کلمه جو
صفحه اصلی

عسکر مکرم

فرهنگ فارسی

شهری است مشهور از نواحی خوزستان منسوب به مکرم بن معزائ حارث یکی از افراد بنی جعونه بن حارث بن نمیر بن عامر بن صعصعه شهری است معروف و گویا معرب است

لغت نامه دهخدا

عسکر مکرم. [ ع َ ک َ رِ م ُ رَ ] ( اِخ ) شهری است مشهور از نواحی خوزستان ، منسوب به مکرم بن معزاء حارث ، یکی از افراد بنی جَعْوَنةبن حارث بن نُمَیربن عامربن صعصعة. ( از معجم البلدان ). شهری است معروف ، و گویا معرب است. ( از المعرب جوالیقی ). شهری است [ از شهرهای ناحیت خوزستان ] با سواد بسیار و خرم و آبادان و بانعمت ، و همه شکرهای جهان سرخ و سپید و قند از آنجا افتد. ( حدود العالم چ دانشگاه ص 138 ). و آن اندر میان دو رود شوشتر و مَسرُقان واقع است. ( از حدود العالم ص 45 و 46 ). یکی ازنه قریه و ده اهواز، واقع میان شوشتر و رامهرمز. ( یادداشت مرحوم دهخدا ). وجه تسمیه عسکر مکرم این است که حجاج عامل معروف بنی امیه در عراق یکی از سرکردگان عرب را بنام مکرم برای خاموش کردن فتنه ای به خوزستان گسیل داشت و سردار مزبور نزدیک خرابه های شهری که به فارسی رستم گواد نام داشت و اعراب آن را «رستاقباذ» نامیدند مستقر شد و این مکان بعدها به عسکر مکرم ، یعنی اردوگاه مکرم ، معروف گردید. اکنون نام عسکر مکرم در نقشه ها دیده نمیشود ولی بجای آن خرابه های بندقیر است که در آنجا آب گرگر ( مسرقان ) به کارون میریزد.در قرن چهارم هجری عسکر مکرم شهری بود بر دو جانب نهر مسرقان و جانب غربی آن بزرگتر بود و بوسیله دو جسر بزرگ که از قایق های بهم بسته تعبیه شده بود به جانب دیگر اتصال داشت. شهر دارای بازاری باشکوه بود که با مسجد جامع هر دو در جانب غربی واقع بودند. ازجمله عیوب عسکر مکرم وجود عقربهای سمی در آن شهر بود که هیچکس از گزند آنان بی نصیب نمی ماند. حمداﷲ مستوفی گوید: «شاپور ذوالاکتاف تجدید عمارتش کرد و برج شاپور خوانند بر دو جانب آب دودانگه تستر نهاده است و در اول به لفظ لشکر خواندند و لشکربن طهمورث دیوبند ساخته ، شهری بزرگ است ، از همه ولایت خوزستان هوای آن خوشتر است ». و در این شهر از ابریشم خام مقنعه و دستمال و پارچه میساختند. ( جغرافیای تاریخی سرزمینهای خلافت شرقی ص 255 و 265 ). و رجوع به عسکر و عسکری شود.

دانشنامه عمومی

عَسکَر مُکْرَم شهری بود از نواحی خوزستان که در شهرستان باوی در زمان خلیفه عباسی حجاج بن یوسف به نام (عسکر مکرم) نامیده می شود روستاگ کواد ظاهراً در زمان ساسانیان شهر بااهمیتی بوده است.
ابن سکیت الاهوازی:
این شهر میان دو رود شوشتر و مَسرُقان واقع بود. امروزه محوطه تاریخی شهر عسکر مکرم در شمال شرقی روستای امروزی بند قیر در ۳۵ کیلومتری شوشتر در دو کرانه رودخانه گرگر گسترده است.
نام دوران اسلامی این شهر یعنی عسکر مکرم منسوب به مکرم بن معزاء حارث، یکی از افراد بنی جَعْوَنةبن حارث بن نُمَیربن عامربن صعصعة. است و در توصیف آن آمده که دارای علمای بسیار و خرم و آباد و بانعمت، و همه نوع شکر و قند در آن وجود داشت و در این شهر از ابریشم خام مقنعه و دستمال و پارچه می ساختند. طبق منابع مکتوب جغرافیدانان و جهانگردان دوره اسلامی این شهر از شهرهای مهم جنوب غربی ایران و حتی در دوره ای کرسی ولایت اهواز بوده است. این شهر در دوره رونق خود تأمین کننده شکر در محدوده کشورهای اسلامی تا مصر بوده است. بررسیهای باستان شناختی بر روی این محوطه نشان داد که گستره شهر عسکر مکرم در حدوده ۵۰۰ هکتار است. شهر تاریخی مذکور دارای دو بخش مسکونی و صنعتی بوده است و بر اساس داده های مورخان و جغرافیدانان ارتباط بین دو بخش شرقی و غربی شهر عسکر مکرم توسط پل هایی که از کنار هم قرار دادن قایقهایی بر رودخانه ایجاد شده بود امکان پذیر بوده است.
شهر دارای بازاری باشکوه بود که با مسجد جامع هر دو در جانب غربی واقع بودند. ازجملهٔ عیوب عسکر مکرم وجود عقربهای سمی در آن شهر بود که هیچ کس از گزند آنان بی نصیب نمی ماند.

دانشنامه آزاد فارسی

عَسکَرمُکرَم
شهر قدیم در استان خوزستان واقع در بند قیر. عسکرمکرم نزدیک شهر ساسانی رستم قباد تأسیس شد که به دست اعراب ویران شده بود. شهر مزبور رفته رفته پررونق و وسیع شد. در دورۀ معزالدولۀ دیلمی نیز از مراکز ضرب سکّه بود.


کلمات دیگر: