یزید بن معاویه

یَزید بن مُعاویه (۲۵ـ۶۴ق)
دومین خلیفۀ اموی (۶۰ـ۶۴ق) فرزند معاویه. مادرش میسون از قبیلۀ بادیه نشین کلب بود. بخشی از عمر یزید در میان قبیله مادرش گذشت و تحت تأثیر فرهنگ حاکم بر قبیله، به شعر و شکار و شراب خوارگی رو آورد. معاویه چند سال پیش از مرگش، برای خلافت او از مردم بیعت گرفت. نخستین اقدام او هم گرفتن بیعت از بزرگان اسلام و مردم مدینه بود. یزید به فرمانروای مدینه فرمان داده بود در صورت خودداری، آنان را به قتل برساند. دو تن از این شخصیت ها در برابر تهدید یزید مقاومت کردند: امام حسین (ع) و عبدالله بن زبیر که مدینه را ترک کردند و جداگانه به مکه رفتند. امام (ع) از مکّه به سوی کوفه حرکت کرد که اهالی آن جا با ارسال هزاران نامه، او را به شهر خود دعوت کرده بودند؛ اما با حکومت یافتن عبیدالله بن زیاد بر کوفه، امام (ع) با خویشان و اصحاب خود تنها ماندند و در عاشورای ۶۱ق در کربلا به شهادت رسیدند. یزید در ۶۳ق فرمان داد تا اهالی مدینه که علیه او شورش کرده بودند، مورد قتل و غارت قرار گیرند که به آن فاجعه حَرّه می گویند. سپس لشکریان او به مکه یورش بردند و با منجنیق کعبه را به آتش و سنگ بستند که عبدالله بن زبیر در آن جا پرچمخلافت برافراشته بود. ولی با آنکه مکه محاصره شد نتوانستند به آن جا دست یابند.با مرگ یزید مکه از محاصره رهایی یافت.

[ویکی فقه] ابوخالد یزید بن معاویة بن ابی سفیان در سال ۲۵ یا ۲۶ هجری از مادری به نام میسون دختر بجدل کلبی به دنیا آمد.
قبیله کلب از قبایل چادرنشین اطراف حوارین (حوارین از آبادی های حلب و از دهکده های خوش آب و هوای منطقه حمص در شام است.) بوده صاحب نفوذ و نفوس بسیار در منطقه بودند. آنان قبل از مسلمان شدن بر دو آیین مسیحیت و بت پرستی بودند گویا معاویه به جهت نفوذ بسیار آنان در منطقه و برخی مصالح سیاسی با دختری از این قبیله به نام میسون ازدواج کرد. اما میسون دمشق و فضای محدود قصر معاویه را برنتافته اشعاری در مدح بیابان و قبیله و مذمت قصر معاویه سرود؛ این اشعار به گوش معاویه رسید از این رو میسون را سرزنش کرده طلاقش داد. میسون در حالی که به یزید حامله بود به قبیله اش برگشت و در آن جا یزید را به دنیا آورد. اما در کتاب تجارب السلف نقل دیگری نیز از این واقعه بیان شده است که بنا بر این قول نامشروع بودن تولد یزید اثبات می گردد؛ در این کتاب از قول عده ای از مورخان آمده: «میسون دختر بجدل را(جهت ازدواج) نزد معاویه بردند در حالی که او از غلام پدر خود "سفاح" حامله بود؛ او پیش معاویه وضع حمل کرد.» در هر صورت، میسون پس از طلاق ، به همراه فرزندش "یزید " به قبیله خود بازگشت؛ یزید در میان این قبیله که از قبایل فصیح عرب بود رشد کرد و بزرگ شد. این امر باعث شد که یزید از سویی از این قبیله و نیز از مادرش که در فصاحت و بلاغت حظی وافر داشت فصاحت و بلاغت را به خوبی بیاموزد و از سوی دیگر تحت تاثیر عقاید مسیحیان تازه مسلمان این قبیله پرورش یابد. حمایت های او از مسیحیان پس از رسیدن به خلافت و خصوصا شعرای آنان چون اخطل مسیحی و نیز وجود مشاوران مسیحی هم چون سرجون نصرانی در دربار او و نیز سازش با اروپائیان از جمله مؤیداتی است که تاثیر این پرورش را بر شخصیت یزید تایید می کند.
بیعت خواهی معاویه برای یزید
معاویه پس از بدست گرفتن خلافت، سعی در تثبیت آن در خاندان خود کرد. او کوشید برای یزید از مردم بیعت بگیرد اقدامی که در همان گام نخست با مخالفت بسیاری از مسلمانان روبرو شد. یزید قبل از رسیدن به خلافت به نواختن ساز و آواز و شرب خمر شهرت داشت و به قدری در این کار افراط می کرد که پدرش معاویه نیز او را توبیخ نموده او را از افراط در شرب خمر منع می نمود. از این رو هنگامی که معاویه خواست او را به ولایتعهدی خود برگزیند جمعی از مسلمانان از این امر در شگفت شدند و آن را نپذیرفتند. معاویه برای ترمیم چهره زشت یزید و موجه جلوه دادن او برای تصدی امر خلافت، او را در سال۵۱ هجری، بعنوان سرپرست حجاج شام به مکه فرستاد. اما در این سفر نیز، یزید نتوانست از شرب خمر چشم بپوشد و پس از ورود به مدینه در بزم شراب نشست. در سال ۵۲ هجری یزید به دستور معاویه همراه با لشکر شام، راهی سرزمین روم گردید. لشکر شام به سوی مرزهای روم به حرکت درآمد اما یزید به همراه همسرش ام کلثوم در محلی به نام دیر مران توقف کرده سرگرم عیاشی و میگساری بود که مطلع شد سپاه اسلام در منطقه «غذقذونه» دچار وبا و آبله شده متحمل تلفات سنگینی شده اند؛ اما با کمال وقاحت و سنگدلی ضمن اشعاری ابراز داشت از این که جماعت مسلمانان دچار تب و آبله و وبا شوند و بمیرند باکی ندارد. سخنی که حتی معاویه را نیز برافروخت و به یزید دستور داد که باید به اردوگاه مسلمین بپیوندد او هم بالاجبار حرکت کرده همراه سپاه به قسطنطنیه رفت؛ اما آنان موفق به فتح این شهر نشده بازگشتند. در این جنگ ابن عباس، عبدالله بن زبیر، ابوایوب انصاری و دیگران نیز حضور داشتند. علی رغم مخالفت های بسیاری که از سوی مسلمانان بخصوص بزرگان مکه و مدینه، صورت گرفته بود، معاویه بر بیعت مسلمانان با یزید، اصرار ورزیده سرانجام موفق شد در سال ۵۶ هجری برای یزید از مردم بیعت بگیرد.
اوضاع سیاسی در عصر یزید بن معاویه
دوران کوتاه سلطنت یزید بن معاویه از نظر سیاسی دورانی بسیار پر التهاب و پر تشنج بود و حکومت سه سال و اندی یزید، بیشتر صرف سرکوب قیام های داخلی و آرام نمودن اوضاع ممالک اسلامی سپری شد. او در ایام حکومتش با شدت تمام، هرگونه مخالفتی را در نطفه خفه نمود؛ فشار و اختناق در حکومت او به حدی رسیده بود که مسعودی در توصیف این دوره چنین می نویسد: «سیره یزید همان سیره فرعون بود، بلکه فرعون عاد ل تر از او در میان رعیتش و منصفتر از او در میان خاص و عامش بود.» «او در سال اول حکومتش امام حسین علیه السّلام و اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم را کشت و در سال دوم حرمت حرم رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم (مدینه) را، شکست و آن را سه روز تمام بر سپاهیانش حلال کرد در سال سوم کعبه را مورد تاخت و تاز قرار داد و آن را به آتش کشید.» اعمال و اقدامات یزید در این مدت کوتاه، سرآغازی شد بر بسیاری از درگیری ها و مخالفت ها علیه خلفای اموی در آینده، مخالفت ها و قیام هایی که سرانجام موجبات سر آمدن عمر دولت ننگین اموی را فراهم آورد
بررسی حوادث و وقایع دوران یزید بن معاویه
...