[ویکی اهل البیت] مختار بن ابی عبید مکنی به ابواسحاق در سال اول هجری به دنیا آمد. پدرش ابو عبید از مردان صالح
قبیله ثقیف بود که در واقعه قس ناظف در جنگ با ایرانیان به شهادت رسید و مادرش دومه دختر وهب بن عمر بن معتب که ابوعبید به واسطه خوابی که دید و در خواب به او گفته شد که با دومه ازدواج کند او را به همسری خویش برگزید.
گفته شده مختار خود در واقعه قس ناظف در حالی که سیزده سال بیشتر نداشت حاظر بود و قصد داشت در قتال شرکت کند که عمویش سعد بن مسعود مانع او شد. بی باکی، شجاعت، بلند همتی، زیرکی و حاضر جوابی اوصافی بود که مختار از همان ابتدا با آنها بالید. از اصبغ بن نباته نقل شده است که مختار را دیدم که بر زانوی امیر المومنین نشسته بود و آن حضرت دست بر سرش می کشید و می گفت : ای کَیِس ای کَیِس و به همین خاطر کیسان نامیده شد. که فرقه کیسانیه به او منتسب است
زمانی که مسلم بن عقیل به کوفه آمد تا برای حضرت ابا عبدالله علیه السلام بیعت بگیرد، او اولین نفری بود که با مسلم پیمان بست، سپس خانه اش را در اختیار مسلم قرار داد تا در آن جا، مسلم از مردم بیعت بگیرد.
پس از ورود ابن زیاد به کوفه و فراری شدن مردم از دور مسلم، مختار به همراه عده ای دیگر از بزرگان کوفه به زندان افتادند و به هنگام واقعه کربلا در زندان بسر می برد.
طبق آنچه ابراهیم بن محمّد ثقفی در کتاب «الغارات» نوشته است : «عبیدالله
میثم تمار را حبس نمود و با او مختار را به زندان افکند. میثم تمّار در زندان به مختار نوید می دهد که : تو به زودی آزاد می شوی و برای انتقام خون حسین قیام می کنی و همین کسی که قصد کشتن تو را دارد را می کشی.»
پس از جریان کربلا، شوهر خواهرش عبدالله بن عمر - فرزند
خلیفه سوم که در میان مردم به عنوان صحابی رسول الله صلی الله علیه و آله و فقیه، مشهور بود - در نزد یزید برای او وساطت نمود و مختار به دستور یزید از زندان آزاد شد.
او پس از اطلاع یافتن از آمادگی مردم کوفه، در سال 64 هجری از مکه وارد کوفه شد. در این زمان قیام توابین با شکست روبرو شده بود.
مختار، در 14 ربیع الاول سال 66 در کوفه قیام کرد و عبدالله بن مطیع را که کارگزار عبدالله بن زبیر بود بیرون نمود. آغاز قیامشان با شعار «یا منصور امت » و «یا لثارات الحسین » بود.
wikiahlb: شیعه مختار را نیکو عقیده و معتقد به ولایت می دانند.در این مقاله سعی و تلاش بر این است که درباره مختار به بحث و گفتگو بنشینیم و شخصیت او را از منظر شیعه و اهل
سنت بررسی کنیم.به همین جهت در بخش نخست، سخنان علمای وهابی و سلفی ها را نقل کرده و دیدگاه آنان را مطرح می کنیم. در بخش دوم دیدگاه شیعیان را درباره شخصیت و بحث های مرتبط با ایشان پی خواهیم گرفت. البته در جامعه شیعه نیز از دیرباز درباره مختار بن ابی عبید ثقفی، دیدگاه های مختلفی وجود داشته است؛ اما جمهور علمای شیعه و پیروان
اهل بیت به پیروی از آن بزرگواران و روایاتی که در ستایش او نقل شده، نسبت به مختار دیدگاه خوبی دارند و او را به خاطر انتقام گرفتن از قاتلان سیدالشهداء (علیه السّلام) ستایش می کنند.
قبل از شروع در مباحث فصل نخست، لازم است این شخصیت بارز اسلامی را که در طول تاریخ مظلوم بوده، و مورد بی مهری و کم لطفی واقع شده، از جهت نسب و خانواده معرفی نماییم:
← پدر
مختار در همان سالی که رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) از مکه به مدینه هجرت نمود، متولد شد؛ اما مورخان تصریح نکرده اند که در کدام ماه به دنیا آمده است.ابن نمای حلی می نویسد: وَکَانَ مَوْلِدُهُ فِی عَامِ الْهِجْرَةِ وَحَضَرَ مَعَ اَبِیهِ وَقْعَةَ قُسِّ النَّاطِفِ وَهُوَ ابْنُ ثَلَاثَ عَشْرَةَ سَنَةً وَکَانَ یَتَفَلَّتُ لِلْقِتَالِ فَیَمْنَعُهُ سَعْدُ بْنُ مَسْعُودٍ عَمُّهُ.
ابن نما حلی، جعفر بن محمد، ذوب النضار فی شرح الثار، ص۶۰-۶۱، تحقیق:فارس حسون کریم، ناشر:مؤسسة النشر الاسلامی التابعة لجماعة المدرسین بقم المشرفة، الطبعة الاولی ۱۴۱۶.
با توجه به شخصیت خانوادگی، مختار دارای ویژگی های همانند: ولایت مداری، تدین، شجاعت، سخاوت، ایثار و فداکاری، همت بلند، عقل و هوش، راستی و صداقت، درایت و توانائی در جنگ و مبارزه و . . . بود.ابن نمای حلی در مورد ویژگی های او می نویسد:فَنَشَاَ مِقْدَاماً شُجَاعاً لَا یَتَّقِی شَیْئاً وَتَعَاطَی مَعَالِیَ الْاُمُورِ وَکَانَ ذَا عَقْلٍ وَافِرٍ وَجَوَابٍ حَاضِرٍ وَخِلَالٍ مَاْثُورَةٍ وَنَفْسٍ بِالسَّخَاءِ مَوْفُورَةٍ وَفِطْرَةٍ تُدْرِکُ الْاَشْیَاءَ بِفَرَاسَتِهَا وَهِمَّةٍ تَعْلُو عَلَی الْفَرَاقِدِ بِنَفَاسَتِهَا وَحَدْسٍ مُصِیبٍ وَکَفٍّ فِی الْحُرُوبِ مُجِیبٍ وَمَارَسَ التَّجَارِبَ فَحَنَّکَتْهُ وَلَابَسَ الْخُطُوبَ فَهَذَّبَتْهُ.
ابن نما حلی، جعفر بن محمد، ذوب النضار فی شرح الثار، ص۶۱، تحقیق:فارس حسون کریم، ناشر:مؤسسة النشر الاسلامی التابعة لجماعة المدرسین بقم المشرفة، الطبعة الاولی ۱۴۱۶.
...
wikifeqh:
مسجد کوفه قرار دارد. قبر وی، تا مدت ها نامشخص بود؛ تا اینکه شیخ عبدالحسین تهرانی به جست جوی آرامگاه مختار پرداخت و آن را بازسازی کرد.
مختار بن ابی عبید ثقفی، از شخصیت های مشهور و جنجالی شیعه در سده اول هجری است که پس از واقعه عاشورا، در کوفه قیام کرد و موفق شد از قاتلان امام حسین (علیه السّلام) انتقام بگیرد و بیشتر آنها را به سزای اعمال خود برساند.پدر مختار، ابوعبید بن مسعود، از قبیله ثقیف بود که در زمان حیات رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم)،
اسلام آورد و از
صحابه آن حضرت، به شمار می آید. او در زمان خلافت عمر بن خطاب، از سرداران و فرماندهان لشکر مسلمانان در جنگ های
فتح ایران بود و در یکی از این جنگ ها، در حادثه «یوم الجسر» که بین
حیره و
قادسیه رخ داد، به شهادت رسید.
ابن اثیر، علی بن محمد، اسد الغابة، ج۵، ص۲۰۵.
مزار مختار ثقفی، امروزه در زاویه جنوب غربی حرم مسلم بن عقیل، متصل به دیوار مسجد کوفه قرار دارد. قبر وی، به مرور زمان، از بین رفت و محل آن نامشخص گردید؛ تا اینکه شیخ عبدالحسین تهرانی، معروف به شیخ العِراقَین، که از سوی حکومت قاجار به قصد بازسازی عتبات عالیات، به عراق آمده بود، در گوشه های مسجد کوفه به جست جوی آرامگاه مختار پرداخت تا آن را بازسازی کند. آنها در آغاز در محل دکه بزرگی که مقابل حرم هانی بن عروه در صحن مسلم بن عقیل و متصل به دیوار مسجد بود، به جست جو پرداختند و آن را حفر کردند. اما نشانه های حمامی را در آنجا یافتند و مشخص شد که اینجا، محل قبر مختار نیست. پس از آن، سیدرضا، فرزند سیدمحمدمهدی بحرالعلوم به او گفت که هرگاه پدرش، از گوشه شرقی کنار دیوار مسجد کوفه (محلی که امروزه به عنوان قبر مختار شناخته می شود) عبور می کرد، می گفت: «برای مختار
سوره فاتحه بخوانیم».
عمارت قبر
شیخ العراقین دستور داد تا آن محل را کندند و سنگی آشکار شد که روی آن، نوشته شده بود: «این قبر
مختار بن ابی عبید ثقفی است». بدین ترتیب، مشخص شد که آرامگاه مختار، آنجاست. تاریخ عمارت قبر مختار، سال ۱۲۸۵ ه. ق، بیان شده است.
براقی، سیدحسین، تاریخ کوفه، ص۱۱۳.
...
