کلمه جو
صفحه اصلی

استان کرمان

دانشنامه عمومی

مختصات: ۳۰°۱۷′۲۷″شمالی ۵۷°۰۴′۰۴″شرقی / ۳۰٫۲۹۰۷°شمالی ۵۷٫۰۶۷۹°شرقی / 30.2907; 57.0679
شهرهای مهم استان کرمان
سیرجان: جغرافی نویسان عرب آن را السیرجان و الشیرجان نوشته اند. این شهر پایتخت قدیم ایالت کرمان بوده و مرکزیت آن در کرمان تا زمان آل بویه ادامه داشت؛ اما در آن زمان، ابن الیاس که حاکم بویهی کرمان بود، به علت نامعلومی کرسی کرمان را از سیرجان به بردسیر (شهر فعلی کرمان) منتقل ساخت. همچنین سیرجان از بابت قرار گرفتن در مسیر استان های همجوار و مسیر جاده تهران بندر عباس، چهار راه اقتصادی استان کرمان نامیده می شود
بردسیر (کرمان فعلی): یاقوت حموی اگر چه به نقل از ابن بناء بشاری، سیرجان را بزرگ ترین شهر کرمان به شمار آورده است، اما خود، بردسیر را بزرگ ترین شهر کرمان در پایین دستِ کویرِ واقع در میان کرمان و خراسان می داند.
استان کِرمان پهناورترین استان ایران و مرکز آن کلانشهر کرمان است. استان کرمان در جنوب شرقی ایران قرار گرفته و جمعیت آن در سال ۱۳۹۵ و بر اساس آمار مرکز آمار ایران برابر با ۳٬۱۶۴٬۷۱۸ تن بوده است. کرمان با دربر گرفتن بیش از ۱۱ درصد از وسعت ایران با حدود ۱۸۳٬۲۸۵ کیلومتر مربع کمابیش اندازه کشور سوریه بزرگی دارد و پهناورترین استان ایران می باشد.کرمان نهمین استان پرجمعیت کشور محسوب می شود. کرمان از استان های مهم و تاریخی کشور به شمار می آید. استان کرمان مرکز جنوب شرق کشور است و به نوعی مرجع صنعتی، فرهنگی، سیاسی، کشاورزی دانشگاهی-علمی، مذهبی و سایر شاخص ها در میان استان های منطقه جنوب شرق کشور است. استان کرمان همچنین بیش از ۶۶۰ اثر ملی ثبت شده دارد و از استان های تاریخی ایران است. استان کرمان ۷ اثر ثبت شده در میراث جهانی یونسکو دارد و رتبه نخست ایران را از این حیث دارد. مرکز استان کرمان، کلانشهر کرمان است که مهم ترین شهر جنوب شرق کشور و از شهرهای بزرگ ایران محسوب می شود. استان کرمان همچنین چندین سال متوالی رتبه نخست صادرات غیرنفتی کشور را از آن خود کرده است.
نام کرمان از نام یکی از ده شاخه اصلی پارسیان که به جنوب ایران آمدند گرفته شده است. شاخه های اصلی پارسیان این ها بودند:پاسارگادی، مارافی، کرمانی، ماسپی، پانتیالی، دِروسی، دایی، مَردی، دروپیکی و ساگارتی.کرمان در زمان هخامنشیان بخش عظیمی از شَهر (ساتراپی) فارس به شمار می رفت. از شهرهای کهن این سامان سیرجان (شیرگان باستان)، شهربابک، ۰ بردسیر، بافت (تپه یحی) (به اردشیر باستان)، گُواشیر (کرمان امروزی)، فهرج (پهره باستان) و ارگ بم، نرماشیر، راین، جیرفت و رفسنجان است.
آقامحمد خان قاجار، تعدادی از مردم آن را کور کرد. وی یک هزار تن از جوانان تنومند این استان را به سرکردگی مرتضی قلی خان کرمانی به تهران فرستاد و پس از آن به میاندوآب و سراب و برخی نقاط دیگر آذربایجان تبعید کرد. این کرمانیان پس از چند نسل در جمعیت این شهرها حل شدند ولی در میاندوآب تا مدتی پیش محله هایی به نام محله کرمانی ها، سیرجانی ها، زرند، راه بُر و لک ها وجود داشت.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] استان کرمان در جنوب شرقی ایران واقع شده و مرکز آن شهر کرمان است. مساحت این استان در حدود ۱۷۵۰۶۹ کیلومتر مربع می باشد و جمعیت این استان طبق سرشماری سال ۱۳۸۵ مرکز آمار ایران برابر با ۵۱۵،۱۱۴ نفر بوده است. ارتفاعات این استان از رشته کوه های مرکزی ایران چین خوردگی های آتشفشانی آذربایجان شروع می شود و تا بلوچستان امتداد دارد و دنباله آن چندین بار در فلات مرکزی به وسیله حوزه های پست داخلی و کویر قطع می شود. رشته کوه های مرکزی در این منطقه دشت های وسیع استان را از یکدیگر جدا می سازند. این کوه ها به طور کلی ۲ رشته عمده هستند که از شمال غربی به جنوب شرقی کشیده شده اند و مهم ترین آن رشته کوه های بشاگرد کوهبنان است. این رشته کوه ها دنباله کوه های جندق و بیابانک هستند که تا کرمان و بم گسترش یافته اند. رشته دوم کوه هایی هستند که از یزد تا کرمان و چال جازموریان کشیده شده اند و به موازات رشته اول امتداد دارند. استان کرمان دارای آب و هوای متنوعی است. مثلاً در قسمت های شمالی که نزدیک کویر است، آب و هوای خشک و کویری و در قسمت جنوبی آب و هوایی معتدل و دلپذیر دارد. بیشتر نقاط شهر کرمان با کوه احاطه شده است. کرمان شب های زمستانی بسیار سردی دارد. کوه های جوپار و پلوار و جفتان در جنوب و جنوب شرق کرمان در تمام طول سال برف دارند. متوسط مقدار باران در طول سال در کرمان معادل ۱۳۵ میلی متر است. به دلیل نزدیکی کرمان به کویر لوت، این شهر در تابستان گرم و در بهار دارای طوفانهای شن می باشد، ولی بطور کلی آب و هوای این شهر به نسبت خنک است.
موسسه مطالعات ایران و اوراسیا
...


کلمات دیگر: