روس

روس می تواند به یکی از موردهای زیر اشاره داشته باشد:
۱. مردم روس که از نژاد اسلاو هستند و مردمان این نژاد بیشتر در کشور روسیه زندگی می کنند.
۲. روس، دهستانی در استان خائن اسپانیا است.

روس (Russian)
بزرگ ترین گروه قومی اسلاو، ساکن جمهوری فدراتیو روسیه با جمعیتی بیش از ۱۶۰میلیون نفر، که بالغ بر ۱۲۰میلیون نفر از آن ها در روسیه و بقیه عمدتاً در کشورهای میانۀ بالتیک سکونت دارند. زبان روسی، از دستۀ زبان های اسلاو شرقی و از گروه زبان های هندواروپایی است. خط روسی نسبتاً جدید است و آن را در میانۀ قرن ۹م دو برادر از مبلغان مسیحی یونانی به نام های سنت سیریل و سنت متودیوس، بر پایۀ خط یونانی ساختند. ادبیات روس نیز صرف نظر از وقایع نامه ها، سرودها و داستان های مذهبی، از میانۀ قرن ۱۸ و دورۀ پطر کبیر و با شاهزاده آنتیوخ کانتمیر، از اشراف مولداوی، آغاز و در کمتر از ۱۵۰ سال به یکی از غنی ترین گروه بندی های ادبیات جهان تبدیل شد. رئالیسم انتقادی، در بوتۀ ادبیات روسی پرورش یافت و از آن طریق به صورت یکی از بزرگ ترین مکاتب ادبی جهان درآمد. قدمت این قوم به عصر حجر و دست کم به دورۀ میان سنگی می رسد و نشانه هایی از حضور روس ها در حواشی شرقی و شمالی کوهستان کارپات، اراضی سمت راست رودخانۀ ویستول و اراضی میان رودخانه های دنیپر و دنیستر و سمت راست حوزۀ علیای رودخانۀ دن در قرون آغازین هزارۀ اول پ م، وجود دارد. قوم روس در قرون میانی، بر اثر یورش های اقوام بیابان گردی چون سکاها، و مهاجرت اجباری آن ها تا سرچشمه های دو رودخانۀ ولگا و دن، انتشار یافت. سکاها و سرمت ها و پس از آنان، هون ها و آوارها و خزرها چندین قرن بر روس ها حکومت کردند. در اواخر قرن ۸م، دسته هایی از وایکینگ های اسکاندیناوی، استپ های روسیه را گرفتند و بر روس ها چیره شدند. این مردم را، وارانگری، وارانگیان، یا وارگ ها می نامیدند. نخستین دولت روس را روریک وارانگیایی (حک: ۸۶۲ـ۸۸۰م) در نووگراد تأسیس کرد و به این ترتیب تاریخ روسیه آغاز شد. پیدایش این دولت با انتشار مسیحیت در روسیه همراه بود. سنت سیریل و سنت متودیوس در همین سال ها به تبلیغ مسیحیت در روسیه پرداختند. روس ها تا این زمان بت پرست بودند. بزرگ ترین خدای آنان، پرون نام داشت که خدای آتش و آذرخش بود و روس ها هر ساله گروهی را قربانی او می کردند. الگ فرزند روریک مقر دولت را به شهر کیِف انتقال داد. ولادیمیر اول ( ـ۱۰۱۵م)، پسر سویاتوسلاو و نوۀ قدیسه اولگا، سرانجام به مسیحیت بیزانسی پیوست و آن را به مذهب رسمی دولت و مردم روسیه تبدیل کرد و برای همین به ولادیمیر قدّیس موسوم شد. پس از یاروسلاو، فرزند ولادیمیر، قلمرو دولت کیف میان وارثان او تقسیم شد. این چندگانگی، صرف نظر از دورۀ ولادیمیر مونوماک، تا عصر مغولان دوام آورد و پس از آن تا اعتلای دوک نشین مسکو باقی ماند. روسیۀ قرون ۱۰ـ۱۱م گرفتار حملات اقوام چادرنشین آسیایی، مانند بجناک ها و قبچاق ها، بود. با هجوم مغولان، در نیمۀ اول قرن ۱۳م، بخش اعظم روسیه در این حملات ویران شد و صدها هزار تن از مردم روسیه به قتل رسیدند. روس ها بیش از دو قرن در خدمت مغولان باقی ماندند و لطمات بسیار سنگینی را تحمل کردند. سیطرۀ مغولان پس از ۱۵۰ سال روبه افول نهاد و دوک نشین مسکو رفته رفته محوری برای اتحاد دوبارۀ دولت روسیه شد.