن از اول زوال است تاآنکه سایه شاخص مثل آن شود، و بقول بعضی از فقهاء واجب است بر هرکه بالغ و عاقل و مرد و آزاد و حاضر شرعی و غیرمبتلای بکوری و بیماری و پیری و هر چیزی باشد که نماز جمعه با آن عسر و حرج پیدا کند و شرط است یافت شدن پیش نمازی که بالغ و مرد باشد و همچنین مؤمن و عادل و قادر بر ایراد خطبه باشد و ولدالزنا و مبتلی بدیوانگی و جذام و برص نباشد و نیز اَعزابی و ختنه ناکرده نباشد، و شرط است که یافت شود چهار نفر غیرامام که بالغ و عاقل و مؤمن باشند و باید که هر یک دور نباشند زیاده از دو فرسخ و بنابر وجوب نماز جمعه کفایت نمیکند آن مگر جمع شود اموری چند که صحت نمازجمعه بدانها موقوف است : 1 - دو خطبه خوانده شود. 2 - بجماعت کرده شود. 3 - جمعه دیگر منعقد نشود که میان دو جمعه کمتر از یک فرسخ باشد. 4 - مانعی از نمازمانند تقیه و غیر آن نباشد. 5 - حاضر بودن امام یا نایب خاص لیکن چون این شرط در وجوب عینی است نه تخییری و در امثال این زمان وجوب آن تخییری است و احوط جمع نمودن میان جمعه و ظهر است و واجبست پیش داشتن دوخطبه بر نماز و اینکه امام و خطیب یکی باشد و ایستادن در حال خواندن دو خطبه و نشستن در میان دو خطبه. رجوع به مجمعالمسائل حسن شیرازی ص 249، 250 و ذخیرةالعباد فیض ص 115 شود.

فرهنگ عمید

۱. هفتمین روز هفته، آدینه.
۲. شصت ودومین سورۀ قرآن کریم، مدنی، دارای ۱۱ آیه.

دانشنامه عمومی

جمعه (ابهام زدایی). جمعه در چهار مورد به کار می رود:
جمعه (آدینه)، آخرین روز هفته در گاه شماری جلالی
جمعه (نام)، نام اشخاص در کشور افغانستان
جمعه (ترانه)، ترانهٔ شهیار قنبری با صدای فرهاد مهراد
جمعه (سوره)، سوره ای از قرآن

جمعه (ایذه). جمعه یک روستا در ایران است که در دهستان پیان واقع شده است. جمعه ۲۹ نفر جمعیت دارد.
فهرست شهرهای ایران

جمعه (ترانه). «جمعه» نام ترانه ای از فرهاد مهراد با شعر شهیار قنبری و آهنگسازی اسفندیار منفردزاده است.
ترانه شناسی فرهاد مهراد
ترانه شناسی شهیار قنبری
چند ماه بعد از قیام سیاهکل، اسفندیار منفردزاده تصمیم گرفت آهنگی متأثر از آن بسازد. او از شهیار قنبری خواست تا ترانه ای دربارهٔ دلگیری غروب جمعه بنویسد. او هم چنین از فرهاد خواست تا این ترانه را بخواند.این ترانه ابتدا تهیه کننده ای پیدا نمی کرد ولی خیلی زود به یکی از پرفروش ترین صفحه های موسیقی ایران تبدیل شد.
ترانهٔ جمعه به برخی از وقایع مهم و تلخ تاریخ معاصر ایران که در روز جمعه رخ داده اند، پیوند داده شده و به صورت ترانه ای مهم و اثرگذار در تاریخ مبارزات مردمی ـ سیاسی معاصر ایران درآمده است. واقعه ای که در جمعه ۱۷ شهریور ماه سال ۱۳۵۷ در میدان ژاله تهران رخ داد و به «جمعه سیاه» مشهور شد با این ترانه ارتباط داده شده است اما در عین حال بین این ترانه و رویداد سیاهکل نیز ارتباط هایی وجود دارد. حال آنکه رخداد سیاهکل در روز دوشنبه اتفاق افتاده است.
اولین آهنگ فرهاد مرد تنها بود که مورد توجه عده ای از علاقه مندان موسیقی قرار گرفت اما موجب شهرت زیاد فرهاد نشد. چند ماه بعد در پی حمله چند چریک به پاسگاه ژاندارمری در سیاهکل و علنی شدن مبارزه با رژیم پهلوی (قیام سیاهکل)، اسفندیار منفردزاده در پی این حادثه تصمیم گرفت آهنگی بسازد. او از شهیار قنبری خواست تا ترانه ای دربارهٔ دلگیری غروب جمعه بنویسد. او هم چنین از فرهاد خواست تا این ترانه را بخواند.این ترانه ابتدا تهیه کننده ای پیدا نمی کرد ولی خیلی زود به یکی از پرفروش ترین صفحه های موسیقی ایران تبدیل شد. منفردزاده برای احتیاط از گوگوش هم خواست که این ترانه را بخواند تا اگر آهنگ فرهاد پرطرفدار نشد، اجرای گوگوش را روانه بازار کند اما نیازی به آن نشد و اجرای گوگوش تا دو سال پخش نشد.

جمعه (سوره). سوره جمعه سوره ۶۲ از قرآن است، ۱۱ آیه دارد و سوره ای مدنی است. این سوره دو محور اساسی دارد: (۱) توجه به توحید، نبوت و معاد و (۲) نماز جمعه و تأکید به تعطیلی کسب و کار برای برپا داشتن آن.
ترجمهٔ فارسی
«هر که این سوره را پیوسته تلاوت نماید، پاداش عظیمی خواهد داشت و از هرچه هراس دارد، در امان خواهد بود و هر امر ناخوشایندی از او دور خواهد شد.»
«هرکه روز یا شب، صبگاهان یا شب هنگام این سوره را تلاوت نماید، از وسوسه های شیطان در امان خواهد بود و هر گناهی را که از امروز تا روز دوم مرتکب گردد،آمرزیده خواهد شد.»

جمعه (فیلم ۱۳۵۶). جمعه فیلمی به کارگردانی کامران قدکچیان و نویسندگی فریدون گله محصول سال ۱۳۵۶ است.
بهمن مفید
پرویز فنی زاده
رضا کرم رضایی
گلی زنگنه
تقی مختار
نعمت اله گرجی
مهری ودادیان
پریسا
علی شعاعی
اسفندیار ماوندادی
کاظم افرندنیا
اکبر اصفهانی
عباس مظاهری
امیررضا بیک
یدالله محمدی نژاد
شهناز
چهار مرد: اکبر، رانندهٔ تاکسی، منصور، کارمند دولت، مصطفی، مشت زن، و قاسم، قاچاق چی، کیف ربوده شدهٔ مردی را به او بازمی گردانند، و مرد به عنوان پاداش چکی به مبلغ چهل هزار تومان به نام آنها صادر می کند..

جمعه (فیلم ۱۳۷۸). جمعه فیلمی به کارگردانی حسن یکتاپناه و نویسندگی حسن یکتاپرست ساختهٔ سال ۱۳۷۸ است. این فیلم در جشنواره کن سال ۲۰۰۰ برنده جایزه دوربین طلایی شد.
جلیل نظری
محمود بهرازنیا
رشید اکبری
محبوبه خلیلی
احسان دریاباری
ولی اله بتا
عیسی بیگلری
خداداد خلیلی
علی کربلایی نوروزی
تهمینه میلانی
جعفر پناهی
بهرام بدخشانی
بهمن اردلان
مهرداد لشکری
بابک اخوان
اکرم خلیل ارجمندی
اکرم خلیلی
نعمت اله خلیل ارجمندی
مجتبی حسینی
حمید محمودکلایه
پورانداخت حقیقی
اکبر محمودکلایه
ابراهیم ابراهیمی نژاد
محمود نیستانی
حمید دلشکیب

جمعه (فیلم ۱۹۹۵). جمعه (به انگلیسی: Friday) فیلم کمدی سیاه ۹۱ دقیقه ای به کارگردانی فلیکس گری گری با بازی آیس کیوب محصول کشور ایالات متحده آمریکا است.
۲۶ آوریل ۱۹۹۵ (۱۹۹۵-04-۲۶)

جمعه (فیلم ۲۰۱۲). «جمعه» (انگلیسی: Friday (2012 film)) فیلمی در ژانر درام است که در سال ۲۰۱۲ منتشر شد.
۱۸ اوت ۲۰۱۲ (۲۰۱۲-08-۱۸)

دانشنامه آزاد فارسی

(به فارسی: آدینه) روز هفتم و پایانی هفته. از ریشۀ «جمع» به معنای گردآوردن. روز جمعه، ظاهراً در مقابل روز شنبه (یوم سبت) یهود، به عنوان روز عبادت و تجمع مسلمانان در همان اوایل هجرت قرار داده شد. بسیاری از اتفاقات مهم در این روز رخ داده است که از آن جمله اند: ولادت پیامبر اکرم (ص) و واقعۀ غدیر خم. به نقل از کلینی ثواب کارهای نیک و عبادت در روز جمعه دو برابر روزهای دیگر است. از مهم ترین آداب روز جمعه، نماز جمعه، غسل جمعه، توبه، پاکیزگی و نظافت و به کاربردن عطر و بوی خوش، زیارت اهل قبور، به جاآوردن نمازهای مستحب و خواندن دعاهای خاص این روز مانند دعای کمیل، ندبه، توسل و سمات و فرج، صلوات فرستادن و تلاوت قرآن است. شب جمعه را نیز هم شأن روز جمعه دانسته اند. درخصوص احکام و آداب روز جمعه آثار بسیاری نوشته شده، که از آن جمله است: خصائص یوم الجمعه از شهید ثانی، نوراللُمْعَة فی خصائص الجمعه از سیوطی.

نقل قول ها

جمعه روزِ پس از پنجشنبه و پیش از شنبه است.
• «چون برای نماز جمعه ندا درداده شد به سوی ذکر خدا بشتابید و داد و ستد را واگذارید...»

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] هفتمین و آخرین روز از ایام هفته و روز آدینه. در فقه اسلام از احکام و اعمال آن در باب هایی نظیر طهارت، صلات، نکاح، اطعمه و اشربه و قضاء سخن گفته اند.
گویند جمعه را در جاهلیت یوم العروبة می گفتند و اصطلاح یوم الجمعه اسلامی است و اول بار انصاریان در مدینه بکار بردند.
بضم و سکون میم هر دو صحیح است الا آن که قراء همه بضم میم خوانده اند و قرآن را باید بدان گونه خواند که خوانده اند و اگر کلمه ای در عربی صحیح باشد بهیئتی اما قراء نخوانده باشند برای ما جائز نیست بدان وجه بخوانیم و اگر کسی در نماز سوره جمعه قرائت کند و آن را الجمعة بخواند به سکون میم نمازش باطل است.
در سوره جمعه آمده است :
یَأَیهَُّا الَّذِینَ ءَامَنُواْ إِذَا نُودِیَ لِلصَّلَوةِ مِن یَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْاْ إِلیَ ذِکْرِ اللَّهِ وَ ذَرُواْ الْبَیْعَ ذَلِکُمْ خَیرٌْ لَّکُمْ إِن کُنتُمْ تَعْلَمُونَ
فَإِذَا قُضِیَتِ الصَّلَوةُ فَانتَشِرُواْ فیِ الْأَرْضِ وَ ابْتَغُواْ مِن فَضْلِ اللَّهِ وَ اذْکُرُواْ اللَّهَ کَثِیرًا لَّعَلَّکمُ ْ تُفْلِحُونَ(سوره جمعه/آیات 9و10)
ای کسانی که ایمان آورده اید، هر گاه (شما را) برای نماز روز جمعه بخوانند فی الحال به ذکر خدا بشتابید و کسب و تجارت رها کنید که این اگر بدانید برای شما بهتر خواهد بود.

گویش اصفهانی

تکیه ای: ǰomɂa
طاری: ǰumɂa
طامه ای: ǰumɂa
طرقی: ǰumɂa
کشه ای: ǰumɂa
نطنزی: ǰomɂa / âyna


جدول کلمات

ادینه

پیشنهاد کاربران

برابر پارسی: آدینه، ناهید روز
این روز در فرهنگ های باستانی به گوی آسمانی ناهید ( زهره یا ونوس ) پیوند داده شده و در نام لاتین Dies Veneris روز ونوس هم بر جای مانده است.

جمعه در گویش مردم خسروشاه آذربایجان، " جومَه" . در مناطق ترک نشین، " جوما" نیز گفته می شود.

آدینه

جمعه نژاد


کلمات دیگر: