استان کردستان

مختصات: ۳۵°۱۸′۴۱″شمالی ۴۶°۵۹′۴۶″شرقی / ۳۵٫۳۱۱۳°شمالی ۴۶٫۹۹۶۰°شرقی / 35.3113; 46.9960
سد قشلاق
سد گاوشان
سد گلبلاغ
سد وحدت
سد سیاه زاغ
استان کردستان یکی از استان های ایران به مرکزیت شهر سنندج است که در غرب کشور واقع شده است. مساحت این استان ۲۸٬۲۰۰ کیلومتر مربع معادل ۱/۷٪ مساحت کل کشور ایران است. این استان که در دامنه ها و دشت های پراکنده سلسله جبال زاگرس میانی قرار گرفته است، از شمال به استان های آذربایجان غربی و زنجان، از شرق به همدان و زنجان، از جنوب به استان کرمانشاه و از غرب به اقلیم کوردستان و کشور عراق محدود است. استان کردستان با کشور عراق ۲۰۰ کیلومتر مرز مشترک دارد. استان کردستان براساس آخرین تقسیمات کشوری در سال ۱۳۹۰ دارای ۱۰شهرستان، ۲۹شهر، ۳۱بخش، ۸۶دهستان و ۱۶۹۷آبادی دارای سکنه و ۱۸۷ آبادی خالی از سکنه بوده است. شهرستان های این استان عبارتند از: سنندج، سقز، مریوان، بانه، قروه، کامیاران، بیجار، دیواندره، دهگلان و سروآباد.بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵ استان کردستان ۱٫۶۰۳٫۰۱۱ نفر جمعیت دارد که ۶۶درصد شهری و ۳۴درصد را جمعیت روستایی تشکیل می دهد. تراکم نسبی جمعیت معادل ۵۱٫۲ نفر در کیلومتر مربع است.
۱٬۴۹۳٬۶۴۵ نفر (1390)
کردستان متشکل از دو کلمهٔ «کُرد» و پسوند «ستان» به معنی مکان است. کردستان مکان و سرزمین کردها و ناحیه ای در غرب ایران است. کلمهٔ کردستان اولین بار به طور رسمی در دورهٔ سلجوقی به کار برده شد و از آن پس ثبت گردید.

[ویکی فقه] کردستان با وسعتی معادل ۲۸۲۰۳ کیلومتر مربع در غرب ایران قرار دارد و مرکز آن شهر سنندج است. این استان که در دامنه ها و دشت های پراکنده سلسله جبال زاگرس میانی قرار گرفته است، ۱۴۳۸۵۴۳ نفر جمعیت دارد که بیشتر آنها به شاخه های گوناگون زبان کردی تکلم می کنند. این استان منطقه ای کاملاً کوهستانی است که از مریوان تا دره قزل اوزن و کوه ههای زنجان جنوبی در مشرق گسترده شده است. ناهمواری های این استان که تحت عنوان ناحیه کوهستانی کردستان مرکزی بررسی می شود، مشتمل بر دو بخش غربی و شرقی است. این دو قسمت از نظر شکل پستی و بلندی و جنس زمین متفاوتند. قسمت وسیعی از سنندج، مریوان و سرزمین های اطراف آنها تا جنوب کردستان بخش کوهستانی غربی را تشکیل می دهد. در این ناحیه شعبه های رود قزل اوزن در شرق و شمال شرقی و رود سیروان در حنوب چهره زمین را به طور کامل تغییر داده اند. بخش کوهستانی شرقی، قسمت های شرقی سنندج را دربرمی گیرد و درحد فاصل ناحیه غربی و شرقی، یک رشته از ارتفاعات آتشفشانی شمالی - جنوبی را به وجود می آورد. مرتفع ترین دشت این ناحیه «هوه تو» خوانده می شود که با دو هزار و دویست متر ارتفاع در شمال سنندج واقع شده است. بلندترین کوه های این ناحیه، شاه نشین در شمال بیجار، شیدا در مرکز و پنجه علی بین قروه و سقز است. استان کردستان به طور کلی تحت تأثیر دو جریان عمده هوای گرم و سرد قرار دارد و اقلیم های گوناگونی را به وجود می آورد. اقلیم کردستان متاثر از توده های هوای گرم و مرطوب مدیترانه ای است که این توده ها موجب بارندگی هایی در بهار و ریزش برف در زمستانها شده است. این توده های هوایی که از اقیانوس اطلس و دریای مدیترانه با برخورد به ارتفاعات زاگرس بخش قابل توجهی از رطوبت را بصورت بارش های پراکنده برف و باران در این منطقه نشان میدهند. نفوذ توده های مرطوب زمستانی و بهاری در مریوان و دریاچه زریوار تأثیر فراوانی در مرطوب و معتدل شدن هوای این ناحیه دارد. میزان رطوبت و بارش مناسب باعث ایجاد جنگل های انبوه بلوط و گونه های مختلف درختان جنگلی شده است. بیشترین میزان بارش جوی در ناحیه غربی استان (شهرهای بانه و مریوان) حدود هشتصد میلی متر در سال و کمترین میزان بارندگی آن در ناحیه شرقی حدود چهارصد میلی متر در سال است.
موسسه مطالعات ایران و اوراسیا
...