مترادف تعطیل : انحلال، برچیدگی، بیکاری، لنگ، متلاشی، مرخصی، منحل، ناکارگی، وقفه، روز بیکاری، بیکار کردن، دست ازکار کشیدن، معطل گذاشتن، مهمل گذاشتن
برابر پارسی : بیکاری، بسته، بیکار، فرویش
تعطیل
مترادف تعطیل : انحلال، برچیدگی، بیکاری، لنگ، متلاشی، مرخصی، منحل، ناکارگی، وقفه، روز بیکاری، بیکار کردن، دست ازکار کشیدن، معطل گذاشتن، مهمل گذاشتن
برابر پارسی : بیکاری، بسته، بیکار، فرویش
فارسی به انگلیسی
cessation or suspension of work, standstill
closed, closure, inoperative, shutdown, outage, shut, stoppage, vacation
فارسی به عربی
احد , تعلیق , عتلة
مترادف و متضاد
متارکه، وقفه، تعلیق، ایست، توقف، تاخیر، تعطیل، بی تکلیفی، اندروایی، اویزانی، سوسپانسیون، اندروا، اویزش
وقفه، ایست، ثابت، تعطیل، بدون حرکت
تعطیل
تعطیل، عید، روز تعطیل، روزبیکاری، تعطیل مذهبی
اسودگی، تعطیل، مرخصی، بی کاری
تعطیل
تعطیل، یکشنبه
انحلال، برچیدگی، بیکاری، لنگ، متلاشی، مرخصی، منحل، ناکارگی، وقفه
روز بیکاری
بیکار کردن، دست ازکار کشیدن، معطل گذاشتن، مهمل گذاشتن
۱. انحلال، برچیدگی، بیکاری، لنگ، متلاشی، مرخصی، منحل، ناکارگی، وقفه
۲. روز بیکاری
۳. بیکار کردن، دست ازکار کشیدن، معطل گذاشتن، مهمل گذاشتن
فرهنگ فارسی
بیکارکردن، دست ازکارکشیدن، مهمل گذاشتن چیزی
۱-( مصدر ) بیکار کردندست از کار کشیدن . ۲ - مهمل گذاشتن تیمار نداشتن . ۳-( اسم ) بیکاری . ۴ -( اسم ) روز بیکاری . جمع : تعطیلات .
۱-( مصدر ) بیکار کردندست از کار کشیدن . ۲ - مهمل گذاشتن تیمار نداشتن . ۳-( اسم ) بیکاری . ۴ -( اسم ) روز بیکاری . جمع : تعطیلات .
فرهنگ معین
(تَ ) [ ع . ] ۱ - (مص م . ) دست از کار کشیدن . ۲ - (اِمص . ) بیکاری .
لغت نامه دهخدا
تعطیل . [ ت َ ] (ع مص ) فروگذاشتن . (تاج المصادر بیهقی ) (زوزنی ) (ترجمان جرجانی ترتیب عادل بن علی ). خالی کردن و ضایع و مهمل گذاشتن چیزی راو منه : و اذا العشار عطلت . (منتهی الارب ) (از آنندراج ) (ناظم الاطباء). ترک کردن چیزی را و خالی و ضایع گذاشتن آن . (از اقرب الموارد). || رها کردن شتر و بی چراگاه گذاشتن آن . (از اقرب الموارد). || ضایع و متروک گذاشتن چاه و جز آن چنانکه تعطیل غلات و مزارع ؛ عمران و کشاورزی نکردن آن . (از اقرب الموارد). || تعهد ناکردن . (تاج المصادر بیهقی ). بی تیمار گذاشتن . (یادداشت بخط مرحوم دهخدا). متوقف کردن کاری و عملی : حاکم این سخن را عظیم پسندید و اسباب معاش یاران فرمود تا بر قاعده ٔ ماضی مهیا دارند و مؤنت ایام تعطیل وفا کنند. (گلستان ). || بی زیور کردن . (تاج المصادر بیهقی ) (زوزنی ) (دهار) (از اقرب الموارد). زیور برکشیدن از کسی و منه حدیث عایشه رضی اﷲ عنها فی امراءة توفیت فقالت عطلوها؛ ای انزعوا حلیها و اجعلوها عاطلة. (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (آنندراج ). || بی وتر ساختن کمان را. (از اقرب الموارد). || بیکار کردن کسی را. (غیاث اللغات ). || (اِ) بیکار. (آنندراج ). بازماندگی از کار. بیکاری . زمان فراغت و بیکاری . (ناظم الاطباء). || متوقف . متروک :
چو خط یار دمد درس عشق تعطیل است
مگر کنند سبق های خوانده را تکرار.
ج ، تعطیلات : تعطیلات تابستانی ، تعطیلات مدارس . || (اصطلاح بدیع) نزد بلغا قسمی از حذف است و آن این است که منشی یا شاعر، نثری یا نظمی نویسد که تمام حروف آن معطل بود، یعنی هیچ یک از حروف آن نقطه دار نباشد.
مثال :
محمد احمد و محمود عالم
محمد سرور و سردار عالم .
|| عقیده ٔ گروهی که از خداوند نفی صفات می کردند و آنان را معطل و معطله می نامیدند :
بدین دولت زیادت شد به اسلام اندرون قوت
بدین دولت پدید آمد به تعطیل اندرون نقصان .
حکمت از حضرت فرزند نبی باید جست
پاک و پاکیزه ز تشبیه و ز تعطیل چو سیم .
آن شناخت خداست سبحانه و تعالی بوحدانیت محض واثبات توحید مطلق دور از تشبیه و پاک از تعطیل . (جامعالحکمتین ناصرخسرو چ کربن ص 30). یکی فرقت دهریان اند که اهل تعطیل اند و گویند عالم قدیم است . (جامعالحکمتین ایضاً ص 31).
علم تعطیل مشنوید ازغیر
سر توحید را خلل منهید.
و رجوع به معطله و معطل و کفر و کشاف اصطلاحات الفنون و خاندان نوبختی تألیف عباس اقبال ص 118 ذیل شماره ٔ 2 و ص 259 و 264 شود.
چو خط یار دمد درس عشق تعطیل است
مگر کنند سبق های خوانده را تکرار.
شفیع اثر (از آنندراج ).
ج ، تعطیلات : تعطیلات تابستانی ، تعطیلات مدارس . || (اصطلاح بدیع) نزد بلغا قسمی از حذف است و آن این است که منشی یا شاعر، نثری یا نظمی نویسد که تمام حروف آن معطل بود، یعنی هیچ یک از حروف آن نقطه دار نباشد.
مثال :
محمد احمد و محمود عالم
محمد سرور و سردار عالم .
(از کشاف اصطلاحات الفنون ).
|| عقیده ٔ گروهی که از خداوند نفی صفات می کردند و آنان را معطل و معطله می نامیدند :
بدین دولت زیادت شد به اسلام اندرون قوت
بدین دولت پدید آمد به تعطیل اندرون نقصان .
فرخی .
حکمت از حضرت فرزند نبی باید جست
پاک و پاکیزه ز تشبیه و ز تعطیل چو سیم .
ناصرخسرو.
آن شناخت خداست سبحانه و تعالی بوحدانیت محض واثبات توحید مطلق دور از تشبیه و پاک از تعطیل . (جامعالحکمتین ناصرخسرو چ کربن ص 30). یکی فرقت دهریان اند که اهل تعطیل اند و گویند عالم قدیم است . (جامعالحکمتین ایضاً ص 31).
علم تعطیل مشنوید ازغیر
سر توحید را خلل منهید.
خاقانی .
و رجوع به معطله و معطل و کفر و کشاف اصطلاحات الفنون و خاندان نوبختی تألیف عباس اقبال ص 118 ذیل شماره ٔ 2 و ص 259 و 264 شود.
تعطیل. [ ت َ ] ( ع مص ) فروگذاشتن. ( تاج المصادر بیهقی ) ( زوزنی ) ( ترجمان جرجانی ترتیب عادل بن علی ). خالی کردن و ضایع و مهمل گذاشتن چیزی راو منه : و اذا العشار عطلت . ( منتهی الارب ) ( از آنندراج ) ( ناظم الاطباء ). ترک کردن چیزی را و خالی و ضایع گذاشتن آن. ( از اقرب الموارد ). || رها کردن شتر و بی چراگاه گذاشتن آن. ( از اقرب الموارد ). || ضایع و متروک گذاشتن چاه و جز آن چنانکه تعطیل غلات و مزارع ؛ عمران و کشاورزی نکردن آن. ( از اقرب الموارد ). || تعهد ناکردن. ( تاج المصادر بیهقی ). بی تیمار گذاشتن. ( یادداشت بخط مرحوم دهخدا ). متوقف کردن کاری و عملی : حاکم این سخن را عظیم پسندید و اسباب معاش یاران فرمود تا بر قاعده ماضی مهیا دارند و مؤنت ایام تعطیل وفا کنند. ( گلستان ). || بی زیور کردن. ( تاج المصادر بیهقی ) ( زوزنی ) ( دهار ) ( از اقرب الموارد ). زیور برکشیدن از کسی و منه حدیث عایشه رضی اﷲ عنها فی امراءة توفیت فقالت عطلوها؛ ای انزعوا حلیها و اجعلوها عاطلة. ( منتهی الارب ) ( ناظم الاطباء ) ( آنندراج ). || بی وتر ساختن کمان را. ( از اقرب الموارد ). || بیکار کردن کسی را. ( غیاث اللغات ). || ( اِ ) بیکار. ( آنندراج ). بازماندگی از کار. بیکاری. زمان فراغت و بیکاری. ( ناظم الاطباء ). || متوقف. متروک :
چو خط یار دمد درس عشق تعطیل است
مگر کنند سبق های خوانده را تکرار.
مثال :
محمد احمد و محمود عالم
محمد سرور و سردار عالم.
بدین دولت زیادت شد به اسلام اندرون قوت
بدین دولت پدید آمد به تعطیل اندرون نقصان.
پاک و پاکیزه ز تشبیه و ز تعطیل چو سیم.
چو خط یار دمد درس عشق تعطیل است
مگر کنند سبق های خوانده را تکرار.
شفیع اثر ( از آنندراج ).
ج ، تعطیلات : تعطیلات تابستانی ، تعطیلات مدارس. || ( اصطلاح بدیع ) نزد بلغا قسمی از حذف است و آن این است که منشی یا شاعر، نثری یا نظمی نویسد که تمام حروف آن معطل بود، یعنی هیچ یک از حروف آن نقطه دار نباشد.مثال :
محمد احمد و محمود عالم
محمد سرور و سردار عالم.
( از کشاف اصطلاحات الفنون ).
|| عقیده گروهی که از خداوند نفی صفات می کردند و آنان را معطل و معطله می نامیدند : بدین دولت زیادت شد به اسلام اندرون قوت
بدین دولت پدید آمد به تعطیل اندرون نقصان.
فرخی.
حکمت از حضرت فرزند نبی باید جست پاک و پاکیزه ز تشبیه و ز تعطیل چو سیم.
ناصرخسرو.
آن شناخت خداست سبحانه و تعالی بوحدانیت محض واثبات توحید مطلق دور از تشبیه و پاک از تعطیل. ( جامعالحکمتین ناصرخسرو چ کربن ص 30 ). یکی فرقت دهریان اند که اهل تعطیل اند و گویند عالم قدیم است. ( جامعالحکمتین ایضاً ص 31 ).فرهنگ عمید
۱. بیکار کردن.
۲. دست از کار کشیدن.
۳. مهمل گذاشتن چیزی.
۲. دست از کار کشیدن.
۳. مهمل گذاشتن چیزی.
دانشنامه عمومی
(پارسی سره، واژۀ پیشنهادی کاربران) فَرویش، آسودروز.
دانشنامه آزاد فارسی
(در لغت به معنی فروگذاشتن و متوقف کردن کار) در اصطلاح کلام، انکار و نفی وجود خدا، یا صفات خدا یا افعال اوست. کسی که یکی از این موارد را انکار کند مُعَطِّل (اهل تعطیل) نامیده می شود. تعطیل عبارت است از ۱. تعطیل در ذات: یعنی انکار وجود خدا که لازمۀ آن اعتقاد به قدم عالم و نفی صانع و صفات و افعال اوست؛ ۲. تعطیل در صفات: یعنی انکار زیادت صفات بر ذات که دیدگاه معتزله و امامیه و فلاسفه است و اشاعره به همین سبب آنان را مُعَطَّله می نامند. نفی علم خدا به جزئیات، به طور مستقیم نیز، آن سان که ابوحامد غزالی تصریح کرده است، تعطیل و کفر محسوب می شود؛ ۳. تعطیل در افعال: نفی و انکار حدوث عالم، نفی و انکار نبوت، و سرانجام نفی و انکار دخالت دایمی خدا در امور جهان، همگی قول به تعطیل در افعال خداست. به سبب اعتقاد فلاسفه به قِدمِ زمانیِ عالم و نقش وسایط در پدید آمدن جهان، متکلمان اشعری فلسفه را علم تعطیل و فیلسوفان را مُعَطِّله خوانده اند.
wikijoo: تعطیل
فرهنگ فارسی ساره
فرویش، بسته، بیکار
دانشنامه اسلامی
[ویکی فقه] تعطیل، اصطلاحی در کلام و عرفان اسلامی است.
تعطیل، اصطلاحی در کلام و عرفان اسلامی. تعطیل در لغت به معنای فرو گذاشتن و متوقف کردن کار است. در اصطلاح نفی وجود خداوند، نفی دخالت خداوند در جهان، نفی نبوت، نفی معاد و نیز نفی صفات خداوند را تعطیل گفته اند. این اصطلاح به طور عام در مقابل اسلام و توحید و به طور خاص در مقابل تشبیه به کار رفته است فرخی سیستانی، ص ۲۵۴؛. قائلان به تعطیل را «معطّله» یا «معطّلیه» و نیز «ملاحده» و «مهمله» می گفته اند.
گروههای مختلف معطله
بنا بر معانی تعطیل، به گروههای مختلفی معطّله گفته شده است، از جمله به گروهی که معتقد بوده اند عالم همیشه بوده و خواهد بود و صانعی علیم و حکیم ندارد. به این معنا، دهریه که شریعت را امری نامعقول، و عالم را قدیم می دانسته اند و می گفته اند خداوند صانع عالم نیست بلکه عقولِ افلاک و ستارگان، صانع گیاهان و حیوانات اند ، اهل تعطیل دانسته شده اند. در تقسیم بندیهای دیگر، این گروه از معطّله را در زمرة زنادقه و قرامطه و اهل اباحت آورده اند.
به گروههایی از عرب جاهلی نیز معطّله یا معطّله عرب گفته اند. گروهی از آنان منکر خدا و معاد بودند، گروهی خداوند را قبول داشتند، ولی معاد را منکر بودند و گروهی هم صرفاً نبوت و پیامبری را انکار می کردند. به گروه اخیر «عبادالاصنام» (بت پرستان) می گفتند.
معطله در مقابل مشبهه
از سوی دیگر، در مقابل مشبهه، به گروههایی که بیش تر جانب تنزیه را می گرفته اند، معطّله گفته شده است. به این معنا گروههای مختلفی را اهل تعطیل خوانده اند، مانند گروهی که می گفته اند خدا را نباید شی ء یا موجود یا حی یا قادر یا عالم و سمیع و بصیر و امثال اینها دانست. همچنین به گروههایی که زیادت صفات خدا را بر ذات انکار می کرده اند و قائل به عینیت ذات و صفات بوده اند، معطّله گفته شده است. جهمیه، معتزله، باطنیه یا اسماعیلیه و حکما و فلاسفه به رغم اختلاف نظرهایشان در باره صفات، همگی از جانب مخالفانشان اهل تعطیل دانسته شده اند. البته در مورد اخیر علت این نامگذاری صرفاً مسئله صفات نبوده و موضوعات دیگری نیز مطرح بوده که سبب تشدید این اتهام می شده است تا جایی که گاهی فلسفه را «علم تعطیل» خوانده اند. البته هیچ یک از گروههایی که به سبب نظرشان درباره صفات، اهل تعطیل دانسته شده اند، چنین اتهامی را نپذیرفته اند و غالباً اطلاق این عنوان به این گروهها به سبب بدفهمی آرای آنان بوده است.
نظر فلسفه ودرباره اهل تعطیل
...
تعطیل، اصطلاحی در کلام و عرفان اسلامی. تعطیل در لغت به معنای فرو گذاشتن و متوقف کردن کار است. در اصطلاح نفی وجود خداوند، نفی دخالت خداوند در جهان، نفی نبوت، نفی معاد و نیز نفی صفات خداوند را تعطیل گفته اند. این اصطلاح به طور عام در مقابل اسلام و توحید و به طور خاص در مقابل تشبیه به کار رفته است فرخی سیستانی، ص ۲۵۴؛. قائلان به تعطیل را «معطّله» یا «معطّلیه» و نیز «ملاحده» و «مهمله» می گفته اند.
گروههای مختلف معطله
بنا بر معانی تعطیل، به گروههای مختلفی معطّله گفته شده است، از جمله به گروهی که معتقد بوده اند عالم همیشه بوده و خواهد بود و صانعی علیم و حکیم ندارد. به این معنا، دهریه که شریعت را امری نامعقول، و عالم را قدیم می دانسته اند و می گفته اند خداوند صانع عالم نیست بلکه عقولِ افلاک و ستارگان، صانع گیاهان و حیوانات اند ، اهل تعطیل دانسته شده اند. در تقسیم بندیهای دیگر، این گروه از معطّله را در زمرة زنادقه و قرامطه و اهل اباحت آورده اند.
به گروههایی از عرب جاهلی نیز معطّله یا معطّله عرب گفته اند. گروهی از آنان منکر خدا و معاد بودند، گروهی خداوند را قبول داشتند، ولی معاد را منکر بودند و گروهی هم صرفاً نبوت و پیامبری را انکار می کردند. به گروه اخیر «عبادالاصنام» (بت پرستان) می گفتند.
معطله در مقابل مشبهه
از سوی دیگر، در مقابل مشبهه، به گروههایی که بیش تر جانب تنزیه را می گرفته اند، معطّله گفته شده است. به این معنا گروههای مختلفی را اهل تعطیل خوانده اند، مانند گروهی که می گفته اند خدا را نباید شی ء یا موجود یا حی یا قادر یا عالم و سمیع و بصیر و امثال اینها دانست. همچنین به گروههایی که زیادت صفات خدا را بر ذات انکار می کرده اند و قائل به عینیت ذات و صفات بوده اند، معطّله گفته شده است. جهمیه، معتزله، باطنیه یا اسماعیلیه و حکما و فلاسفه به رغم اختلاف نظرهایشان در باره صفات، همگی از جانب مخالفانشان اهل تعطیل دانسته شده اند. البته در مورد اخیر علت این نامگذاری صرفاً مسئله صفات نبوده و موضوعات دیگری نیز مطرح بوده که سبب تشدید این اتهام می شده است تا جایی که گاهی فلسفه را «علم تعطیل» خوانده اند. البته هیچ یک از گروههایی که به سبب نظرشان درباره صفات، اهل تعطیل دانسته شده اند، چنین اتهامی را نپذیرفته اند و غالباً اطلاق این عنوان به این گروهها به سبب بدفهمی آرای آنان بوده است.
نظر فلسفه ودرباره اهل تعطیل
...
wikifeqh: تعطیل
پیشنهاد کاربران
ایست، بند، تعطیل، توقف، درنگ، رکود، سکته، سکون، فترت، فرصت، متارکه، مکث
توقف
در پارسی " هشتن ، فرویش " ، نسک : فرهنگ برابرهای پارسی واژگان بیگانه از ابوالقاسم پرتو .
هشتیدن = تعطیل کردن
هشتاندن = به تعطیلی کشاندن
هشتیدن = تعطیل کردن
هشتاندن = به تعطیلی کشاندن
نیمه تعطیل:تق و لق tagholagh
فروهِشتَن
این واژه ی زیبای پارسی را هم بجای �تعلیق کردن�و هم با اندک چشم پوشی در برخی باره ها بجای �تعطیل کردن� می توان بکار برد. واژه ی یادآوری شده ی �فروگذاشتن� و از آن بهتر، �فرونهادن� را نیز می توان بکار برد.
این واژه ی زیبای پارسی را هم بجای �تعلیق کردن�و هم با اندک چشم پوشی در برخی باره ها بجای �تعطیل کردن� می توان بکار برد. واژه ی یادآوری شده ی �فروگذاشتن� و از آن بهتر، �فرونهادن� را نیز می توان بکار برد.
توقف از این هم تعطیل
تَعطیل
بَسته به هَم نِشَست ( =جُمله ) می تَوان : آسوده کاری یا آسوده روزی ، آسودِگی ، آسودمان ، آسوداری، آسایَندِگی را هُم به کار بُرد:
تَعطیلاتِ نوروزی = آسودمانِ/ آسایَندِگیِ/ آسودِگیِ نوروزی
روزِ تَعطیل = روزِ آسودِگی/ آسایَندِگی/ آسودمانی
بیست وُ پَنجُم تَعطیل اَست = بیست وُ پَنجُم آسوده روزی/ کاری اَست
سِتاکِ " سودَن یا ساییدَن به گونه ای کُنِش یا کُنایی
( فَعالیَت ) یا کار گُفته می شُده که با پیشوَندِ - آ ناکی ( مَنفی ) شُده اَست :
آسودَن : آ - سودَن
آساییدَن : آ - ساییدَن
آسایاندَن : آ - سایاندَن
به نِگَر می رَسَد اَگَر واژه هایِ آشنا وَ جااُفتاده یِ پارسی را به کار بِگیریم زودتَر آن را به کار می گیرَند ، چون واژه هایِ کَمتَر آشِنا یا ناآشِنا نیاز به زَمانِ دِرازتَری بَرایِ جااُفتادَن دارَند ، اَگَرچه می تَوان آنها را هَم دَر نِوِشتارها ها وَ هَم دَر گُفتارها آرام آرام به کار بُرد تا چِشم ها وَ سِپَس تَر گوش ها به آنها خو بِگیرَند.
بَسته به هَم نِشَست ( =جُمله ) می تَوان : آسوده کاری یا آسوده روزی ، آسودِگی ، آسودمان ، آسوداری، آسایَندِگی را هُم به کار بُرد:
تَعطیلاتِ نوروزی = آسودمانِ/ آسایَندِگیِ/ آسودِگیِ نوروزی
روزِ تَعطیل = روزِ آسودِگی/ آسایَندِگی/ آسودمانی
بیست وُ پَنجُم تَعطیل اَست = بیست وُ پَنجُم آسوده روزی/ کاری اَست
سِتاکِ " سودَن یا ساییدَن به گونه ای کُنِش یا کُنایی
( فَعالیَت ) یا کار گُفته می شُده که با پیشوَندِ - آ ناکی ( مَنفی ) شُده اَست :
آسودَن : آ - سودَن
آساییدَن : آ - ساییدَن
آسایاندَن : آ - سایاندَن
به نِگَر می رَسَد اَگَر واژه هایِ آشنا وَ جااُفتاده یِ پارسی را به کار بِگیریم زودتَر آن را به کار می گیرَند ، چون واژه هایِ کَمتَر آشِنا یا ناآشِنا نیاز به زَمانِ دِرازتَری بَرایِ جااُفتادَن دارَند ، اَگَرچه می تَوان آنها را هَم دَر نِوِشتارها ها وَ هَم دَر گُفتارها آرام آرام به کار بُرد تا چِشم ها وَ سِپَس تَر گوش ها به آنها خو بِگیرَند.
بسته، بسته شدن
کلمات دیگر: